Bogusławscy na Bogusławicach

Mapa Davida von Gilly z lat 1802-1803. Fragment z Bogusławicami

BOGUSŁAWICE. Niniejsze opracowanie jest wykazem rycerstwa osiadłego we wsi Bogusławice obejmującym okres od początków XV do połowy XVI wieku. Bogusławice to niewielka wieś położona w województwie śląskim, w powiecie częstochowskim, w gminie Kruszyna. W okresie przedrozbiorowym należała do parafii Borowno w powiecie radomszczańskim województwa sieradzkiego. Nazwa wsi wskazuje, że jej założycielem mógł być ktoś, kto nosił imię Bogusław. Według Zygmunta Glogera zwykle, gdy już osada szła w podział między synów pierwszego założyciela, nazwa jej wytwarzała się z prostej odpowiedzi na zapytanie: kto tam mieszka? Jeżeli założył ją np. Krzesław czyli w skróceniu Krzesz, to mieszkali w niej Krzeszowice, jeżeli Racław, to Racławice, jeżeli Zdan, to Zdanowice itp.

Legenda

W związku z nazwą wsi Bogusławice istnieje romantyczna legenda, którą rozpropagował w okresie międzywojennym XX wieku adwokat z Częstochowy Stanisław Rumszewicz. Podawał on, że około kilometra od Bogusławic, przy drodze do Częstochowy znajduje się rozpadlina zwana studnią Jadwini. W jej pobliżu jest ponoć wejście do groty stalaktytowej zwanej Bogusławicką, w której niegdyś mieli ukrywać się zbójcy. Legenda głosi, że w tej okolicy stał dwór należący do córki starosty zamku olsztyńskiego. Miała ona kilkunastoletniego syna Bogusława. Razu pewnego rozbójnicy podkradli się w pobliże dworu z zamiarem porwania chłopca dla okupu. Krzyk i hałas zbudził mieszkańców sioła... zbójcy na dwór napadli zabili właściciela... panią – uprowadzili, trzynastoletniego pana Bogusława ... celem zażądania okupu ... Na zamku olsztyńskim zamieszkiwało dziewczę, młoda panna Jadwinia... Dowiedziawszy się o uprowadzeniu pana Bogusława, dziewczyna poprzysięgła sobie uwolnić go tak – czy inaczej – z Bożą, czy djablą pomocą. W nocy przebrana za djabła udała się do kryjówki rozbójników. Czarne włosy – skręcone w rogi nad czołem... roślnione oczy... czarny płaszcz z zapust jeszcze, czyniły z niej malowniczą figurkę szatana... Przyszedłszy na miejsce – przeraziła bandę. Ale i zabiła Bogusława. Biedny chłopiec zmarł wskutek wrażenia. Ujrzawszy skutki czynu swego – dziewczyna zawołała. – „A teraz – szatanie jam twoja...” Rozpadła się zapadlina i dziewczę zapadło się w ziemię. ... Od jej imienia studnia zwie się studnią Jadwini. Zaś od imienia Bogusława nazwa wioski Bogusławice. Nad studnią klon roztacza konary... lata płyną... i liście lecą na dno studni. A kiedy tyle lat upłynie – że poziom liści zrówna się z poziomem ziemi, ockną się rycerze śpiący w lochach zamku i na bój poprowadzą z szatanem.

Tyle mówi nam legenda o początkach Bogusławic i kto wie, może jest w niej ziarenko prawdy. Historia Bogusławic ginie w mrokach dziejów. Najstarsza znana mi wzmianka na temat wsi pochodzi z 1400 roku i dotyczy rycerza Przecława z Bogusławic. Została ona opublikowana przez Romualda Hube w "Zbiorze rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich" w 1888 roku. Opierając się na dostępnych publikacjach źródłowych prezentuję poniżej listę rycerstwa osiadłego w dobrach Bogusławice od początków XV do połowy XVI wieku poczynając od wspomnianego Przecława. Z pewnością jest to wykaz niepełny, ale może nieco rozjaśnić mrok zamierzchłych dziejów wsi Bogusławice i jej właścicieli.

Bogusławscy z Bogusławic odnotowani w źródłach (XV i XVI w.):

---

Działo się 600 lat temu...

Przecław z Bogusławic, syn Stanisława z Bogusławic (ur. ok. 1350 roku). W roku 1400 procesował się z Michałem z Golanki o skradziony miecz . Osiem lat później, w sprawie wytoczonej przeciw ojcu Stanisławowi z Bogusławic, dowodził, że wykupił od niego dział na Bogusławicach za dwie grzywny pochodzące z posagu swej żony.

Paweł z Bogusławic. W roku 1402 procesował się z Jarochną z Bogusławic (prawdopodobnie siostrą) o dziedziczny dział na Bogusławicach, który trzymał od szesnastu lat w mirze, w pokoju. Zapewne ten sam Paweł z Bogusławic w roku 1404 oskarżał Jana (Janusza) z Bogusławic o krzywoprzysięstwo w nieznanej sprawie. W czerwcu tego roku zarzucił Januszowi z Bogusławic, że ten nie jest szlachcicem . W 1408 roku został oskarżony przez Szymona z Bogusławic o zainicjowanie bójki, w wyniku której Szymon w swoim domu został przez niego zraniony w szyję.

Jan (Janusz) z Bogusławic. W roku 1404 został oskarżony przez Pawła z Bogusławic o krzywoprzysięstwo oraz o to, że nie jest szlachcicem. Zapewne z nim procesowali się w 1408 roku Katarzyna z Bogusławic wraz z Maciejem z Bogusławic o trzynaście grzywien.

Szymon z Bogusławic. W roku 1408 prowadził spór z Katarzyną z Bogusławic, która zarzucała mu, iż nie dokończył rozpoczętego procesu podziału spadku po zmarłym stryju. Tego roku procesował się z Pawłem z Bogusławic o wzajemne zadanie sobie ran.

Piotr z Bogusławic. W roku 1408 procesował się wraz z synami przeciwko siostrom Juliannie, Jadwidze i Michnie z Bogusławic o dział zwany Kanimirowski w Bogusławicach.

Wojciech z Bogusławic. W 1412 roku naganił w szlachectwie Stefana z Miłakowa, który utrzymywał, że należy do herbu Wiskała.

Wawrzyniec z Bogusławic. W lutym 1412 roku został naganiony w szlachectwie przez Wojciecha z Uszczyna.

Sieciech z Bogusławic i Raczkowa h. Oksza. W roku 1417 posiadł części wsi Bogusławice. Dziedziczył także w Raczkowie (obecnie Raczkowice) i Rzekach, które to dobra sprzedał w lutym 1417 roku za 200 grzywien Stanisławowi z Rędzin, mężowi swej córki Anny. Tego roku Mszczuj z Brudzewa h. Pobóg ręczył wobec Sieciecha z Bogusławic za Stanisława z Rędzin, że dokona on zapisu oprawy żonie Annie, gdy ta tylko otrzyma posag od swego ojca.

Maciej z Bogusławic h. Ostoja. Zapewne ojciec Leonarda z Bogusławic h. Ostoja. W roku 1405, w dniu 27 lipca poświadczył przed sędzią generalnym ziemi wieluńskiej Wieruszem z Kątów i podsędkiem wieluńskim Stańczykiem z Rudy za Jana z Łyskorni naganionego przez Macieja z Raczyna. Obok Macieja z Bogusławic szlachectwo Jana z Łyskorni potwierdzili wówczas: Świętosław z Wierzchlasu h. Ostoja, Lutold z Cieszęcina i Bernard z Olewina h. Wierusz oraz Mikołaj z Raczyna i Piotr Cichosz z Kraszkowic h. Nałęcz . W roku 1408 wraz z Katarzyną z Bogusławic procesował się przeciwko Janowi z Bogusławic o trzynaście grzywien . Kilka lat później, w 1412 roku naganił w szlachectwie Jakuba z Jankowic przed sądem w Radomsku. Maciej z Bogusławic w 1420 roku świadczył wraz Leonardem z Bogusławic h. Ostoja w sprawie Stefana z Ulesia w ziemi sieradzkiej, naganionego przez Jana, zwanego Kolano z Ulesia. Poniżej fragment dokumentu wydanego w tej sprawie: (...) Stefan, jako mąż znakomity i cieszący się dobrą sławą, chcąc wykapać swą niewinność i wytłumaczyć pogłoski dotyczące jego osoby i szlachectwa, przyprowadził sześciu znakomitych mężów mających trojaki herb, pochodzących z jego rodu, przeciw Janowi zwanemu Kolano, pochodzącemu z Ulesia, który go skarżył, mianowicie Mikołaja z Kalamic i Świętosława (...) swoich umiłowanych stryjów, którzy jako swój herb mają na tarczy dwa rogi, jeden turzy, a drugi jeleni, zawołanie zaś ich Rogala, dalej dwóch innych, mianowicie Macieja z Bogusławic, Leonarda również stamtąd, którzy na tarczy mają dwa księżyce z krzyżykiem pośrodku, a ich zawołanie Ostoja, i po trzecie dwóch, to jest Mikołaja i Floriana z Barkowa, mających na tarczy pół lwa, a zawalanie ich Prawda, umiłowanych wujów swoich. Oni razem dotknąwszy Krzyża złożyli osobiście przysięgę w ten sposób: „Tak niech nam Bóg dopomoże i święty Krzyż, że ten Stefan, którego wspomniany Jan znieważył, co się tyczy pochodzenia szlacheckiego, po dziadku, ojcu, matce i po ich przodkach jest szlachcicem, jako chlubnie wywodzący się z rodu i domu ojcowskiego i matczynego jest naszym pasierbem i bratem i krewnym, potomkiem wspomnianej szlachty, która, jak wspomniano, ma na tarczy dwa rogi i od jej zawołania zwie się Rogala”. Maciej z Bogusławic świadczył także w lutym 1424 roku przed sędzią ziemskim wieluńskim Wieruszem z Kątów i podsędkiem Stańczykiem z Rudy w sprawie Stanisława Cichosza z Kraszkowic naganionego przez Piotra z Olewina. Obok Bogusławskiego w tej sprawie składali oświadczenie: Jan z Jackowa h. Ostoja, Bartłomiej z Sierakowic i Mirosław ze Słuchowa h. Nałęcz oraz Grzegorz z Biernacic i Piotr z Błaszek h. Korab. W roku 1426, w Radomsku, Maciej z Bogusławic wraz z Janem Gsekiem z Jackowa h. Ostoja (zapewne krewnym) poświadczyli szlachectwo Piotra z Biestrzykowa h. Amadej naganionego przez Brzykcego ze Skąpej. Obok Ostojczyków świadczyli w tej sprawie: Jakub ze Stradzewa i Jan Grad z Miłakowa h. Amadej oraz Jasiek i Jan z Mysłowic h. Pilawa. W tym miejscu warto zaznaczyć, że jest wielce prawdopodobne, iż Maciej i Leonard z Bogusławic h. Ostoja są tożsami z Maciejem i Leonardem z Jackowa także h. Ostoja, którzy, jako ojciec z synem, w roku 1413 procesowali się w Radomsku z sąsiadami Mikołajem i Wojciechem z Jackowa. Należy też przyjąć, że Maciej z Bogusławic jest tą samą osobą co Maciej z Borowna h. Ostoja, który w roku 1423 dowiódł szlachectwa przed sądem w Krakowie dzięki oświadczeniom braci herbowych - Piotra Chełmskiego (burgrabiego krakowskiego) i Stanisława z Poddębia (Stanisław z Poddębia w latach późniejszych był starostą lubelskim, podstarościm krakowskim, burgrabią krakowskim i wielkorządcą krakowskim).

Ścibor z Bogusławic h. Ostoja. Ojciec Katarzyny i Macieja oraz prawdopodobnie Jana Ściborka z Bogusławic. W roku 1445, w Radomsku, zanegował szlachectwo Stanisława z Brzeźnicy i Jajek h. Ostoja, o którego przynależności do stanu rycerskiego świadczyli wówczas: Jan z Białej i Janek z Wierzchowiska, obaj h. Ostoja oraz Stanisław ze Strzelec i Mikołaj z Więcków h. Osmoróg a także Michał i Brzykcy ze Skąpej h. Radwan. Córka Ścibora z Bogusławic - Katarzyna była żoną Mikołaja ze Sromutki i Grębocin (zapewne syna Jana ze Sromutki). W dniu 30 kwietnia 1486 roku sąd przyznał jej prawo do pozostania po śmierci męża w dobrach oprawnych w Sromutce i Grębocinach, z których chciał ją usunąć szwagier Andrzej ze Sromutki. Dnia 27 lutego 1492 roku Andrzej ze Sromutki uregulował wszystkie roszczenia Katarzyny, która w asystencji brata Macieja z Bogusławic odebrała 60 grzywien posagu i ustąpiła z dóbr w Sromutce i Grębocinach.

Piotr z Bogusławic. W roku 1464 trzymał tytułem zastawu część wsi Grabowej (koło Bogusławic) będącą własnością Zawiszy Bużeńskiego h. Poraj.

Jakub Rusek z Bogusławic, ojciec Marcina z Bogusławic. W roku 1464 zamienił części w Bogusławicach, które dzierżył wraz z synem Marcinem na połowę wsi Grabowej, należącą do Zawiszy Bużeńskiego h. Poraj. Z uwagi na to, że obie wsie sąsiadowały ze sobą, chodziło najprawdopodobniej o wymianę zmierzającą do komasacji gruntów.

Maciej z Bogusławic h. Ostoja. Syn Ścibora z Bogusławic. Dnia 27 lutego 1492 roku asystował swej siostrze rodzonej Katarzynie, żonie Mikołaja ze Sromutki, kiedy odbierała 60 grzywien posagu od szwagra Andrzeja ze Sromutki w zamian za ustąpienie z dóbr w Sromutce i Grębocinach. Zapewne to Maciej został wymieniony pod rokiem 1505 przez Franciszka Piekosińskiego w „Poczcie rodów szlachty polskiej wieków średnich”.

Andrzej z Bogusławic. W roku 1502 kupił za 60 grzywien części wsi Grabowa od Jana z Grabowej.

Jan Ściborek z Bogusławic h. Ostoja. Prawdopodobnie syn Ścibora z Bogusławic na co wskazuje jego imionisko "Ściborek". W roku 1503 procesował się z plebanem z Borowna Stanisławem Łowieńskim (od 1507 roku dziekanem kolegiaty wieluńskiej) o dziesięcinę pobieraną z pól kmiecych i folwarcznych dla kościoła parafialnego w Borownie. Oficjał wieluński nie podjął decyzji ostatecznej w tej sprawie i odesłał ją do sądu sejmowego w Piotrkowie, gdzie postanowiono, że dziesięciny nie będą wybierane poddanym bez wiedzy plebana borowieńskiego. Wraz z Janem Ściborkiem w procesie uczestniczyli też inni dziedzice Bogusławic: Mikołaj Kita, Andrzej Kita, Stanisław Piotr, Jakub Piewca, Jan Kowal, Jan Lisek oraz Mikołaj Zila (wg Bonieckiego ci Bogusławscy też należeli do Rodu Ostoja). Obok dziedziców Bogusławic występowali przeciw plebanowi Stanisławowi Łowieńskiemu w tej samej sprawie także szlachcice z sąsiednich wsi: Mikołaj Maczuda, Stanisław i Tomasz Marcinkowicze oraz Mikołaj Piotrkowicz, wszyscy z Jackowa oraz Stanisław Szymek, Stanisław Koziełkowicz, Paweł Bartuszek, Marcin Bartuszek i Jakub Kiełbasa, dziedzice Witkowic, a także Marcin Wilk z Lubojni.

Piotr Ostrołęcki z Bogusławic h. Gozdawa. Pochodził z Ostrołęki koło Pajęczna. Ożeniony był z Elżbietą Rzuchowską, córką Mikołaja, dziedzica dóbr w Borownie i Nieznanicach. W roku 1545 Ostrołęcki wraz z Janem z Bogusławic (być może tożsamym z Janem Kitą z Bogusławic) wzięli do spółki tytułem zastawu od Mikołaja Rzuchowskiego pole uprawne w Borownie za 14 grzywien. W roku 1551 opłacał pobór ze wsi Bogusławice. Był właścicielem niewielkiego kawałka Bogusławic - w roku 1552 posiadał zaledwie 1/8 łanu.

Jan Kita i Walenty Kita z Bogusławic. W roku 1552 posiadali razem przeszło półtora łanu ziemi w Bogusławicach (Jan 1 i 1/4 łanu a Walenty 1/4 łanu). Kilka lat później, w roku 1559 Jan Kita wziął tytułem zastawu od Jana z Bogusławic (syna Wojciecha Ścibora) łan ziemi w Bogusławicach za 13 grzywien.

Piotr z Bogusławic. Być może tożsamy ze wzmiankowanym w 1503 roku Stanisławem Piotrem z Bogusławic. W roku 1552 już nieżyjący. Wdowa po nim, nieznanego imienia, posiadała 1/8 łanu w Bogusławicach.

Leonard Zila z Bogusławic. Zapewne syn Mikołaja Zili wzmiankowanego w 1503 roku. W roku 1552 posiadał 1/4 łanu w Bogusławicach.

Wojciech Ścibor z Bogusławic h. Ostoja. Syn Katarzyny i być może Jana Ściborka z Bogusławic wzmiankowanego w 1503 roku lub Macieja z Bogusławic wzmiankowanego w 1492 roku. Ojciec Macieja, Andrzeja i Jana Bogusławskich. Ożeniony był z Zuzanną Koczańską, córką Jana z Koczania h. Jastrzębiec. W roku 1512 razem z matką Katarzyną procesował się w Piotrkowie przeciwko Wawrzyńcowi Myszkowskiemu. Wówczas jego ojciec prawdopodobnie już nie żył. Spośród właścicieli dóbr Bogusławice odnotowanych w latach 1552-1553 w „Źródłach dziejowych” Pawińskiego Wojciech Ścibor posiadał największą ilość kmieci (trzech), co oznacza, że dysponował największym areałem. Więcej informacji na ten temat przynosi dokument z księgi grodzkiej wieluńskiej inscriptionum nr 10 (k. 501-505) z lat 1557-1559, gdzie szczegółowo opisano dobra w Bogusławicach spadłe po śmierci Wojciecha Ścibora, która nastąpiła przed 1556 rokiem. Według tego dokumentu Bogusławski dysponował rolami folwarcznymi, gruntami i łąkami zwanymi Serwińskie, niwą i rolą Kuzaliowską, zagrodą dworską z ogrodami, sadami i sadzawką oraz trzema łanami gruntów, na których rezydowali trzej kmiecie: Jan Jaszek, Wojciech Klimek i Andrzej Cieszadło. Ponadto dysponował zagrodami, na których gospodarowali dwaj zagrodnicy: Mikołaj na ogrodzie i Wojciech Szandch. Po jego śmierci majątek odziedziczyła małżonka Zuzanna Koczańska, która scedowała dobra w Bogusławicach na synów: (...) Szlachetna Zuzanna, córka niegdyś Jana Koczańskiego, wdowa zaś po niegdyś Wojciechu Bogusławskim z Bogusławic, pani posażna (...) całe swoje prawo oprawne i dożywotnie, które do niej należy i odnosi się, w (...) dobrach wsi Bogusławice umarza, unicestwia po wieczne czasy, owszem, to oto całe prawo swoje na osoby synów swoich, szlachetnych: Macieja, Andrzeja i Jana Bogusławskich odstępuje. Po przejęciu majątku ojcowskiego bracia Bogusławscy dokonali jego podziału i zaopatrzyli matkę Zuzannę z Koczańskich Bogusławską: (...) mając wzgląd na dobrodziejstwa udzielone im przez matkę, szlachetną Zuzannę Koczańską, a to w ustąpieniu przez nią z dóbr oprawnych i dożywotnich, oni wszyscy zobowiązali się i każdy z swojej strony zobowiązał się płacić tejże Zuzannie każdego roku, po najdalszy kres jej życia, a najpierw po dwanaście groszy dobrych pieniędzy na każde święto świętego Marcina, na jej ręce po trzydzieści snopów pszenicy, po jednej kopie i pół żyta oraz tyle samo owsa, jęczmienia jedną kopę i czterdzieści pięć snopów. (...) Ponadto również każdy z tych synów będzie powinien w swoich własnych działach każdego roku dać jej po dwa zagony gruntu i obsiać je własnymi zasiewami, którymi poleci i dostatecznie oczyścić je własnymi parobkami, i zebrać je dla tejże matki bez jej parobków, dodając to, na co z drugiej strony ona, Zuzanna zgadza się, że jej, matce będzie wolno przebywać u tego syna i wyżej wspomnianych braci, u którego będzie jej podobało się i ten, u którego będzie pozostawać, do żadnych ciężarów powyższych, do uiszczenia zbóż oraz do przygotowania zagonów pod warzywa, poza płaceniem dwunastu groszy, nie będzie zobowiązany i nie będzie powinien. Z drugiej strony wyżej wspomniani bracia i synowie jej, Zuzanny zobowiązali się do wszystkich powyższych rzeczy pod zakładem stu grzywien dobrych pieniędzy, liczby i monety polskiej.

Maciej Ścibor z Bogusławic h. Ostoja. Syn Zuzanny z Koczańskich i Wojciecha Ścibora z Bogusławic. Miał synów: Jana, Wojciecha i Marcina. Przed rokiem 1552 ojciec przekazał mu część swoich dóbr w Bogusławicach, na które składały się: (...) zagroda z budynkami, ogrodami (...) rola zwana „Kuzaliowska” z łąkami, (...) oraz zagroda, grunty i łąki zwane „Serwińskie”, (...) ponadto i niwa „Kuzaliowska”, położona między drogą królewską lubo gościńcem publicznym, ciągnącym się do Prusicka, już wykarczowana, poza tym przyległe do wyżej wzmiankowanej niwy jedno staje gruntu na długość, do wykarczowania, w rozciągłości lub w sąsiedztwie, tejże szerokości, jak to wyżej wspomniana niwa w sobie jest zawarta, także i łan osiadły, na którym rezyduje pracowity Jan Jaszek, temuż Maciejowi z całym prawem i przyległościami do tegoż łanu, tymże działem przypadł.

Andrzej Ścibor z Bogusławic h. Ostoja. Syn Zuzanny z Koczańskich i Wojciecha Ścibora z Bogusławic. Miał syna Wojciecha. W roku 1556 dokonał wraz z braćmi Maciejem i Janem podziału majątku odziedziczonego po śmierci ojca w Bogusławicach. Na dział Andrzeja Ścibora składały się: (...) zagroda z budynkami, ogrodami, sadami i wszystkimi użytecznościami w nich istniejącymi, w której rezydował ich prawy ojciec oraz z sadzaweczką w niej zawartą, tak mianowicie, jak to taż zagroda w swoich granicach jest opisana, również i grunt folwarczny do tejże zagrody od dawna należący, poza tym, co Janowi, bratu młodszem z tegoż gruntu jest wydzielone, temuż Andrzejowi na jego dział przypadł. Ponadto i poddani, Wojciech Klimek rezydujący na łanie, z wszystkimi do tegoż łanu przyległościami, a także Mikołaj, rezydujący na ogrodzie oraz cała zagroda zwana „Skieczinska”.

Jan Ścibor z Bogusławic h. Ostoja. Syn Zuzanny z Koczańskich i Wojciecha Ścibora z Bogusławic. Jego małżonką była Helena Wolska, z którą miał syna Marcina. W roku 1556 dokonał wraz z braćmi Maciejem i Andrzejem podziału majątku w Bogusławicach spadłego po śmierci ojca. Na dział Jana Ścibora składały się: (...) zagroda z wszystkimi zabudowaniami i użytecznościami w niej będącymi, w której rezyduje pracowity Wojciech Szandch, z wszystkimi gruntami i łąkami do tejże zagrody od dawna należącymi. Do którego gruntu powinien mu Andrzej z własnych gruntów folwarcznych tyle gruntu i pól, ile z równego wymierzenia jemu, Janowi przypada i przypaść powinna będzie. Ponadto również temuż Janowi przypadł osiadły łan gruntu, na którym rezyduje pracowity Andrzej Cieszadło, z wszystkimi przyległościami do tegoż łanu, również i zagroda, która jemu, Janowi ma być wymierzona, w miejscu zwanym „od Brześcia”, długości i szerokości, jak to obszar zagrody wyżej wspomnianego Andrzeja zawiera. Niezwłocznie po dokonaniu podziału dóbr w Bogusławicach Jan Ścibor Bogusławski zastawił Janowi Kicie z Bogusławic łan ziemi w Bogusławicach wraz z poddanym Andrzejem Cieszadło na jeden rok za 13 grzywien.

Z powyższego zestawienia widać, że w Bogusławicach, na przestrzeni omawianego czasokresu dziedziczyli przedstawiciele różnych rodów herbowych – Ostojów, Okszów, Jastrzębców, Gozdawitów i innych. Najliczniejszą grupę stanowiła szlachta pieczętująca się herbem Ostoja. Oprócz dóbr w Bogusławicach członkowie tego rodu posiadali działy także w sąsiednich wsiach – w Jackowie (gdzie siedzieli liczni Jackowscy herbu Ostoja), w Borownie (gdzie dziedziczyli Ostojowie Borowieńscy spowinowaceni z Długoszami) i w Bartkowicach (skąd wywodzą się Bartkowscy herbu Ostoja).

Autor artykułu - Rafał Bogusławski

Literatura i źródła

• PAN, Biblioteka Kórnicka, Teki Dworzaczka. Materiały historyczno-genealogiczne do dziejów szlachty wielkopolskiej XV-XX w., Kórnik-Poznań 2004.
• A. Boniecki, Herbarz polski, Warszawa 1889-1913.
• S. Uruski, Rodzina. Herbarz szlachty polskiej, Warszawa 1904-1931.
• Matricularum Regni Poloniae Summaria, t. I – V, wyd. T. Wierzbowski, Warszawa 1905 – 1919.
• AGAD, Księgi Grodzkie Wieluńskie Inscriptionum, nr 10, k.501-505.
• T. Stolarczyk, Szlachta wieluńska od XIV do połowy XVI wieku, WNT, Wieluń 2005.
• F. Piekosiński, Poczet rodów szlachty polskiej wieków średnich, Lwów 1911.
• A. Gieysztor, Fragmenty zapisek heraldycznych piotrkowskich i radomskich wojew. sieradzkiego XIV i XV w., Przegląd Historyczny - 1948, t. XXXVII.
• R. Hube, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich, Biblioteka Umiejętności Prawnych, Warszawa 1888.
• J. Łojko, Średniowieczne herby polskie, Poznań 1985.
• A. Szymczakowa, Nobiles Siradienses Rody Porajów, Pomianów, Gryfów, Kopaczów i Pobogów, DiG, Warszawa 2011.
• A. Szymczakowa, Drobiazgi genealogiczne z sieradzkiego z XV wieku (w) Rocznik Łódzki t.59, Łódź 2012.
• K. Potkański, Zapiski herbowe z dawnych ksiąg ziemskich przechowywanych w archiwach radomskiem i warszawskiem, AKH Kraków 1886, t. 3.
• Monumenta medii aevi historica res gestas Poloniae illustrantia, Kraków 1902, t. 16.
• W. Wittyg, Neznana szlachta polska i jej herby, Kraków 1912.
• A. Pawiński Źródła dziejowe. Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, Warszawa 1883.
• R. Bogusławski, Ścibor-Bogusławscy herbu Ostoja. Linia szadkowska od XVII do XX wieku, WTN, Wieluń 2020.

Zobacz też

• Bogusławski
• Historia rodziny Bogusławskich
• Członkowie rodziny Bogusławskich
• Majątki ziemskie Bogusławskich
• Bogusławscy w parafii Wojków
• Mierzyn - rola ks. Ignacego Bogusławskiego w dziejach parafii
• Bogusławscy pro publico bono