Bogusławski Wojciech
Wojciech Ścibor-Bogusławski herbu Ostoja (ur. 1794 w Kostrzewicach, zm.1890) – porucznik wojsk Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego. Uczestnik kampanii 1812-1813, służył w 2 i 6 pułku piechoty wojsk Księstwa Warszawskiego oraz 1 pułku strzelców pieszych wojsk Królestwa Polskiego.
Wojciech Ścibor-Bogusławski był synem Faustyny z Kiedrowskich h. Sas i Maksymiliana Ścibor Bogusławskiego, towarzysza wojsk koronnych. Ożeniony był z Michaliną Klarą Franciszką Przeuską h. Sulima, z którą miał liczne potomstwo - Władysława Wincentego, Franciszka Jana Kapistrana, Marcjannę Ludwikę, Helenę Szaniawską, Karolinę Pstrokońską, Mariannę Eleonorę Milewską, Józefę Rokossowską, Zofię Katarzynę Swinarską, Julię Nepomucenę, Paulinę Agnieszkę Morze, Ludwikę Joannę.
Wojciech Bogusławski urodził się około 1794 roku. Dzieciństwo spędzał zapewne w Kaliszu, gdzie mieszkali jego rodzice Maksymilian i Faustyna Bogusławscy. Tam musiał też pobierać nauki. Dziennik Poznański z maja 1882 r. wspomina Wojciecha Bogusławskiego jako żołnierza napoleońskiego. Wstąpił on bowiem do wojska tuż po klęsce Wielkiej Armii Napoleona w Rosji, będąc kadetem szkoły artylerii. Wcielony został 21 stycznia 1813 r. do 2 pułku piechoty w randze podporucznika. Pułk ten reorganizował się w Kaliszu wraz ze szczątkami innych polskich formacji. Dowodzony był przez płk. Józefa Szymanowskiego. 13 lutego 1813 r. pułk ten, osłaniał odwrót korpusu gen. Reynier’a, odpierając ataki nieprzyjaciela w Tyńcu pod Kaliszem. 6 marca tego roku Wojciech Bogusławski przeniesiony został do 6 pułku piechoty, w którego szeregach pozostawał do 1815 r. W tym czasie awansowany został do stopnia porucznika. Po reorganizacji Wojska Polskiego przydzielony został do 1 pułku strzelców pieszych. W wojsku pozostawał nie dłużej niż do 1818 r. Od śmierci stryja Ludwika Bogusławskiego mieszkał w rodzinnym Włocinie, lecz tylko do czasu sprzedania tych dóbr, czyli do końca maja 1816 r. W roku 1821 poślubił pannę Michalinę Klarę Franciszkę Przeuską h. Sulima, córkę Franciszka i Ludwiki ze Starzyńskich. Rodzice Michaliny byli właścicielami dóbr Kokanin, Pawłówek i Czajków. Znaczącą postacią był jej dziadek Józef Przeuski, bowiem w czasach wolnej Rzeczpospolitej pełnił urząd miecznika kaliskiego, był generałem adiutantem JKM Stanisława Augusta oraz w okresie konfederacji targowickiej jednym z jej konsyliarzy. Ponad to posiadał rozległe dobra ziemskie - Chmielinek, Lipie i Nietrzebo. Po ślubie młodzi państwo Bogusławscy zamieszkali w Kokaninie u rodziców Michaliny, jednocześnie biorąc w dzierżawę majątek Kaszew w okolicach miasta Warty. 21 października 1822 r., w domu Przeuskich w Kokaninie urodził się Bogusławskim syn Franciszek Jan Kapistran. Jednak po dwóch latach, w kwietniu 1824 r. dziecko zmarło. Przez kolejne 6 lat Bogusławscy nadal mieszkali w Kokaninie i tam przychodziły na świat ich kolejne dzieci: Marcjanna Ludwika w 1825 r., rok później Marianna Eleonora a w 1827 r. Józefa Eufrozyna. W międzyczasie, w latach 1826-1827 Wojciech Bogusławski miał w dzierżawie majątek Wiechucice koło Sieradza, które to dobra należały do Jana Bielskiego. Pierwotnie dzierżawa była przewidziana na trzy lata, lecz z jakichś powodów została przerwana. Od marca 1828 roku pełnił urząd wójta w Kokaninie oraz Pawłówku, Szadku, Dojutrowie i Pamięcinie. W roku 1829 został plenipotentem swego rodzeństwa w sprawie spadkowej po zmarłej matce Faustynie w związku z windykacją sum od wuja Józefa Kiedrowskiego. Zapewne tego roku Michalina i Wojciech Bogusławscy wzięli od rodziców Przeuskich w dzierżawę dobra Pawłówek. Tam rodziły się ich następne dzieci – Zofia Katarzyna w 1831 r., Julia Nepomucena w 1832 r., dwa lata później Paulina Agnieszka, następnie w 1839 r. Władysław Wincenty (jego ojcem chrzestnym był Aleksander – syn Pacyfika Bogusławskiego) a w 1843 Ludwika Joanna (jej matką chrzestną była Joanna z Przeuskich Załuskowska, siostra Michaliny Bogusławskiej). W roku 1832 Wojciech Bogusławski występował jako pełnomocnik Ludwiki ze Starzyńskich Przeuskiej (matki Michaliny) i jej siostry Ksawery ze Starzyńskich Jagodzińskiej, wdowy po Michale Jagodzińskim, do rozporządzania spadkiem po nieżyjącym Wawrzyńcu hrabim Starzyńskim, dziedzicu dóbr Wierzei i Grzebienisko (hrabia Wawrzyniec Starzyński był wujem Michaliny Bogusławskiej). Po śmierci Franciszka Przeuskiego Michalina Bogusławska i jej siostra Joanna Załuskowska (żona Erazma Załuskowskiego dziedzica m.in. Jasionnej) dokonały w Kaliszu podziału majątku spadłego po ojcu aktem z dnia 28 lipca 1833 r. Dobra Kokanin wzięła Joanna Załuskowska a Pawłówek wraz z nowopowstałym folwarkiem Czajków trafił w ręce Michaliny Bogusławskiej. Nowe właścicielki dóbr Pawłówek i Kokanin zobowiązały się spłacić na rzecz Funduszu Edukacyjnego sumę 133 tys. 494 zł. pol. i 5 gr. Nie było to jedyne obciążenie poojcowskiego majątku. Pozostałe długi sięgały niemal 50 tys. zł. pol. a do tego dochodziło obciążenie na sumę 140 tys. zł. pol., o którą toczył się proces z hr. Górowskimi. Mimo tych trudności Bogusławscy przez kolejne 22 lata gospodarowali w Pawłówku. W końcu jednak zdecydowali się sprzedać zadłużony majątek. Dobra kupił w roku 1855 Adam Węgierski za sumę 251 tys. zł. pol. Do rąk Bogusławskich trafiło jednak zaledwie 65 252 zł. pol. i to w dodatku w listach zastawnych Królestwa Polskiego, bo resztę pochłonęły długi. Po sprzedaży Pawłówka Michalina i Wojciech Bogusławscy zamieszkali w Chmielniku koło Kalisza. Sześć lat później Wojciech Bogusławski przebywał w Chmielinku koło Buku w Wielkim Księstwie Poznańskim (majątek należał do Przeuskich). Wówczas występował jako jeden z opiekunów chorego psychicznie Juliana Swinarskiego (córka Wojciecha - Zofia wyszła za mąż za Wincentego Swinarskiego). Nie wiadomo co działo się z Michaliną i Wojciechem przez kolejne 21 lat. Prawdopodobnie żyli pod opieką córek i syna Władysława. Wiadomo dopiero, że w roku 1882 Wojciech Bogusławski (być może już jako wdowiec) mieszkał w Kaliszu. Wiadomo też, że umarł w 1890 r., bowiem zachował się zapis na starej fotografii z tą informacją. Przeżył 96 lat! Być może ostatnie chwile życia spędził u córki Zofii Swinarskiej w Kaliszu?
Zobacz też
- Bogusławski
- Historia rodziny Bogusławskich
- Członkowie rodziny Bogusławskich
- Majątki ziemskie Bogusławskich
Bibliografia
- A. Boniecki, Herbarz Polski, Warszawa 1889-1913.
- R. Bogusławski, Major Stanisław Bogusławski, żołnierz z Ziemi Sieradzkiej, "Na Sieradzkich Szlakach" 3-4/2006.