Historia rodziny Bielów

Biel - odwieczna szlachta, stara rycerska rodzina, zacna i dla Polski wielce zasłużona, pieczętująca się herbem Ostoja, należąca do heraldycznego rodu Ostojów (Mościców), wywodzący się z Błeszna (obecnie dzielnica Częstochowy, znajdująca się w południowej części miasta).

Najstarsze świadectwa źródłowe

• Pierwszym potwierdzonym w źródłach przedstawicielem rodu Bielów herbu Ostoja był Abel Biel, który w roku 1373 kupił od Bieńka ze Skowronowa i jego syna Marcina wieś Kakawę. Potwierdził tę transakcję książę Władysław Opolczyk w dniu 23 III tego roku.

• Dnia 20 I 1377 roku na dokumencie starosty opolsko-wieluńskiego Hinczki Czambora został odnotowany Abel Biel jako burgrabia wieluński.

• W roku 1832 występował Henryk Biel z Błeszna jako pleban w Starej Częstochowie. Tego roku zrezygnował za zgodą biskupa krakowskiego Jana Radlicy, w obecności księcia Władysława Opolczyka z kościoła parafialnego Najświętszej Maryi Panny w Częstochowie na rzecz sprowadzonych przez księcia paulinów z Węgier. Parafię przeniesiono natomiast do filialnego kościoła św. Zygmunta w Częstochowie. Od roku 1387 Henryk Biel występował jako kanonik gnieźnieński.

• Dnia 21 X 1382 roku został odnotowany Abel Biel jako świadek na dokumencie lokacyjnym w Wyszogrodzie. Pełnił wówczas funkcję starosty inowrocławskiego. Biel objął ten urząd po przejęciu Kujaw inowrocławskich przez księcia Władysława Opolczyka. W roku 1383 rozstrzygał spór między komturem nieszawskim Rüdgerem von Ostischau a Waszkiem z Markowa, chorążym bydgoskim i rycerzami z Branna. W latach 90. XIV wieku występował jako starosta krzepicki.

• W roku 1407 bp krakowski Piotr Wysz zatwierdził dokument wystawiony przez Abla Biela z Błeszna, wedle którego Biel ufundował i uposażył kościół parafialny w Białej Wielkiej.

Wybitni przedstawiciele rodziny Bielów

• Abel Biel z Błeszna (zm. po 1414) – dziedzic dóbr: Błeszno, Kakawa, Wrzosowa, Biała Mała i Wielka, Wilkowiecko, Kamyk, Libidza, i innych, burgrabia wieluński, starosta inowrocławski, starosta krzepicki, podkomorzy wieluński.

• Henryk Biel z Błeszna (zm. po 1424) – kanonik gnieźnieński, pleban częstochowski. Był bratem rodzonym Abla Biela z Błeszna herbu Ostoja. Wspomniany został przez Kaspra Niesieckiego w Herbarzu Polskim.

• Mikołaj Biel z Błeszna (zm. przed 1432) – dziedzic Błeszna, Białej Wielkiej, Wilkowiecka, Kamyka i Kiedrzyna. Był synem Abla Biela z Błeszna herbu Ostoja.

• Henryk Biel z Błeszna zw. Indrzychem (zm. po 1442) – dziedzic Błeszna, dworzanin i posłaniec króla Władysława Jagiełły. Był synem Abla Biela z Błeszna herbu Ostoja.

• Zygmunt Biel z Błeszna (zm. po 1453) – dziedzic Białej Małej, Libidzy i Jaworzna w ziemi wieluńskiej. Był synem Abla Biela z Błeszna herbu Ostoja.

• Mikołaj Biel condam de Blaschno (zm. po 1456) - pochodził z Błeszna, był synem Henryka Biela z Błeszna. Został poświadczony w roku 1456.

• Stanisław Biel (zm. po 1420) - niepiszący się z Błeszna, występuje w źródłach równocześnie z Mikołajem, Henrykiem i Zygmuntem Bielami.

Majątki ziemskie Bielów

Poniżej wymienione są ważniejsze dobra ziemskie, które posiadali przedstawiciele rodziny Bielów herbu Ostoja.

Błeszno, Kakawa (dziś Kokawa), Wrzosowa, Biała Mała i Wielka, Wilkowiecko, Kamyk, Libidza, Mierzanów (osada młyńska, wieś dziś nieistniejąca), Stare Borowno (dziś Kuźnica Kiedrzyńska), Kuźnica Błeszyńska (dziś Słowik), Kiedrzyn, Jaworzno.

Zobacz też

• Biel
• Członkowie rodziny Bielów

Linki zewnętrzne, źródła i literatura

• K. Niesiecki, Herbarz polski, wyd. J.N. Bobrowicz, Lipsk 1839-1845, t. VII, s. 173.
• A. Boniecki, Herbarz polski, Warszawa 1889-1913, t. I, s. 212.
• S. Uruski, Rodzina. Herbarz szlachty polskiej, Warszawa 1904-1931, t. I, s. 174.
• J. Laberschek, Bielowie herbu Ostoja i ich zamek w Błesznie na tle polityki obronnej panujących w drugiej połowie XIV wieku, [w:] Zeszyty Historyczne, T. 1, Częstochowa 1993, s. 291-306.
• J. Laberschek, Częstochowa i jej okolice w średniowieczu, Kraków 2006, s. 97, 99, 117-121, 125-138, 151.
• J. Korytkowski, Prałaci i kanonicy katedry metropolitalnej gnieźnieńskiej od roku 1000 aż do dni naszych. Podług źródeł archiwalnych, Gniezno 1883, T. 1, s. 119-120.
• J. Sperka, Otoczenie Władysława Opolczyka w latach 1370-1401, Katowice 2006, s. 175-177.
• T. Jurek (red.), Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, Kraków 2010-2019.
• Bielowie herbu Ostoja