Historia rodziny Zagórskich

Zagórski (Zagurski, Zagorski, Zahorski) - odwieczna szlachta, rodzina rycerska, stara linia rodu Ostojów (Mościców), pochodząca z Zagórzyc w gminie Michałowice, w powiecie krakowskim. Z tej samej wsi wyszli także Zagórscy herbu Gryf.

Najstarsze świadectwa źródłowe

Poniżej prezentowane są wybrane, najstarsze świadectwa źródłowe dotyczące rodziny Zagórskich herbu Ostoja oraz ich miejscowości gniazdowej Zagórzyc w gminie Michałowice.

• W dokumentach z latach 1387–1401 wzmiankowany był Piotr z Zagórzyc.

• W latach 1397–1428 w źródłach odnotowany został Andrzej z Zgórzyc.

• W latach 1437–1470 występował Dobral z Zagórzyc, podpisek ziemski krakowski, brat Mikołaja.

• W roku 1453 wzmiankowany był Mikołaj z Zagórzyc herbu Ostoja wraz z bratem Maciejem ze Szczodrowic.

• Jan Długosz w Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis wymienił Zygmunta Zagórskiego, dziedzica Zagórzyc w parafii Więcławice (ok. 1470 r.).

• W Herbarzu Polskim Kaspra Niesieckiego (wyd. J.N. Bobrowicz, Lipsk 1839-1845, t. 10 s. 23) o Zagórskich (Zagorskich) herbu Ostoja można przeczytać: [...] Jan Zagorski mąż wojenny za Kazimierza III. ochmistrz Królowy Zofii żony Jagiełła Króla, ten z Janem Długoszem jeździł w legacji do Węgier, żeby był Iskrę z Janem Huniadem pogodził w r. 1448. Bielski fol. 389. Cromer lib. 22. N. Zagorski towarzysz Zborowskiego kasztelana Gnieźnieńskiego zsiadłszy z konia pieszo szedł do szturmu pod Pleszkowem w r. 1682. Paproc. o herb. fol. 404. N. poległ w stolicy Moskiewskiej 1606. za Dymitrem zmyślonym wojując. Petric. lib. 2. histor. Moschov. Jedni z nich w księstwie Litewskim, drudzy na Rusi, tam żołd prowadząc, posiadali. Jan na Rusi, którego syn Jakub, tego zaś Mikołaj rotmistrz pieszy w Prusiech i pod Kumejkami mężnie stawał przeciw nieprzyjaciołom ojczyzny: brat Mikołaja Jan i ten w obozie zasłużony. Ludwik Kazimierz kanonik Chełmski jest w druku ego Oracja, którą witał Stanisława Pstrokońskiego biskupa Chełmskiego 1645. N. miał za sobą Annę Bonerownę. N. Bieganowską córkę Melchiora. N. Marcina Dobrogojskiego małżonka. N. pisarz grodzki Krzemieniecki, którego syn Michał umarł we Lwowie 1724. Zygmunt skarbnik Wschowski, 1670. Józef Zagórski chorąży Wołyński, w r. 1778. podkomorzy Łucki. Tego brat Franciszek starosta Owrucki z Steckiej kasztelanki Kijowskiej zostawił potomstwo. - Szymon podwojewodzy Łukowski. - Ludwik wojski mniejszy Żytomierski. - Jan łowczy Włodzimierski. - Florian sędzia Owrucki. - Stanisław sędzia grodzki Łucki. - Krasicki.

Znani przedstawiciele rodziny

Poniżej wymienieni są znani przedstawiciele rodziny Zagórskich herbu Ostoja w układzie chronologicznym.

• Mikołaj Zagórski (zm. po 1637) - rotmistrz, uczestnik walk w czasie powstania kozackiego Pawluka.
• Jan Stanisław Zagórski (zm. 1736) - podstarości i wojski większy krzemieniecki, podstoli wołyński, dziedzic na Potutorowie i Wołkowcach.
• Franciszek Zagórski (zm. 1766) - starosta owrucki.
• Józef Zagórski (zm. po 1792) - podkomorzy łucki, chorąży wołyński, miecznik wołyński, pułkownik pancerny, konsyliarz konfederacji targowickiej.
• Jan Zagórski (zm. po 1795) – podczaszy włodzimierski, sędzia grodzki krzemieniecki, rotmistrz, konsyliarz konfederacji generalnej koronnej.
• Stanisław Zagórski (zm. po 1797) - pisarz grodzki lwowski, podstoli wołyński, sędzia grodzki łucki.
• Michał Zagórski (zm. 1807) – generał major wojsk koronnych. Generał w powstaniu kościuszkowskim.
• Ignacy Zagórski (zm. 1829) - major wojsk pruskich, fundator kościoła w Błędowie. Był synem Aleksandra. Ożenił się z Marią Elżbietą Wiercińską. Jego synem był Karol Zagórski, dziedzic Błędowa.
• Gabriel Zagórski (zm. 1837) - sędzia ziemski dubieński.
• Włodzimierz Zagórski (1834-1902) – pisarz, satyryk, prozaik, publicysta, oficer armii austriackiej.
• Jan Zagórski (1842-1909) - powstaniec styczniowy, wywieziony na Syberię. Był ojcem gen. Włodzimierza Zagórskiego.
• Juliusz Ostoja-Zagórski (1878-1919) - major, dowódca 2 Pułku Ułanów Legionów Polskich (1915-1918).
• Włodzimierz Zagórski (1882-1927) - generał brygady, pilot Wojska Polskiego.
• Kazimierz Zagórski (1883–1944) - fotograf i podróżnik.
• Andrzej Wojciech Zagórski (1926-2007) - historyk, żołnierz Armii Krajowej.
• Zbigniew Ostoja-Zagórski (1927-1993) - scenograf związany z Wytwórnią Filmów Fabularnych we Wrocławiu. Syn Wilhelma Ostoja-Zagórskiego, oficera IX Pułku Ułanów Małopolskich i Stefanii z Zawadzkich.
• Bożena Ostoja-Zagórska Kearns (zm. 2014) - uczestniczka Powstania Warszawskiego, żołnierz AK - zgrupowanie „Radosław“ - pułk „Broda 53“ - kompania „Lena“ („Dysk“ - Dywersja i Sabotaż Kobiet).
• Włodzimierz Ostoja-Zagórski (1939-2015)- biochemik i biolog molekularny, profesor.
• Janusz Ostoja-Zagórski (ur. 1943) - profesor zwyczajny nauk humanistycznych.

• 

  Włodzimierz Zagórski, pisarz, satyryk, publicysta.

• 

  Mjr Juliusz Ostoja-Zagórski.

• 

  Gen. Włodzimierz Zagórski.

• 

  Generałowie: Sikorski, Zagórski, Rozwadowski.

Wywody szlachectwa

Poniżej wymienieni są przedstawiciele rodziny Zagórskich (także Zagurskich i Zagorskich) herbu Ostoja, którzy udowodnili swoją przynależność do stanu szlacheckiego w Królestwie Polskim i Cesarstwie Rosyjskim.

W Królestwie Polskim wylegitymowali się ze szlachectwa z herbem Ostoja:

• 1. Franciszek i Walenty Zagórscy, synowie Wojciecha Zagórskiego (legitymacja z 1843 r.);
• 2. Karol Fryderyk Wilhelm Józef Zagórski, syn Ignacego i Marii Wiercińskiej, wnuk Aleksandra Zagórskiego, który w 1759 roku odziedziczył dobra Bochotek (legitymacja z 1838 r.);
• 3. Antoni Zagórski, syn Marcina, prawnuk Kazimierza Michała Zagórskiego, który w roku 1701 wszedł w posiadanie dóbr Góry (legitymacja z 1838 r.).

W Cesarstwie Rosyjskim, w Guberni Wołyńskiej wylegitymowali się ze szlachectwa z herbem Ostoja:

• 1. Wojciech z Zagórzyc Zagórski, chorąży przemyski, syn Antoniego Zagórskiego i Katarzyny Kalinowskiej, wnuk Jana Zagórskiego i Konstancji z Bozeniów Jełowickiej, prawnuk Mikołaja Zagórskiego i Zofii z Lisewa Romerówny. Do Księgi Starożytnej Szlachty Guberni Wołyńskiej wpisano także jego synów: Jana i Fryderyka Zagórskich, zrodzonych z pierwszej żony Aleksandry Manieckiej oraz Ignacego i Seweryna Zagórskich, zrodzonych z drugiej żony Justyny Wielhorskiej (1801 r.);
• 2. Aleksander Zagurski, ziemianin powiatu zasławskiego, syn Józefa i Teodory Zagurskich, wnuk Józefa Zagurskiego. Do Księgi Aktualnej Szlachty Guberni Wołyńskiej wpisano także jego synów zrodzonych z małżonki Anieli Ducieckiej - Józefa, Kazimierza, Wincentego i Ignacego Zagurskich (1802 r.);
• 3. Franciszek, Łukasz i Mateusz Zagurscy, bracia rodzeni, synowie Andrzeja Zagurskiego i Zuzanny z Unickich, wnukowie Antoniego Zagurskiego i Anastazji z Brzyckich (1802 r.).
• 4. Jan Zagórski, sędzia grodzki krzemieniecki, Michał Zagórski, generał-major wojsk polskich, Stanisław Zagórski, marszałek powiatu łuckiego, bracia rodzeni, synowie Józefa Walentego Zagórskiego i Elżbiety z Pągowskich, wnukowie Jana Stanisława Zagórskiego, prawnukowie Stanisława Michała Zagórskiego, praprawnukowie Stanisława Zagórskiego. Do Księgi Starożytnej Szlachty Guberni Wołyńskiej wpisano także: Józefa i Franciszka Zagórskich, braci rodzonych, synów Jana i Tekli z Podhorodeńskich, sędziostwa grodzkich krzemieckich, Józefa Kalasantego Zagórskiego, Kazimierza, Wincentego i Karola Zagórskich, braci rodzonych, synów Michała i Antoniny z Kozłowskich, generałostwa wojsk polskich, Piotra Zagórskiego, syna Stanisława i Łucji z Dobrzyńskich, marszałkostwa powiatu łuckiego (1802 r.);
• 5. Piotr Zagórski, ks. Franciszek Zagórski, franciszkanin, Michał Zagórski, podsędek ziemski włodzimierski, Gabriel Zagórski, sędzia ziemski dubieński i Antoni Zagórski, pułkownik wojsk polskich, bracia rodzeni, synowie Franciszka Zagórskiego i Krystyny ze Steckich, wnukowie Jana Stanisława Zagórskiego, prawnukowie Stanisława Michała Zagórskiego, praprawnukowie Stanisława Zagórskiego. Do Księgi Starożytnej Szlachty Guberni Wołyńskiej wpisano także: Feliksa Zagórskiego, syna Michała i Barbary z Dobrzyńskich, podsędkostwa ziemskich włodzimierskich, Wincentego i Karola Zagórskich, braci rodzonych, synów Gabriela i Katarzyny z Jełowickich, sędziostwa ziemskich dubieńskich, Alojzego i Wincentego Zagórskich, braci rodzonych, synów Antoniego i Anny z Leduchowskich, pułkownikostwa wojsk polskich (1802 r.);
• 6. Antoni Zagorski, ziemianin powiatu zasławskiego, syn Kazimierza Zagorskiego, wnuk Krzysztofa Zagorskiego (1802 r.);
• 7. Wincenty Zagurski, ziemianin powiatu żytomierskiego, syn Jana Zagurskiego i Ewy z Wróblewskich, wnuk Szczęsnego Zagurskiego i Magdaleny z Humienieckich, prawnuk Hieronima Zagurskiego i Małgorzaty z Gruszczyńskich (1811 r.);
• 8. Wawrzyniec Florian Zagurski, ziemianin powiatu żytomierskiego, syn Romualda Zagurskiego i Tekli ze Steckich, wnuk Antoniego Zagurskiego. Do Księgi Starożytnej Szlachty Guberni Wołyńskiej wpisano także jego braci: Wiktoryna Aleksandra, Franciszka i Jana Zagurskich (1824 r.).

W Cesarstwie Rosyjskim, w Guberni Wileńskiej wylegitymowali się ze szlachectwa z herbem Ostoja:

• 1. Karol i Franciszek, synowie Iwana, wnukowie Tomasza Zagorskiego, prawnukowie Stanisława Zagorskiego, praprawnukowie Józefa Zagorskiego.
• 2. Mikołaj, syn Łukasza i Stanisław, syn Stanisława, wnukowie Bazylego Zagorskiego, prawnukowie Stanisława Zagorskiego, praprawnukowie Józefa Zagorskiego.

• 

  Wywód szlachectwa Zagorskich h. Ostoja z 1835 r. osiadłych na Litwie, LVIA Wilno, 391/6/609, k. 118.

Majątki ziemskie Zagórskich

Poniżej wymienione są ważniejsze majątki ziemskie należące do Zagórskich herbu Ostoja.

Zagórzyce, Bochotek (Bachotek), Góry, Błędów (Błędowszczyzna), Potutorów, Wołkowce.

Linki zewnętrzne, źródła i literatura

• K. Niesiecki, Herbarz polski, wyd. J.N. Bobrowicz, Lipsk 1839-1845, t. X, s. 23, t. XI, s. 485.
• J. Krzepela, Rody ziemiańskie XV i XVI wieku. T. 1. Małopolskie rody ziemiańskie, Kraków 1928, s. 124.
• J. Krzepela, Rody ziem pruskich, cz. I, Kraków 1927, s. 6.
• J. Długosz, Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis, t. II, Kraków 1864, s. 49.
• J. Laberschek, K. Tunia, M. Wyżga, Pod Krakowem. Monografia historyczna gminy Michałowice. Tom I. Do schyłku XVIII wieku, Kraków 2014, s. 78.
• T. Jurek (red.), Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 2010-2019, Kraków, część I, s. 285-286 (hasło: Budzisławice).
• E. Sęczys, Szlachta wylegitymowana w Królestwie Polskim w latach 1836-1861, Warszawa 2000, s. 801.
• Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. I, s. 247.
• O. Chorowiec, Herbarz szlachty wołyńskiej, Radom 2012-2018, t. I, s. 551-552; t. II, s. 547-549; t.III, s. 444; t. IV, s. 519-520; t. V, s. 446.
• A. Filipowicz, Kazanie w oktawę solennej koronacji cudownego obrazu Najświętszej Marii Panny, Poczajów 1749.
• Zbiry Biblioteki Narodowej.
• Archiwum Państwowe w Łodzi, Akta stanu cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej w Zduńskiej Woli, małżeństwa, nr aktu/rok: 24/1826.
• Archiwum Państwowe w Radomiu, Urząd Stanu Cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej Wyśmierzyce, małżeństwa, nr aktu/rok: 6/1828.
• Archiwum Państwowe m. st. Warszawy, Oddział w Grodzisku Maz., Akta stanu cywilnego parafii rzymskokatolickiej Błędowie, zgony, nr aktu/rok: 24/1829.
• Zagórscy