Historia rodziny Hrebnicki Doktorowicz

Hrebnicki Doktorowicz - stara rodzina litewska w województwie Połockim. Jakób Doktorowicz nabył Hrebnicę, Hankowo i inne dobra w województwie Witebskim i od niego potomstwo Hrebnickimi się nazwało. Zacna i dobrze dla Rzeczpospolitej zasłużona rodzina.

Źródła

• Adam Boniecki - Herbarz polski, T.7, str.371-373

Historia rodziny hrebnickich Doktorowiczow wg opracowania Andrzeja Rejmana

O Hrebnickich - informacje sporządzone przez Kazimierza Hrebnickiego - przepisane z rekopisu - 2008 - kontakt - Andrzej Rejman +48 602 779029

K. Niesiecki. Herbarz Polski. Wydanie Jana Nepomucena Bobrowicza. Lipsk 1839-1846.

T. I str 405. Dostojników pierwszeństwo po roku 1436 ustanowionych w akcie pokoju Brzeskiego.

Marszałek Podskarbi (niemasz ich między ziemskimi). Podkomorzowie. Chorążowie. Sędziowie. Stolnicy. Cześnicy. Łowczowie. Podsędkowie. Podstolowie. Podczaszowie. Miecznicy. Skarbnicy. Podkomorzowie.

T. IV str. 357. Hrebnicki herbu Nalewka. Michał skarbnikiem był Połockim 1674 r. Floryan Arcybiskupem połockim. Hrebnicki herbu Las w Bełzkim wojewodztwie, to Okolski, atoli bodajby nie raczej trzeba mówić Hubicki.

T. VII str. 170. Herb Ostoja

T. VI str. 512. Herb Nalewka. Ksiądz Kajałowicz in M. S. tak ten herb opisuje: Powinna być nalewka biała w polu czerwonym, a w hełmie 3 pióra strusie. Tym się herbem zaszczycają Hrebniccy w połockim powiecie.

Dodatki: T.X str. 170. Hrebnicki. Rok 1677 w Konst. Specificatio więźniów województwa Witebskiego wzmianka Andrzeja i Stefana Hrebnickich i Jana strażnika witebskiego – Krasicki. E. hr. Kuropatnicki. Wiadomości o kleynocie szlacheckim oraz herbach domów szlacheckich w Koronie Polskiej i Wielkim Księstwie Litewskim. Wyd. 1789 r. w Warszawie nakładem i drukiem Michała Grölla. Części IV. Cz. II. Zbiór nazwisk domów z ich herbami. str. 24. Doktorowicz. Str. 37. Hrebnicki herbu Hrebnicki. Hrebnicki herbu Las. Cz. III. str. 21. Hrebnicki herb, albo Nalewka. Nalewka na tarczy być powinna biała w czerwonym polu. W hełmie 3 pióra strusie. Niewiadomo kiedy, gdzie i od kogo nabyty, dopieroż nadany. Str. 46. Las herb. Miesiąc żółty, niepełny, do góry rogami, na każdym rogu gwiazda o 6 rogach, w środku strzała żeleźcem prosto do góry stojąca, w polu błękitnym, na hełmie nas koroną ogon strusi, który strzała w lewy bok żeleźcem leżąca przeszyła. Z saksami do Polski przez hr. Hayda przeniesiony. Nałęcz Małachowski. Zbiór nazwisk szlachty. Lublin 1805 r. Str. 627. Hrebnicki herb. W polu czerwonym nalewka biała, uchem w lewą stronę obrócona, wprost stojąca. W hełmie 3 pióra strusie. Początkowie komu, kiedy i gdzie nadany, niepewnie wiadomo, ile, że nie jednako wszyscy autorowie tez herb nazywają i w czasie pierwiastków jego nie zmiankują. Str. 415. Samiszcze z Orszańskiego podpisał elekcję króla Jana III. Str. 170. Szpakowski w Bełskim, herbu Belina. Str. 565. Belina herb. W polu błękitnym na tarczy 3 białe podkowy w tryanguł ułożone, każda z nich do siebie grzbietem obrócona, na przedniej podkowie stoi szpada niemiecka z rękojeścią do góry. W hełmie nad koroną ręka stroyna z mieczem niby do cięcia w prawą stronę wzniesionym. Ten herb zjawiony w Czechach około roku 895, wkrótce do Polski przybył. Adam Boniecki. Herbarz Polski. Warszawa. Gebethner i Wolff. 1904. T. IV. Z. 1 str. 346. Dochtorowicz v. Doktorowiczowie. Andrzej i Konstanty z województwem brzeskiem litewskiem na elekcję Augusta II. Antoni podpisał manifest szlachty litewskiej 1763. Patrz Hrebnicki. T. VII. Z. 1 str. 370. Hrebniccy w woj., połockiem. Dawniejsi heraldycy jak Niesiecki i Kajałowicz przypisują im herb Nalewka, gdy obecnie żyjący Hrebniccy używają Ostoji.

Historia Rodziny

Jakub (1) Doktorowicz nabył Hrebnice, Hankowo i inne dobra w woj. witebskim i potomstwo jego Hrebnickiemi się nazwało. Karolina z Łuniewskich, wdowa po Jakubie 2ş v. Sebastyanowa Bujanowska, spisała testament 1618 r. Synowie ich Eliasz (4), Jan (2) i Mikołaj (5) Doktorowicze-Hrebniccy. Eliasz (4) Doktorowicz-Hrebnicki ziemianin witebski i żona Haelena z Hurków, zostawili 1628 r. Hankowo (Ist. Jur. Mat. XXII). Jan (2) Hrebnicki, z żoną Polonią Starosielską, otrzymali 1634 r. konsens królewski na odstąpienie Smasowskiej i Chrołowskiej pustwoszczyzny synom swoim: Janowi (10) i Krzysztofowi (8) w równych połowach. W 1636 r. Polonia zeznała zapis na rzecz syna Andrzeja (7) (ma być Adryjana) (ibid XXIV). Jan (10) syn Jana, ożeniony z Zofią Stachowską, strażnik witebski 1654 r. umarł w Moskwie. Krzysztof (8) syn Jana, zasłużony wojak, otrzymał 1634 r. prawem lennem 60 włók w woj. smoleńskim. Adryan (7) syn Jana, kwatermistrz witebski, wzięty do niewoli po zdobyciu Witebska, znajdował się w Moskwie 1663 r., gdzie i zmarł (Ist. Jur. Mat. XXI i XXV; akta XIII. Wit. St. 1. W. L.). Ożeniony z Maryanną z Pypków, pozostawił córki: Marcyannę, żonę Kazimierza Zdanowicza i Elenę żonę Piotra Onackiewicza. Obydwie procesują 1665 r. Żabów o spadek po ciotce. Mikołaj (5) syn Jakuba Doktorowicza, ożeniony z Anna Woynianką, wspólnie z nią nabył Obol, w woj. połockim 1615 r. i otrzymał Orle ze Starostwa Jezierskiego, które po jego śmierci otrzymał 1634 r. Sokoliński. Syn jego Kazimierz-Aleksander (16), towarzysz chorągwi husarskiej królewskiej, cześnik połocki 1656 r., a wojski 1659 r., otrzymał 1656 r. Kuraliki i Murzniewicze, 1659 r. prawo myta na rzece Oboli, w dobrach Obole, a 1661 r. Hyszczyno i Plutycze. Z Barbary Chrapowickiej miał córki: Annę (26), żonę Jana Rypińskiego i Eleonorę (27) za Pawłem Kamińskim, sędzią pogranicznym połockim, oraz synów: Michała-Kazimierza (23), Józefa (25) i Kazimierza (21). Ten ostatni miał syna Franciszka (36), po którym pozostało 2 synów: Benedykt (45) i Ferdynand (46). Czy nie ten Franciszek był miecznikiem Witebskim 1733 r. Michał-Kazimierz (23), najsatrszy syn Kazimierza-Aleksandra (16), skarbnik połocki, więziony w Kazaniu 1664 r. (ist. Jur. Mat XXV), podpisał z województwem połockim elekcję Jana III. Żył jeszcze 1688 r. Syn jego Antoni (34), dziedzic Obola, Zador, Naczy i innych dóbr skarbnik witebski, wspólnie z żoną Jadwigą ze Szpakowskich, córką Daniela, nabył Orzechowno 1745 r. Synów jego 3: Adam (42), Stanisław (41), i Mikołaj (43), z których dwaj pierwsi podpisali z woj., połockim elekcję Augusta II. Z nich Adam (42) był horodniczym połockim 1764 r. Stanisław (41), pisarz grodzki połocki 1764 r. , zaślubił Konstancję Tokarzówną i z nią pozostawił syna Józefa (50), dziedzica Obola, szambelana Stanisława Augusta, sędziego II Departamentu Sądów Głównych połockich, w końcu marszałka powiatu połockiego 1809 r., zmarłego 1820 r. Tekla (54), Helena (55), Konstancja (58) i teresa (56), córki Józefa, a syn Stanisław (57), dziedzic Obola , marszałek powiatu połockiego, z Teresy Makowieckiej pozostawił: 1) Stanisława (64), ur. 1824 r., dziedzica Obola, ożenionego z Konstancją Samiszczanką, z której: Józef (75), Władysław (76), Otton (81) i Konstancja (80). 2) Edward, ur. 1825 r. w Obolu, marszałek powiatu połockiego 1857 r., którego z Dzierożyńskiej córki: Maria (82) i Teresa (83). 3) Józefa (63) 4) Adela (67), za Aleksandrem Hołyńskim 5) Teresa (66) za Antonim Samiszczem, 6) Emilja (68), zmarła w panieństwie (teka Wolfa i Żychlińskiego). Mikołaj (43), towarzysz chorągwi usarskiej, strażnik połocki 1764 r., dziedzic Orzechowna, Zapalenia, Lutora i innych, komisarz cywilno-wojskowy, 1791 r. z Franciszką Szyszkówną, pozostawił syna Dionizego (51), Szambelana Stanisława Augusta 1784 r., horodniczego połockiego 1791 r. po stryju Adamie, właściciel Orzechowna i Dziedzina, umarł 1800 r. Dionizy (51), z Anny Koszczycównej, córki Antoniego i Barbary Woynianki, miał córki: Barbarę (61), żonę Augusta Brostowskiego i Franciszkę (62), za Józefem Szczyttem, oraz synów: Mikołaja (53), ur. 1791 r., marszałka gubernialnego Witebskiego, zmarłego 1866 r., ożenionego z książną Pauliną Drucką-Lubecką, z której syn Otto (71) zmarł bezdzietnie i Justyna (60), ur. 1794 r., właściciela Tauli i Michalców, marszałka lepelskiego, zmarłego 1868 r., ożenionego 1823 r. z Teklą Górską, z której córki: Maria (72) za Edwardem Ważyńskim, Zofia (74) za Konstantym Gieczewiczem i syn Adam (75), ur. 1833 r., właściciel Orzechowna, Tauli, Justynianowa i Naczy, żonaty 1874 r. z Katarzyną Szczyttówną-Niemirowiczową 1ş v. hr. Władysławowa Mostowska. Z niej synowie Justynian (87), ur. 1875 r. i Jan Tadeusz (88) ur. 1877 r. (teka J. Wolfa i Żechl.). Michał (20) podstoli witebski, zmarł 1699 r. Po śmierci jego Chrołowsko otrzymał Adam (26?) Hrebnicki. Floryan (35), starszy oficyał wileński, mianowany arcybiskupem połockim 23 stycznia 1715 r. i Metropolita kijowski 1748 r., zmarł 18.VII.1762 r. Mikołaj (43) i Franciszka, małżonkowie Hrebniccy nabyli 1716 r. Korczyn-Horodek od Hoszków. Antoni (34?) podstoli miński 1744 r. Jan (?) obrany przez szlachtę strażnikiem witebskim 1754 r. (Akta XIII). Karol-Antoni (C/VI), administrator dóbr arcybiskupich w latach 1716-1719 (Ist. Jur. Mat. XXIII i XXV). Franciszek (?), miecznik brasławski 1746 r. N. (?) podstoli smoleński 1759 r. Michał (?) 1777 r., a Mikołaj (?) 1784 r. strażnicy połoccy. Felicjan (32), podstoli smoleński i deputat połocki na Trybunał 1720 r. Syn jego Antoni-Urban (38), dziedzic Porzecza, starosta mieuński 1759 r. ożeniony z Anna Korsakówną, córką Piotra, podstarościego starodubowskiego i księżny Tekli Druckiej-Sokolińskiej, nabył wspólnie z nią 1758 r. Kamień i Kucharzyn od Korsaka. Z niej pozostawił córkę: Teresę (52) i synów: Jana (47) i Ignacego (48), kanonika smoleńskiego 1785 r. Jan (47) podpułkownik artylerii 1781 r., następnie generał wojsk litewskich, z Konstancji z Białozorów miał córki: Annę (52), żonę Cypriana Chaleckiego i Teodorę (53), żonę Wincentego Sołtana. Piotr (21), strażnik witebski, dziedzic Mosarza w połockim z drugiej żony, teresy Wróblewskiej, pozostawił 2 córki Rachelę (30) Bujnicką i Illuminatę (31), bazylianką, na spłatę których synowie jego z pierwszej żony Tadeusz-Nikodem (29), strażnik witebski i Michał-Kazimierz (28) pożyczyli w 1762 r. 845 talarów pod zastaw Taustyk i Mosarza (Ist. Jur. Mat. XXVII). Słupnicki. Imionospis zasłużonych w Polsce ludzi wszystkich stanów i czasów. Herbarz Polski. Lwów 1855 r. Drukiem K. Pissera. Tom I str 130. Doktorowicz Fabian, jezuita sławny swego czasu kaznodzieja zm. 1666 r. M... Doktorowicz, poległ w bitwie pod Chocimiem r. 1621 r. M. Str. 218. Hrebnicki herbu Nalewka: Michał skarbnik połocki r. 1674. Floryan, archiepiskop plocki. Str. 211. Opisany herb Ostoja. Herold Polski z 1897 r. Herbarz szlachty Witebskiej. Str. 102. Jest wzmianka przy opisie rodu Poziomkowskich, herbu Tobóg (podkowa z krzyżem w błękitnym polu na hełmie miasto korta korona tylko), że ożenił się Antoni Poziomkowski z godną familiantką połocką Hrebnicką (koło roku 1764 względnie po tym roku). Wzmianki o Hrebnickich także na 96 i 136 str. Teodor Żychliński. Złota Księga Szlachty Polskiej. Poznań. Jarosław Zeitgeber. Rocznik III wydanie 1881 str. 40. W opisie rodu Chropowicki jest wzmianka: Barbara Chropowicka miała po śmierci Krzeczotowskiego wyjść powtórnie zamąż za Hrebnickiego, któremu spłodziła syna (16), będącego później ojca Floryana Hrebnickiego, Metropolity ruskiego, Arcybiskupa połockiego. Rocznik IV wydanie 1882 r. str. 370. W korespondencji książęcego dworu Sułkowskich z monarchami i członkami rodzin panujących jest wzmianka: Józef Niemirowicz-Szczytt (XI pok.) najstarszy syn Justyniana z drugiego małżeństwa z Kazimierą Woynianką, dziedzic Białego Mosarza (3910 dziesięcin), szambelan dworu cesarskiego, marszałek lepelski, pojął w maju 1817 r. za małżonkę Franciszkę (62) Hrebnicką herbu Ostoja, córkę Dionizego i Anny Koszczycówny, umarł zaś w roku 1852. Pozostały po nim 2 córki: Ewilina wydana za mąż w 1843 r. za Stanisława Chanińskiego herbu Tobóg, marszałka powiatu święciańskiego, później generał gubernatora cywilnego kowieńskiego, wreszcie Wołogodzkiego; i Maryą za Erazmem Korsakiem, marszałkiem lepelskim; zmarła na wygnaniu w roku 1865 w Kazaniu. Odnośnik *) Dyonizy (51) Hrebnicki, syn Mikołaja i Franciszki z Szyszków herbu Dołęga, miał z Anny Koszczycówny oprócz Franciszki (62) Szczyttowej dwóch synów i córkę Barbarę (61) za hr. Augustem Brzostowskim (zob. Roczn. III str. 25, gdzie niepodane jej imię, a herb Nalewka zamiast Ostoja). Z synów: Mikołaj (59) Hrebnicki, marszałek gub. Witebskiej, zmarły w Orzechownie 10.XII.1867 r. miał z Pauliny księżniczki Druckiej Lubeckiej, syna Ottona (71), który zmarł bezdzietnie w 1863 r. Justyn (60) Hrebnicki, drugi syn Dionizego, marszałek lepelski, zmarły w Wilnie 1868 r. miał z Tekli Górskiej herbu Nałęcz, syna Adama (73) i 2 córki, Maryę (72) Edwardową Ważyńską, marszałkową Oszmiańską i Zofię (74) Konstantynową Gieczewiczową. Adam (73) Hrebnicki poślubił 27.IX.1874 r. Konstancję Szczyttównę (zob. niżej), wdowę po hr. Władysławie Mostowskim, z którą ma 2 synów: Justyna (87) ur. 1875 r. i Jana ur. 1877 r. w Rydze. Katarzyna Niemirowicz-Szczyttówna ur. 1835 r. w Sokoliszczu wydana dn, 25.VIII.1858 r. w Justynianowie za Władysława hr. Mostowskiego herbu Dołęga, a po śmierci tegoż w 1869 r. w Szwajcarii wyszła powtórnie za mąż za Adama Hrebnickiego w Justynianowie dn. 27.IX.1874 r., pośrednika pojednawczego powiatu dziśnieńskiego, dziedzica dóbr Orzechowno (5754 dziesięcin), Terespola (2257 dziesięcin) i innych. Rocznik VIII 1886, str. 136-142. Hrebniccy herbu Ostoja. Hrebnickim mylnie nadał Niesiecki herb Nalewka, pieczętują się bowiem herbem Ostoja, jako między innemi świadczą dowodnie pieczęcie Floryana Hrebnickiego, metropolity całej Rusi. Rodzina ta jedna ze starożytniejszych na Białorusi, od kilku wieków osiadła w województwach witebskim i połockim. Pierwotnym ich mianem była nazwa Doktorowicz, której dotąd używają jako przydomka, a które od dóbr Hrebnicy 1) w woj. witebskim położonych, zamienili w końcu XVI w. na nazwę Hrebnickich. W tym to czasie przybył na Ruś z Korony szlachcic Jakub (1) Doktorowicz (I pok.) i oprócz Hrebnicy nabył w Witebskim dobra Syrniewo, Hankowo i Ostrowno. Z Karoliny Kuniewskiej herbu Prawdzic, która spisała testament w 1618 r., a po śmierci pierwszego męża ponowiła związki małżeńskie z Sebastyanem Bujanowskim, pozostawił Jakób Doktorowicz-Hrebnicki córkę Eudokyę (6) za Wasilim Hurko herbu własnego i czterech synów: 1) Bartosza (3) na Ostrownie, 2) Jana (2) strażnika witebskiego pana na Hrebnicy, zmarłego w niewoli moskiewskiej w 1677 r. (zob. Volum, Legum, wydanie Okryzki prd. R. 1677 t. V fol. 157), po którym pozostali synowie: Adryan (7), Krzysztof (8), i Piotr (9) Stefan (III pok.); 3) Eliasz (4) za Szyrniewie i Hankowie. Ten miał synów 4 (III pok.), z których: a) Franciszek (12) był miecznikiem brasławskim i podpisał z Połockiego w r. 1733 elekcję króla Stanisława Leszczyńskiego, niewiadomo nam czy z Eleonory Zakrzewskiej herbu Lubicz pozostawił potomstwo; b) Krzysztof (13), c) Jan, dziedzic wsi Kosurze, która po jego śmierci bezpotomnej spadła na jego synowca Kazimierza Aleksandra (16) (zob, niżej); wreszcie Piotr (15) dziedzic dóbr Mosarza w Horodeckim, piastował urząd strażnika witebskiego w 1731 r. 4) Mikołaja, praojca obu kwitnących na Litwie gałęzi domu Hrebnickich. Mikołaj (5) Doktorowicz-Hrebnicki (II pok.) pojął za żonę Annę Wyniankę herbu Trąby, sistrę rodzoną księżnej Krzysztofowej Druckiej-Sokolińskiej, kasztelanowej połockiej, starościny Uświackiej i Jezierzyńskiej. Dn. 20.II.1597 r. otrzymał od króla Zygmunta III przywilej na cedowane mu przez szwagra starostwo Orleyskie. W r. 1615 nabył wraz z żoną od Stanisława Wietrzyńskiego dobra Obol w połockiem 2), które dotąd przez przerwy pozostają w ręku jego potomków. W roku 1633 otrzymał od króla Władysława IV przywilej na mostowe na rzece Oboli. W roku 1633 ulokował Mikołaj Hrebnicki, sam mieszkając w Obolu, kapitały różne, ruchomości i niektóre ważniejsze dokumenty familijne w dworcu swoim, położonym w rynku miasta Połocka. W tymże właśnie czasie wojska rosyjskiem podstąpiwszy pod Połock, spaliły miasto, przyczym i dworzec pana Mikołaja zgorzał ze szczętem, wskutek czego tenże w dn. 5.II.1634 r. zaniósł skargę do grodu połockiego. Z Woynianki pozostawił córkę Annę (17) za Piotrem Bułhakiem herbu Syrokomla 3) i syna Kazimierza Aleksandra (16). Kazimierz-Aleksander (16) Doktorowicz Hrebnicki (III pok.) cześnik, a następnie wojski połocki i starosta orleyski, otrzymał cześnikowstwo w nagrodę zasług rycerskich przywilejem króla Jana Kazimierza z dn. 19.IV.1656 r. i jednocześnie przywilej na wieś Kuszliki a dn. 30.IV.1650 r. na wieś Miszniewicze w kluczu Jezierzyńskim położone. Dn. 15.VI.1657 r. zezwolił mu król objąć wieś Kosurze spadłą nań po stryju Janie (14?). Dn. 15.VI.1657 r. został mianowany po śmierci Teofila Chrapowickiego wojskim połockim. Na 4 dni przedtem nadał mu monarcha przywilej na pobieranie cła na rzece Oboli od przechodzących statków i towarów; w roku zaś 1660 dn. 17.I wydał rozkaz do Tołubińskiego pisarza polnego, nakazujący, aby żołd zasłużony został Kazimierzowi Hrebnickiemu bezzwłocznie wypłacony. Dn. 19.V.1661 r. po otrzymał po Huszczach, jako zdrajcach kraju, dobra Huszczyno, a w 1662 r. dn. 9.V przywilej na wieś Plutycze, w starostwie bielskim, w pow. Brańskim położone, z nakazem do komendanta wojska polskiego, aby w konferowanych dobrach Plutyczach żadnych krzywd, ani stanowisk nie czyniono. Miał Kazimierz Aleksander (16) Hrebnicki za żonę Barbarę Chrapowicką herbu Gozdawa, wdowę po Krzeczotowskim (zob. R. III, str. 40), która mu powiła 5 dzieci: synów Michała (23), Józefa (25), Kazimierza (24), oraz córki Annę (26) i Eleonorę (27) za Pawłem Konińskim herbu Junosza. Z synów Józef (25), służąc rycersko dostał się wraz z 3 innymi Hrebnickimi, Andrzejem (7), Stefanem (4) i Janem (10-14), prawdopodobnie swymi braćmi stryjecznymi do niewoli moskiewskiej, a gdy wraz z nimi po 14-letnim więzieniu wrócił do ojczyzny, sejm zgromadzony w 1677 r. imiona ich, jako obywateli dobrze krajowi zasłużonych w konstytucjach zapisać polecił. Po trzecim synu Kazimierza-Aleksandra (16), Kazimierzu (34), pozostał syn Franciszek (36) Hrebnicki (V pok.), ojciec Benedykta (45) (VI pok.), miecznika brasławskiego, ożenionego z Antoniną Rypińską herbu Radwan i Ferdynanda (46) (VI pok.), których dobrze losy nie są znane. Prowadzi dalej szczep główny najstarszy z synów Kazimierza-Aleksandra (16) i Barbary z Chrapowickich. Michał-Kazimierz (23) Doktorowicz-Hrebnicki (IV pok.) pan na Obolu itd., skarbnik połocki, elektor króla Jana III w 1674 r., ożeniony z Kossówną herbu własnego (z którego to rodu Sylwester Kossow był w 1649 (?) r. nieprawym arcybiskupem połockim i pseudo-metropolitą całej Rusi), spłodziłz nią 3 synów: Teodora-Gedeona (33) bezpotomnego, Antoniego (34), o którym niżej i Franciszka (35), który poświęciwszy się służbie Bożej, przybrał w zakonie Bazylianów imię „Floryan” i umarł arcybiskupem połockim, biskupem Witebskim, mścisławskim i orszańskim, wreszcie metropolitą całej Rusi, wielce kościołowi unickiemu zasłużonym. X. Floryan Hrebnicki dźwignął cerkiew bazyliańską w Połocku, utrzymywał własnym kosztem w Rzymie 2 najzdolniejszych duchownych swego wyznania, gdzie ich w kolegium unickim wychował. Kapłan uczony jak poświadcza Janocki i x. Itebski, który w swej „Chronologii” t. II str. 436 tak się o nim wyraża: „Po Sylwestrze Pieszniewiczu r. 1719 zmarłym, zasiadł na stolicy arcybiskupiej połockiej Floryan Hrebnicki, ten rozciągając pasterskie swe starania około powierzonych od Boga sobie owieczek w dyecezjach swoich rozległych osobliwszej w szczególności pasterskiej i ojcowskiej swej pieczołowitości okazywał dowód zakonnym siostrom, w klasztorze zamkowym połockim mieszkającym. Albowiem oprócz prowadzenia tam doskonalszego życia zakonnego, ćwiczenia4) i porządku służenia Bogu, we wszystkie, które tylko do ich wygody i przystojności należały, szczodrobliwą ręką opatrywał potrzeby. Dopieroż zostawszy 1747 r. po Anastazym Szeptyckim Metropolitą kijowskim, Halickiej i wszelkiej Rusi, jak wiele dla pomienionych zakonnic i klasztorów ich pospolitego dobra łożył starania i kosztów i jak wiele przez te środki przysposobił im pożytków, w żywej to wielu do dziś dnia zostaje i długo zostawać będzie pamięci5) i oczach. A byłby to bezwątpienia więcej nierównie uczynił dobrego, gdyby mu zamysłów jego śmierć zawistna nie przecięła, która go nam nienagrodzoną stratą odjęła w Struniu, majętności arcybiskupstwa połockiego 1762 r. dn. 16.VII o godz. 7 z południa w 98 roku życia. Ze Strunia ciało jego do Katedry połockiej sprowadzone, leży tam złożone w cerkiewnym skarbcu, lecz dotąd należytym obrządkiem nie pogrzebane, lubo ze wszech miar tej i większej nad te dla siebie uczciwości bezwątpienia godne”. Antoni (34) Doktorowicz-Hrebnicki (V pok), drugi z rzędu syn Michała i Kossówny, a brat Metropolity Floryana, skarbnik witebski około 1740 r., dziedzic dóbr Obola, Zador, trzech Nacz t. j. Naczy Spakowszczyzny alias Biedrzycy, Machirowa, Świbły, Orzechowna, Lutowa itd. W Płockim i Lepelskim, oraz placów w Połocku, pojął za żonę jadwigę Szpakowską, córkę Daniela i Osińskiej, z której pozostawił 2 córki: Bogumiłę (40) i Kunegundę (44) pr. voto za Fabianem Korsakiem, wojskim połockim, secd. voto za Ignacym Koszycem herbu Poraj, dworzaninem J. K. Mości oraz synów 3: Adama (42), Stanisława (41) i Mikołaja (43), którzy dn. 28.II.1755 r. uczynili działy dóbr spadłych po ojcu. Z tych Adam (42) syn Antoniego Doktorowicz-Hrebnicki (VI pok.) horodniczy połocki, szambelan J. K. Mości, kawaler orderu Stanisława, podpisał w roku 1764 elekcję króla Stanisława Augusta, który go dnia 29.II.1766 r. w osobnej przyjmował audyencji. Był on dziedzicem 3 Nacz, Machirowa, Świbły, placu w Biedrzycy, placu w Połocku itd. Umarł w Naczy dn. 31.XII.1796 r. Po Stanisławie i Mikołaju idą dwie kwitnące linie domu Hrebnickich.

I. Linia starsza na Obolu Stanisław (41) Doktorowicz-Hrebnicki (VI pok.), pisarz grodzki połocki, pan na Obolu, ożenił się dn. 23.XI.1755 r. w Hubinie z Konstancją Pakaszówną herbu Prawdzic, córką Józefa stolnika połockiego i starościanki sznitowskiej (zob. R. IV, str. 217). Ślub dawał im stryj, ksiądz Metropolita Floryan Hrebnicki. Podpisał w 1764 r. elekcję króla Stanisława Augusta. Wraz z braćmi nabył pod miastem Połockiem majętność Przesmuszki, które za przywilejem króla Augusta III z 1750 r. począł zmieniać na miasto. Oprócz Obola posiadał jeszcze dobra Zadory i Przesmuszki, oraz 2 place, jeden na Zapłociu nad Dzisną i drugi w Zamku niżnym w Połocku, które otrzymał przy działach w 1755 r. Umarł około 1755 r. (błąd). Z pakaszówny syn jedynak Józef (50) Doktorowicz-Hrebnicki (VII pok.), pan na Obolu, szambelan J. K. Mości, w młodości adjutant księcia generała Ziem polskich („Książęta Czartoryscy” J. Nep. Janowski, str.152), następnie sędzia II departamentu Gubernii Połockiej; w 1809 r. wybrany marszałkiem szlachty powiatu połockiego, assesor kolegialny, umarł w 1820 r. Miał za sobą Renttównę herbu Gozdawa, córkę Ignacego i Felkierzambówny, którą stracił przed 1812 r. Pozostawił z niej syna Stanisława (57) i 4 córki: Teklę (54) za Tomaszem Renttem, Helenę (55) za Józefem Lissowskim herbu Jeż, Konstancję (58) za prezydentem Budzkim i Teresę (56) za Adamem Szantmanem herbu własnego, podkomorzym połockim. Stanisław (57) Doktorowicz-Hrebnicki (VIII pok.) pan na Obolu, marszałek szlachty powiatu połockiego poślubił Teresę Makowiecką herbu Pomian, z którą spłodził 6 dzieci. Z tych: Józefa (63) Hrebnicka wyszła za Augusta Szaumana herbu własnego. Adela (67) Hrebnicka za Aleksandrem Hołyńskim herbu Las, Teresa (66) Hrebnicka za Antonim Samiszczem herbu własnego. Emilia (65) zmarła w panieństwie. Stanisław-Justyn-Józef (64) Doktorowicz-Hrebnicki (IX pok.) ur. 1.IV.19=824 r. w Obolu w parafji Ulskiej (Ułła), dziedzic Obola (1380 dziesięcin), był ożeniony z Konstancją Samiszczanką, która zgasła przedwcześnie, pozostawiając mu 4 dzieci, te są: Józef (75), Władysław, Otton (81) i Konstancja (80) Hrebniccy (X pok.). Edward-Józef-Grzegorz (75) Doktorowicz-Hrebnicki (IX pok.) ur. 25.III.1825 r. w Obolu, pan na Zadorach w Połockim (1380 dz.) ma za żonę Dzierożyńską, z której 2 córki: (Maryę (82) i Teresę (83) Hrebnickie (X pok.).

II. Linia młodsza na Orzechownie. Mikołaj (43) Doktorowicz-Hrebnicki (VI pok.) najmłodszy syn Antoniego, skarbnika witebskiego i Jadwigi Szpakowskiej, pan na Orzechownie, Zapoleniu, Lutowie, Pauli i Dziedzinie w Borysowskim, najprzód towarzysz znaku husarskiego, został mianowany 23.X.1757 r. przez hetmana Massalskiego chorążym i tegoż roku 25.VIII otrzymał kredens od wojewody Karola Sapiehy jako deputat do wybrania hiberny i podatków w połockiem, należących się wojsku. 18.VIII.1764 r. został po śmierci Eliasza Klaski strażnikiem połockim, dn. 25.VI.1766 r. wybrany na sejm zwyczajny warszawski posłem, dn. 3.VII.1767 r. wezwany na sejmik, został w 1774 r. mianowany pisarzem grodzkim połockim. Dn. 25.V.1776 r. wzywa go król Stanisław August, ażeby się przyczynił do obierania posłów, w 1784 r. otrzymuje uniwersał na sejm; w 1791 r. komisarz cywilno-wojskowy, po skończonej swej urzędowej czynności odbiera od króla w liście z dn. 27.VII podziękowanie za współudział przy utworzeniu konstytucji 3 maja. Ożeniony z Franciszką Szyszkówną herbu Dołęga, córką Jana, stolnika brasławskiego, wziął z nią Mikołaj dobra Paule. Z tego małżeństwa syn jedynak Dyonizy (51) (VII pok.) ur. 14.I.1791 r., zmarły 26.III.1800 r., pochowany w Dziedzinie, został dn. 14.I.1791 r. po śmierci stryja Adama horodniczym połockim. Pełnił obowiązki adjutanta przy generale Ziem podolskich ks. Adamie Czartoryskim. Był dziedzicem dóbr Orzechowna i Pauli. Żona jego Anna Koszczycówna herbu Poraj, starościanka zarzycka urodziła się w Dąbrowszczyznie w parafii Komajskiej(?) w r. 1768 dn. 5.V; w 1804 r. fundowała kościół w Dziedzinie, umarła zaś w b. późnym wieku 1842 r. w Michalcach, pochowana w Mosarzu w pow. dziśnieńskim. Z niej pozostali synowie: Mikołaj (59) i Justyn (60), oraz 2 córki: Barbara (61) za hr. Augustynem Brzostowskim herbu Strzemię (zob. R. III str. 25, R. IV str. 21), zmarła w Mosarzu w 1881 r. i Franciszka (62) ur. 1800 r. zaślubiona dn. 24.VII.1817 r. Józefowi Szczyttowi-Niemierowiczowi herbu Jastrzębiec marszałkowi lepelskiemu (zob. R. IV str. 370), umarła w Wilnie 22.X.1881 r. Z synów: Mikołaj-Józef-Antoni-Justyn (59) Doktorowicz-Hrebnicki (VIII pok.) ur. 1.XII.1789 r. w Orzechownie, najprzód marszałek pow. lepelskiego i kawaler orderu św. Anny III klasy i św. Włodzimierza IV klasy, otrzymał w 1817 r. przy złożeniu tego urzędu następujące publiczne od współobywateli podziękowanie, drukowane w „Kuryerze Litewskim” N 96 z dn. 30.XI t. r. „My urzędnicy i obywatele pow. lepelskiego w stosowności woli zwierzchniej do miasta gubernialnego Witebska dla oboru urzedników na następne 3 lata zebrani przystąpiwszy do tego waznego przedmiotu, kiedy J. W. marszałek i kawaler Mikołaj Hrebnicki, przez 3 lata ciągle z chlubą przewodnicząc naszemu powiatowi, dziś skończył swoje urzędowanie, a wielokrotnie do przyjęcia tegoż obowiązku (w którym chwalebnie odpowiadając swemu położeniu, pomimo najtrudniejszych czasów okoliczności i rządowe rozkazy najakuratniej wykonać i praw obywatelskich, co do równowagi w spełnieniu jako w czasie wojennym powinności najściślej dostrzegać umiał) jednomyślnym nadal zapraszamy głosem, po przełożeniu nam wielu przyczyn, uwolnienia sobie upraszał; przeto my niżej podpisani z żalem tracąc tak szanowne przewodnictwo, nie możemy nie czuć i zamilczeć najpowinniejszej temu zasłużonemu Mężowi wdzięczności spiesząc zatem do uiszczenia się z takowej ofiary najprzyjaźniejszych serc obywatelskich, niesiemy zarazem powinny hołd zasługom i cnocie, a chcąc tę pamięć w potomne uwiecznić czasy, poruczamy wybranemu teraz J. W. marszałkowi Szczyttowi, ażeby jako w miejscu pierwszeństwa zostający zapewnił J. W. byłego marszałka i kawalera Hrebnickiego w imieniu całego powiatu w tym uczuciu, połączonym i istotnym naszym dla niego szacunkiem, oraz najczulszą za jego trudy podziękę i zostawiwszy urzędowy Extrakt w aktach dzieł marszałkowskich, oddał komu należy orginał, który przy wyciśnięciu herbów naszych, podpisem rąk własnych stwierdzamy. Działo się w Witebsku. Autentyk obwarowany wielu pieczęciami i przez wszystkich obywateli pow. lepelskiego w liczbie 132 osób podpisany poświadcza marszałek pow. lepelskiego Lissowski i sekretarz dzieł marszałkowskich Sakowicz.” Mikołaj Hrebnicki pełnił w 1812 r. na mocy dekretu ks. Neufchatel’u z dn. 13.VIII urząd podprefekta pow. lepelskiego. W 1816 r. zasiadał w komisji likwidacyjnej tegoż powiatu; w 1830 r. został członkiem Tow. Rolniczego gubernii Białoruskiej, wreszcie w roku 1844 marszałkiem gub. Witebskiej. Po ukończeniu tego urzędowania w 1846 r. wynurzyły mu wszystkie powiaty tej że gubernii piśmienne podziękowanie, rząd zaś nadał tytuł radcy kolegialnego, z którego to stopnia postąpił w 1849 r. na radcę stanu. Był także prezydentem domu przytułku w Witebsku i za swe na tym urzędzie gorliwe starania otrzymał od. Ks. Zofii Galiczynowej opiekunki tej instytucji, publiczne gorące podziękowanie. W 1828 r. ożenił się z Pauliną księżniczką Drucką-Lubecką, zmarłą w 1829 r. córką księcia Onufrego i Eleonory Żabianki, wojewodzianki połockiej. W 1819 r. fundował w Orzechownie cerkiew pod wezwaniem św. Mikołaja. Umarł w 1867 r. w Orzechownie i tam pogrzebiony. Syn jego Otton-Ignacy-Franciszek (71) Doktorowicz-Hrebnicki (IX pok.) wnuk Dyonizego i Anny z Kaszczyców urodził się dn. 28.II.1829 r. zakończył życie przez ojcem w 1813 r. beżenny. Justyn (60) Doktorowicz-Hrebnicki (VIII pok.), drugi syn Dyonizego i Anny, urodził się dn. 23.I.1793 r. i piastował także urząd marszałka pow. lepelskiego. Dziedzic Pauli i Michalców, pojął w maju 1823 r. w Kochanowiczach teklę Nałęczówną Górską, córkę Stanisława i Anny z Szczyttów Górskich, a wnuczkę Michała Górskiego kasztelana żmudzkiego i Racheli z Nagurskich, oraz Justyniana Szczytta, pisarza skarbowego litewskiego i Kazimiery z Kopacińskich (zob. R. IV str. 112), zmarłą w 1842 r. w sierpniu w Wilnie, pochowaną tamże na Rossie. Justyn Hrebnicki zakończył życie dn. 13.V.1868 r. w Wilnie i pogrzebiony obok żony. Z tego małżeństwa 3 dzieci, z których córki Marya (72), ur. 1825 r., a w 1842 r. wydana za Edwarda Skarbka Ważyńskiego, marszałka oszmiańskiego, umarła w 1874 r. Pozostali to: Zofia (74) Hrebnicka, ur. W 1828 r. małżonka Konstantego Giczewicza herbu Leliwa, syna Hipolita i Katarzyny z Wołodkiewiczów, dziedzica Wiażyna. Adam (73) Doktorowicz-Hrebnicki (IX pok.), ur. 1835 r., pośrednik pojednawczy powiatu dziśnieńskiego, pan na Orzechownie, Pauli, Naczy w lepelskim (3739 dz.), Terespolu w drysieńskim, oraz Michalców w Dziśnieńskim (924 dz., dusz męskich 303), poślubił dn. 27.IX.1874 w Justynianowie Katarzynę Szczyttówną-Niemiryczówną, wdowę po Władysławie hr. Mostowskim (zob. R. IV str 370-371). Z niej: Justyn (87) Doktorowicz-Hrebnicki (X pok.), ur. W grudniu 1875 r. Jan Tadeusz (88) Doktorowicz-Hrebnicki (X pok.) ur. 3.X.1879 r. w Rydze.

Odnośniki (przypiski w Roczniku VIII). 1) Dwie Hrebnicy istnieją w dzisiejszej gubernii Witebskiej i powiecie: jedna należy obecnie do Koszelowej, druga do Michała Miswagina. Niewiadomo, która z nich, czy też obie, należały do Hrebnickich (przypisek Żychlińskiego). 2) Obol w pow. połockim obejmuje dziś obszar 1380 dziesiatyn. Dawniej był własnością Molskich, z których Adam Molski sprzedał go 6.I.1592 r. Woynie Tantusiewiczowi, ten zaś w 1595 r. dn. 21.I Ferdynandowi Januszowi Wietrzyńskiemu. Po tegoż bezpotomnej śmierci spadł Obol w sukcesji na synowców jego, Kaspra i Stanisława Wietrzyńskich, a od nich przeszedł do Hrebnickich, którzy te dobra posiadają zatem obecnie 270 lat. (Przypisek Żychlińskiego). 3) Piotr Bułhak, dziedzic Hłyboka, pozostawił z Anny Hrebnickiej córkę za Żabą i syna Aleksandra star. (przypisek Żychlińskiego). 4) Synod Zamojski, rozstrząsając i rozważając stan mniszek Bazylianek i klasztorów ich, oraz porządki i zwyczaje, jakie naonczas w onych były, a znalazszy, że wiele ich nie dostawało, z tych rzeczy, których śś. kanony kościelne chcą, aby od nich były zachowane, przepisał dla nich pewne ustawy i warunki pod tytułem XII, stosując się do wyroków od ś. Zboru Trydenckiego, na zasiadanie 25 ogłoszonych i tych ustaw wprowadzenie i przestrzeganie biskupom, w których dyecezyj pomienionych mniszek klasztory znajdowały się, polecił. Uczynił temu zaleceniu synodalnemu zadość śp. Floryan Hrebnicki, Arcybiskup połocki, który na wspomnianym synodzie z innymi biskupami zasiadał i jak do wszystkich klasztorów W. W. Panien Bazylianek w Achridyecezyach i dyeceyach swych znajdujących się tak też do połockiego i najpierwej jako przodującego, wszystko to, co w nich synod rzeczony postawnowił i czego im brakło, wprowadził i zachowanie owych usyaw pilnie przestrzegał. (przypisek x. Iteblewskiego). 5) Pamięć starania i kosztów wspomnianych Floryana (35) Hrebnickiego, Arcybiskupa połockiego i Metropolity całej Rusi, póty trwać będzie, póki pamiętne będzie prawo, które on przez wiele lat wiódł z xx. Jezuitami połockimi o cerkiew św. Ipasa na Połockiem i dobra na nią, albo raczej na mniszki Bazylianki dawnych czasów przy tej że cerkwi w monastyrze swoim mieszkając, nadane, chcąc one z niesłusznej xx. Jezuitów dzierżawy, podstępnie u króla Stefana Batorego po zawojowaniu od Moskwy Połocka uproszonej, wydźwignąć, a do klasztoru W. W. Panien Bazylianek na Zamku Połockim mieszkających, jako właściwych i najbliższych onej cerkwi i dóbr dziedziczek, przyłączyć. Jakoż mógłby był dokazać tego, mając napomienioną cerkiew i dobra dosyć mocne dowody prawne, gdyby Ś. Stolica Apostolska do której ta sprawa, pierwej po rozmaitych sądach będąc rozstrzygana, na koniec wytoczyła się, z pewnych względów i przyczyn nie nakazała obydwu stronom, wiecznego w tej sprawie milczenia. A chociaż nie powiodło mu się w tej mierze znaczną uczynić pamiątkę i pamiętną przysługę wyżej wspomnianym zakonnicom, a tem wszystkim nagrodził to im dosyć znacznie z innej strony tak dobroczynny pasterz, zważając albowiem wielką niewygodę i umartwienie dla nich stąd najbardziej wynikające, że oni nabożeństwa swego w każdym stanie, jakby chciały zażyć, ani słowa Bożego zwyczajnych dni świątecznych jako i niedzielnych przez kaznodziejów opowiadającego się w cerkwi pomienionej jeszcze naonczas drewnianej (gdyż staroświecka murowana po kilkakrotnym pożarze i spostoszeniu swoim przez Moskwę w jednych rozwalinach stała) od swojego klasztoru, a z którego do niej osobno sporządzonego, jak stan ich wyciąga, nie było wejścia, ani też chóru czyli miejsca odłączonego od świeckich osób w samej cerkwi, przedsięwziął ten że Arcypasterz dla tych i innych przyczyn murować na rozwalinach dawniejszej nową katedralną cerkiew pod tym że jako i przedtem miała tytułem, t. j. św. Zofii, czyli mądrości Bożej, i to przedsięwzięcie swoje uskutecznił, wymurowawszy własnym wielkim kosztem dosyć wspaniałą, jako się widzieć daje, cerkiew z wszelkiemi i tak dla zakonników naszych, jako też i zakonnic połockiego klasztoru potrzebnymi wygodami. Jeszcze tego metropolity u zakonu bazyliańskiegi zasługi opuszczają się, bo są w świeżej wielu pamięci, to tylko nakoniec do wyżej pomienionych przydać rzecz słuszna, zdaje mi się, co mu nie mniej, jako i to, co się już rzekło, przyczynia wdzięczności i chwały, że za jego metropolitańskiego urzędu, 3 generalne po onej Dubieńskiej, na której stało się prowincyj koronnej z litewską złącznie, odprawiły się bazyliańskie kapituły, z których na 2 pierwszych, t. t. Brzeskiej pierwszej roku 1747 i drugiej 1752 r. sam na osobę swoją, a na trzeciej tamże w Brześciu 1759 r. odprawionej w osobie Filipa Wołodkowicza, Biskupa Włodzimirskiego, koadjutora swego, prezydując podał zakonom z kapitułą pierwszej x. Hipocyusza Bilińskiego na lat 4, jak dawniej był zwyczaj, z drugiej x. Heraklego Lisańskiego, za pozwoleniem Benedykta XIV papieża przez Św. Zgromadzenie, od rozmnożenia wiary ducha 26.XI.1752 r. resolut na lat 8 zgodnie obranych Archimandrytów, mężów zaprawdę z wielu miar nieśmiertelnej godnych chwały. (Przypisek x. Itebelskiego). Pauza w Roczn. VIII napisano dalej: Oprócz zwyż wymienionych członków Domu Hrebnickich napotykamy jeszcze innych, nie dających się dla braku źródeł archiwalnych powiązać z pierwszymi genealogicznie. Są to zapewne potomkowie Jana, strażnika witebskiego, lub Eliasza, dziedzica Szyrniewa i Hankowa, o których wspominaliśmy wyżej. I tak na początku XVIII stulecia był Felicjan (32) Doktorowicz Hrebnicki dziedzicem dóbr Mosarza i podstolim smoleńskim. Ożeniony z Justyną Sapoćkówną herbu Syrokomla z odmienną, miał z nią córkę Petronellę (37), zmarłą w panieństwie około 1739 r. i 2 synów Antoniego Urbana (38) i Józefa (39). Z tych 1) Antoni-Urban Doktorowicz-Hrebnicki starosta mieciński, dziedzic Porzecza, Kubierzy nawet Klansowa i t. d. miał za sobą Annę Korsakówną córkę Piotra, podstarościego Starodubskiego, z niej była Teresa (49) ur. 1753 r. i 2 synów a) Jan-Feliks (47) Doktorowicz-Hrebnicki ur. 18.V.1750 r. generał, zm. 1787 r. spłodził z Konstancją Białłozorówną tylko córkę, b) Ignacy-Józef-Jakób (48) Doktorowicz-Hrebnicki ur. 25.VII.1751 r. poświęcił się służbie Bożej i był kanonikiem smoleńskim. W r. 1785 zapisał szpitalowi Dz. Jezus w Wilnie ogród, zwany Raj. 2) Józef (39) Doktorowicz-Hrebnicki, drugi syn Felicyana, żył około 1741 r. W 1776 r. była Katarzyna Hrebnicka za Piotrem Sawickim herbu Lubicz. Jeden z Hrebnickich ożeniony był z Teodorą Zabiełłówną herbu Topór. W 1658 r. widzimy Annę Hrebnicką za Damjanem Rypińskim herbu Radwan. Fundacji Hrebnickich były oprócz wspomnianych wyżej cerkwi jeszcze następne: w 1669 r. w miasteczku Sierocinie w Połockim pod tytułem Narodzenia Najśw. Maryi Panny; w Podhajcach pod wezwaniem ś. ś. Piotra i Pawła. Rocznik IX. 1887 r. str. 28. Hrebniccy herbu Ostoja (zob. R. VIII. str. 136-142). Sprostowania i uzupełnienia. str. 136. Dobra Mosarz leżą w Horodeckim. str. 139. Dziedzic z „Łoszkowcem Swibdy”(?) i „Naczy Budziłowszczyzny” nie Antoni (34) ale Adam (42), syn Antoniego skrabnika witebskiego, z Szpakowskiej, był szambelanem J. K. Mci i t. d. Stanisław (41) (IV pok.) błąd – VI posiadał plac na Zapłociu. Córka Józefa (VII pok.) Konstancja (58), była za prezydentem Budzkim. Dzieci Stanisława (64) z Konstancji Samiszczanki są: a) Józef (75) ożeniony z Burówną, b) Władysław (76), c) Stanisław (77), d) Adam (79) ożeniony w Duksztach 15.I.1886 r. z Stanisławą Stankiewiczówną, e) Otton (81) i f) Konstancja (80) za Stenzelem. Str. 140. Żona Edwarda (65) Julia Dzierożyńska, dziedziczka Sklapowa w Mohilewskim (723 dz.) i Perewłoczy w Orszańskim (1061 dz.). Edward Hrebnicki był marszałkiem szlachty pow. połockiego i ma z Dzierożyńską pięcioro dzieci (X pok.): Ludwika (84) i Edwarda (85) oraz Maryę (82) za Eugenjuszem Ciundziewickim(?). Teresę (83) za Antonim Gordziałkowskim i Julię (86) za Cezarym Szaniowskim herbu Junosza. str 144. Jan-Tadeusz (88) (X pok.) urodził się 3.X.1877 r. w Rydze. str. 142. Antoni-Urban (38) był starostą micińskim i dziedzicem dóbr Porzecza, Kuchaczyna vel Klansowa (?) i t. d. – Fundacji Hrebnickich cerkiew w „Usajnach” nie „Mojach”. Felicjan (32) Doktorowicz Hrebnicki (str. 142), podstoli smoleński, był synem Piotra (21), strażnika witebskiego, żyjącego 1731 r., wnukiem zaś Eljasza (15) Hrebnickiego. – Jan-Feliks (47) Hrebnicki, generał, dziedzic Porzecza w Lepelskim, Mosarza, Kuchaczyna, Sierocina i t. d. pozostawił z Konstancji Białozorównej 2 córki: Annę (52) za Cypryanem Chaleckim, podkomorzym bielickim i Teodorę (53) za Wincentym Sołtanem, marszałkiem rzeczyckim. Roczn. XI 1889. str. 321. Hrebnicka Adamowa Katarzyna (52) ze Szczyttów p. v. hr. Mostowska, umarła w Warszawie dn. 24.V.1888 r. licząc lat 50, pochowana na Powązkach (Mylnie podano gdyż ur. 30.IV.1838 r. zm. 12.V, a pochowana 30.V.1888 r. na Powązkach w kwaterze 7, rzędzie 3, grób 5 w Warszawie. Zmarła w domu Nr hipoteczny 1301 przyp. B. Okr.) Roczn. XII. 1890. str. 339. Hrebnicki Edward (65), obywatel ziemski z Witebskiego zakończył życie w Witebsku 1888 r.

Wolff Józef. Herbarz szlachty litewskiej. Rękopis znajdujący się w bibl. Ord. Krasińskich, w Warszawie opisany w „Opisie 815 rękopisów bibl. Ord. Kras. Warsz. 1915 r. nakład fund. Swidzińskich przez Franciszka Pułaskiego. Str. 780 N 794 (3654) Józef Wolff. Herbarz szlachty litewskiej, t. II H-O k. 71 Hrebniccy i w zeszycie Nr 71. Dom Hrebnickich Kojałowicz zna tylko z nazwiska i daje im herb „Nalewka”. Nie wiele więcej wie o nim Niesiecki (IV. 387) Nieprzyplątani: 1650. Stanisław Hrebnicki, sługa Tyszkiewiczowej, marszałkowej dwornej. (akt. XX 354). 1776. katarzyna Hrebnicka za Piotrem Sawickim (Żychl. VIII. 142) Żychl. VIII. 136-142. Hrebniccy herbu Ostoja, od Hrebnicy w woj. Witebskim, pierwotnym ich mianem była nazwa „Doktorowicz”. I. 1) Jakób (1) Doktorowicz przybył z korony na Białoruś i nadał w Witebsku oprócz Hrebnicy dobra Szyrniewo, Hankowo i Ostrowno. Z Karoliny Łuniewskiej, która owdowiawszy ponowiła związki małżeńskie z Sebastyanem Bujanowskim i spisywał testament 1618 r. pozostawił synów: Bartosza (3), Jana (2), Eliasza (4) i Mikołaja (5) (136). II. 2) Mikołaj (5) Doktorowicz-Hrebnicki, syn Jakóba, zaślubił Annę Woyniankę siostrę rodzoną Krzysztofowej Druckiej-Sokolińskiej kasztelanowej połockiej. Za czym (?) szwagra otrz. 1597.20.II przywilej na starostwo Orylskie. Wspólnie z żoną nabył 1615 Obol w Połockim od Wietrzyńskich, a 1633 otrzymał przywilej na mostowe na rzece Oboli. 1634.5.II manifestował w grodzie połockim o spalenie dokumentów w dworcu swoim w Połocku. Z wymienionej Woynianki pozostawił syna Kazimierza-Aleksandra (16) i córkę Annę (17) za Piotrem Bułhakiem. (136-137). Anna z Woynów Mikołajowa Hrebnicka nabyła 1615 Obol od Wietrzyńskiego (Sł. Gogr. VII. 335). Mikołaj (5) Hrebnicki z Połockiem 1626 (Art. IX. 469.), widocznie zmarł 1634 albowiem 26.VII.1634 Krzysztof ks. Drucki-Sokoliński kasztelan płocki, starosta Jezierzyński otrzymał przywilej na Orle w Starostwie Jezierzyńskim w Witebsku dożywotne dobro Mikołaja Doktorowicza (2.III. R. 107). 3) Bartosz (3) D. Hr. Syn Jakóba na Ostrownie. 4) Jan (2) Dkr. syn Jakóba, strażnik witebski, pan na Hrebnicy, zmarły w niewoli moskiewskiej 1677 r. (vol. Leg. V. 157) pozostawił synów Adryana, Krzysztofa i Piotra-Stefana (136). Szczegóły powyższe zupełnie mylne. Jan (2) Dkr. i żona Polonia Starosielska otrz. 5.XI.1611 przywilej na ziemie puste na Mosarzu Amotowską i Chrołowską w połockim (J. 89 k. 39 L), widocznie już wdowa Polonia Starosielska Dkr. otrz. 9.I.1634 konsens (czynsz?) dożyw. Pust. Amotowskie i Chrołowskie w połockiem po połowie na synów Jana żonatego z Zofią Stachowską i Krzysztofa Dkr. Wdowa po Janie Hrebnickim, Polonia Starosielska zapisuje 6.XII.1635 synowi Andrzejowi Hr. Połowę majętności ojczystej Hrebnicy i służbę w Oziercach. Z powyższego okazuje się, że Jan z żony Polonii Starosielskiej pozostawił synów Jana (10), Krzysztofa (8) i Andrzeja (7). 5) Eliasz (4) Dkr. syn Jakóba za Szyrniewie i Hankowie miał synów 4: Franciszka (12) miecznika Brasławskiego 1733, żonatego z Eleonorą Zakrzewską, Krzysztofa (13), Jana (14) dziedzica na Kosurze, która po jego bezpotomnej śmierci spadła na Kazimierza Aleksandra (16) Hr., Piotra (15) dziedzica Mosarza strażnika witebskiego 1731. Synem tego ostatniego był Felicyan (32) podstoli smoleński. I te szczegóły zupełnie błędne: synowie Eliasza żyjącego 1628 nie mogli występować po 1730 r. zresztą Piotr (21) na Mosarzu musiał być potomkiem Jana, a nie Eliasza (4). Ilia Dkr. i żona jego Helena z Hurków Hrebniccy, ziemianie woj., Witebskiego, aktem 20.III.1628 oddają w zastaw majątek swój Hanków w woj.. Witebskim. Z wymienionych synów jego to Krzysztof (13) i Jan (14) będą niezawodnie identyczni z synami Jana (10) zaś Franciszek (12), Piotr (15) i Felicyan (32) będą niezawodnie prawnukami Jana lub Eliasza. 6) Kazimierz-Aleksander (16) Dkr. syn Mikołaja, otrz. 1656.19.IV przywilej na cześnikowstwo Połockie i jednocześnie na wieś Kuszliki, 30.IV.1656 na wieś Mieszniewice w star. Jezierzyńskim, 15.VI.1657 na wieś Kosurze po stryju (bracie stryjecznym?) Janie (14?), 15.VI.1659 na wojskowstwo Połockie, 17.I.1660 list do Połubińskiego na wypłatę żołdu, 19.V.1661 na dobra Huszczyno po Huszczach (k/Obola), a 9.V.1662 przywilej na wieś Plutycze w woj. brańskim. Z żony Barbary Chrapowickiej wdowy po Krzeczotowskim miał synów Michała (23), Józefa (25) i Kazimierza (24) oraz córki: Annę (26) i Eleonorę (27) za Pawłem Konińskim. Był także starostą Orlejskim. Kazimierz (24) Hr. otrz. 1635.9.III przywilej na dochodzenie dóbr Uświej (na Nord Torosy(?) koło koleji) i Bieroże w Połockim. 7) Anna (17) córka Mikołaja za Piotrem Bułhakiem. Syn Piotra Bułhaka i Zony jego nieboszczyków Aleksander Bułhak procesuje się 1667 z Zacharzewską. 8) Jan (10) Dkr., strażnik witebski, pan na Hrebnicy, zmarły w niewoli moskiewskiej1677. Jan (10) i Krzysztof (8?) Hrebniccy jako lennicy maj. Żuczkowo w smoleńskim mają 1632 sprawę z instygatorem. Janowi (10), żonie jego Zofii Stachowskiej i Krzysztofowi Dkr. synom owym D-Hreb. Polonia Starosielska ceduje 9.I.1634 popołowie dożyw. w pustk. Amosowskiej i Chrołowskiej w Połockim. Jan (10) Hr. obywatel wit. i poł. Na sejmiku witebskim 1654.13.VI obrany strażnikiem witebskim. Jan Hr. umarł w więzieniu w Moskwie, o czym konstytucja 1677. 9) Krzysztof (8), syn Jana żołnierz. Występuje obok brata Jana. Otrzymuje 10.V.1634 przywilej na 60 włók lennego w Smoleńskim. 10) Adryan (7) syn Jana. Adryanowi Hr. wdowa po Janie Hr. Polonia Starosielska zapisuje 6.IV(?).1635 połowę majętności ojczystej Hrebnicy i służbę o Oziercach. Adryan Hr. w liczbie obywateli witebskich w niewoli w Moskwie podpisał manifest tych ostatnich w Kazaniu 20.IX.1656 i inny manifest tegoż roku jaki Adryan Hr. kwatermistrz witebski oraz 1654 i bez tyt. 1663. Adryan Hr. umarł w niewoli w Moskwie o czym konstytucja 1677. Żonie jego Maryannie Typczance siostra jej Hrikorowa Mokołajewicza Żabina Anna Typko będąc w niewoli w Moskwie zapisała 3000 zł. na dobrach, które córki Maryanny Hr. Martiama (18) żona Kazimierza Posiakowskiego Zdanowicza i Elena (19) żona Piotra Onackiewicza z mężami zapisują witebskim jezuitom. 11) Piotr Stefan (21) syn Jana. Czy nie ten Stefan Hr. zmarł w niewoli w Moskwie (1654-1668) o czym konstytucja 1677. 12) Michał-Kazimierz (23), syn Kazimierza Aleksandra na Obolu, strażnik połocki 1674, żonaty z Kossowską pozostawił synów Teodora-Gedeona (33), Antoniego (34) i Franciszka-Floryana (35). Michał-Kazimierz Hr. skarbnik połocki świadek w Kazaniu 1664 ? Mikołaj-Kazimierz (23) skarbnik połocki deputat woj. witebskiego na Trybunał Wileński 1673, podpisał 1674. 13) Józef (25) syn Kazimierza-Aleksandra w niewoli w Moskwie (powróciwszy z niej występuje na sejmie 1677. Józef Hr. w niewoli w Moskwie (1654-1668) wyszedł z niej i występuje na sejmie 1677. 14) Kazimierz (24), trzeci syn Kazimierza-Aleksandra pozostawił syna Franciszka (36). Kazimierz Hr. dekretem 1668.17.VIII skazany na zapłacenie odszkodowania monasterowi połockiemu za krzywdy wyrządzone z majątku swego Huszczyno nad Obolą (k/Obola) 15) Anna (26) córka Kazimierza-Aleksandra. Ta czy inna Anna Hr. żona Iwana Rypińskiego miecznikowicza połockiego 1670. Anna Hr. za Danielem Rypińskim 1658. 16) Eleonora (27) c. Kazimierza-Aleks. Za Pawłem Konińskim, sędzią pogranicznym połockim matka Krystyny Konińskiej Kazimierzowej Bujnickiej mieczn-ej połockiej, babka Eleonory Bujnickiej janowej Ogińskiej starościny Jeśmiańskiej ur. 1703 zm. 1755 (Żebrowski, kazanie na jej pogrzebie Wilno 1755). 17) Michał (20) Hr. podstoli witebski zmarł do 1699 r., którego dnia dożył. Amasowska i Chrołowska w Połockim nadane po nim Adamowi (22) Hr. Niezawodnie syn Jana lub Krzysztofa Janowiczów, którzy władali tymi dobrami. 18) Marcyanna (18) Hrebnicka c. Adryana, żona Kazimierza Posiakowskiego Zdanowicza. 19) Helena (19) Hr. c. Adryana, żona Piotra Onackiewicza. 20) Franciszek (35), syn Michała i Kossówny, ur. 1664, ksiądz bazyliański pod imieniem Floryan, arcybiskup połocki 1719, metropolita kijowski 1747, umarł 1762.18.III, mając lat 98. Floryan Hr. starszy oficyał wileński, mianowany 1715.I.23 arcybiskupem połockim i jednocześnie 5.I.1748 metropolitą kijowskim. 21) Tedor-Gedeon (33), syn Michała, bezpotomny. 22) Antoni (34), syn Michała, dziedzic dóbr Obola, Zador, Nacz, Machirowa, Swiłby, Orzechowna, Lutowa i t. d. skarbnik witebski od 1740, żonaty z Jadwigą Szpakowską, córką Daniela z Osińskiej, pozostawił syna Adama (42), Stanisława (41) i Mikołaja (43), którzy uczynili 28.II.1755 dział dóbr spadłych po ojcu i córki Bogumiłę (45) i Kunegundę (44). Antoni (34) i Jadwiga ze Szpakowskich skarbnikowie witebscy nabywają 1745 Orzechowno o Rypińskich. Ten czy inny Antoni Hr. podstoli miński 1744. Antoni Hr. oblatował 1752 dokument na wybór Jana Hr. na strażnika witebskiego 1752.

Informacja do opracowania

• http://www.mm.pl/~wwmkiewicz/ws/hrebnicki/brodzka.html

• http://www.muziejai.lt/ignalina/hrebnickio_muziejus.en.htm

• http://www.mm.pl/~wwmkiewicz/ws/hrebnicki/hreb_4.html

Zespół dworski w dawnym majątku ziemskim Od 1745 do 1920 roku miejscowe dobra należały do Hrebnickich. Późnoklasycystyczny dwór w Orzechownie został wybudowany w 1840 roku dla Mikołaja Józefa Hrebnickiego, marszałka szlachty powiatu lepelskiego; przebudowano go w drugiej połowie XIX wieku.

Jest to budowla parterowa, na planie podkowy, z zagiętymi do tyłu krótkimi skrzydłami i piętrowym ryzalitem centralnym. Od frontu ryzalit zdobią boniowane narożniki i trójkątny fronton. Od ogrodu występuje ryzalit półkolisty, o narożnikach również ozdobionych boniowaniem.

Wejście do budynku, podkreślone niskim czterokolumnowym portykiem, znajduje się w prawym narożniku budowli.

We wnętrzach zwraca uwagę duża owalna sala i wąskie, kręte schody wiodące na piętro.

W skład zespołu dworskiego wchodzą także: oficyna, budynki gospodarcze i brama wjazdowa, od której ku dworowi wiedzie aleja stanowiąca główną oś kompozycji zespołu. Za dworem rozciąga się park regularno-krajobrazowy, sięgający brzegu pobliskiego jeziora.

Grzegorz Rąkowski „Ilustrowany przewodnik po zabytkach kultury na Białorusi”, Burchard Edition, Warszawa 1997 (A.O.)

Obol Hrebnickich

Położone nad rzeką o tej samej nazwie dobra Obol, w XVI w. były dziedzictwem rodziny Molskich [1]. W 1592 r. Adam Molski sprzedał je Panusewiczowi Wojnie, od którego majętność tę w 1595 r. odkupił Fryderyk Janusz Wietrzyński. Ale już w 1615 r. synowiec jego odsprzedał Obol Annie z Wojnów Mikołajowej Hrebnickiej [2]. Potomkowie Mikołaja Hrebnickiego h. Ostoja z przydomkiem Elektorowicz, dziedziczyli następnie dobra te aż do drugiej połowy XIX w. W drugiej połowie XVIII i w początkach XIX w. Obol należał do Józefa Hrebnickiego (zm. w 1820), szambelana króla Stanisława Augusta, po czym przeszedł na jego syna Stanisława, marszałka pow. połockiego, żonatego z Teresą Makowiecką. Po śmierci Stanisława, majątek odziedziczył jego syn, także imieniem Stanisław (ur. w 1824), ożeniony z Konstancją Zawiszanką. Nie wiadomo jednak w którym roku, ani w jakich okolicznościach Obol wyszedł z rąk Hrebnickich i dostał się w posiadanie rosyjskie. Ostatnimi właścicielami tej majętności do 1917 r. była zdaje się zrusyfikowana rodzina von Donnersteinów.

Najprawdopodobniej szambelan Józef Hrebnicki wzniósł w Obolu klasycystyczny pałac o dość surowym kształcie. Budynek stanął na wysokim prawym brzegu rzeki — miał długości ok. 38 m, szerokości ok. 18 m i rzut prostokąta. Wzniesiony z cegły, otrzymał dwie kondygnacje i gładki, niezbyt wysoki, czterospadowy dach gontowy. Rzeczą szczególnie dla pałacu w Obolu charakterystyczną było to, że obie jego elewacje dłuższe i obie boczne ukształtowane zostały w sposób niemal identyczny.

Pośrodku pozbawionej prawie podmurówki elewacji głównej, w ramach zakreślonych dwoma mocno zarysowanymi pilastrami, występował płytki portyk o czterech kolumnach doryckich, wspierających szeroki pas belkowania, pokrytego fryzem tryglifowym. Portyk zamykał trójkątny szczyt z dużym oknem półkolistym i promieniście rozchodzącymi się szczeblinami. Pomiędzy środkowymi kolumnami znajdował się balkon, wsparty na potężnych, dekorowanych rzeźbami figuralnymi kroksztynach, otoczony kutą, artystycznie wykonaną żeliwną balustradą. Przed portykiem frontowym ustawiono dwa w kamieniu wykute lwy. Dalszymi, wzbogacającymi elewacje dłuższe akcentami, były słabo na osiach skrajnych zaznaczone pseudoryzality, w całości pokryte boniami. Wieńczyły je podobne fryzy tryglifowe, jak w przypadku portyku.

Elewacja ogrodowa wyglądałaby identycznie, gdyby nie fakt, że budynek usytuowany został na dość znacznej pochyłości, na skutek czego od tyłu był wyższy o mieszkalne przyziemie. Okoliczność ta zmusiła architekta do oparcia ogrodowego portyku na wysokich arkadach. Stąd elewacja ogrodowa wydawała się być bardziej monumentalna. Dekorowane szerokimi boniami elewacje boczne nie miały żadnych występów. Kondygnację dolną od górnej oddzielała gładka, niezbyt mocno zarysowana opaska. Wszystkie elewacje wieńczył gzyms słabo profilowany, zaś frontony portyków otaczał gzyms kroksztynowy.

Wnętrze na parterze i na piętrze miało pierwotny układ dwutraktowy, regularny, amfiladowy. Połowę głębokości domu, objętą ramami portyku na parterze, od frontu zajmował obszerny westybul z drzwiami wejściowymi, flankowanymi dwoma pilastrami, podobnymi jak od strony zewnętrznej oraz umieszczoną w jego prawym rogu klatką schodową. Pośrodku traktu ogrodowego mieścił się takiego samego kształtu i powierzchni wielki salon z wyjściem na arkadowy taras. Po obu stronach środkowej części pałacu znajdowało się początkowo osiem przestronnych pokoi. W latach 1905 — 1907 pokoje te, służące częściowo również celom reprezentacyjnym, w następstwie wykrojenia z nich szeregu dodatkowych pomieszczeń, zostały znacznie zmniejszone na korzyść liczby. Piętro, także z dużą salą nad salonem, przeznaczone było głównie na apartamenty mieszkalne. Przyziemia używano zarówno na cele służbowe jak i gospodarcze.

Przed pałacem rozciągał się wielki paradny dziedziniec z trawiastym gazonem. Po obu jego stronach stały parterowe oficyny, zaś na osi pałacu — brania wjazdowa. Stosunkowo niewielki park, założony od tyłu domu, łagodnym skłonem dochodził do rzeki. Pośrodku ogrodu zostawiono szeroki prześwit z niezadrzewionym trawnikiem, aby z tarasu domu i z jego okien podziwiać można było zarówno park, jak też leżące już za rzeką pola, łąki i lasy. Od obu narożników pałacu wychodziły aleje wysadzane lipami, które półkolem łączyły się ze sobą w dolnej części ogrodu. Poza lipami, najwięcej spotykało się w Obolu brzóz i jesionów. Było też trochę krzewów dekoracyjnych.

1. Niemal w tej samej okolicy znajdowała się jeszcze druga miejscowość o takiej samej nazwie, choć z inną przeszłością. 2. Słownik geograficzny, t. 7, Warszawa 1886, s. 334.; A. Boniecki, Herbarz polski, t. 7, Warszawa 1905, s. 372.

Roman Aftanazy Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej. Tom 1 Wrocław, 1991