Historia rodziny Kiedrzyńskich

Kiedrzyński - odwieczna szlachta, stara rycerska rodzina Panów Rzeczpospolitej. Zacna i dla Polski wielce zasłużona rodzina wywodząca się z dawnego województwa krakowskiego, powiatu lelowskiego. Barones Regni Poloniae. Nazwisko tej rodziny pochodzi od wsi Kiedrzyń (obecnie dzielnica Częstochowy), która jest gniazdem rodowym Kiedrzyńskich.

Najstarsze świadectwa źródłowe

• Pierwsza wzmianka dotycząca Kiedrzyna pochodzi z roku 1398, kiedy tenutariuszem Kiedrzyna był Pietrasz Stroszocic (Stroszoczicz, syn Strasza). Jako wieś królewską odnotował Kiedrzyn Jan Długosz w Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis.
• Pierwszym znanym przedstawicielem rodu Ostojów (Mościców) będącym tenutariuszem Kiedrzyna był Mikołaj Biel z Błeszna (występujący w źródłach w latach 1424-1428). Tenutę Kiedrzyn po Bielu w roku 1432 dzierżył Mikołaj z Pierzchna herbu Ostoja.
• W roku 1468 tenutariuszem Kiedrzyna był Jan Koziegłowski herbu Lis, który zastawił tę wieś za 100 florenów węgierskich i 10 grzywien Jakubowi z Wierzchowiska herbu Ostoja. Jakub z Wierzchowiska, tego roku, zapisał swej żonie Katarzynie 40 grzywien z racji wiana na dobrach dziedzicznych w Kiedrzynie.
• Po roku 1475 występowali w Kiedrzynie bracia - Jakub i Mikołaj z Kiedrzyna oraz i ich siostra Katarzyna, dzieci Jakuba z Kiedrzyna.
• w roku 1480 występował Mikołaj z Kiedrzyna i Wierzchowiska.
• W roku 1504 Małgorzata Kiedrzyńska herbu Ostoja dostała od króla Aleksandra Jagiellończyka 10 grzywien.
• W latach 1522-1539 występował w źródłach Mikołaj Kiedrzyński herbu Ostoja, dziedzic Kiedrzyna.
• W roku 1547 król Zygmunt Stary zezwolił Gabrielowi Zaborowskiemu wykupić wieś Kiedrzyn z rąk braci Mariana, Piotra, Sebastiana i Szymona Kiedrzyńskich i nadał mu dożywotnio tę wieś.

Wybitni przedstawiciele rodziny Kiedrzyńskich

• Jakub z Wierzchowiska (zm. po 1468) - dziedzic Kiedrzyna.

• Mikołaj Kiedrzyński (zm. po 1539) - dziedzic Kiedrzyna.

• Jan Kiedrzyński (1609-1672) - ksiądz katolicki, jezuita, misjonarz w Turowie, kapelan pod Chocimiem. Pochodził z Wielkopolski.

• Jan Jakub Kiedrzyński (zm. przed 1729) - właściciel Kurowa, podwojewodzi wieluński. Był synem Stanisława i Elżbiety ze Skorzewskich. Jego małżonką była Anna Gomolińska. W roku 1698 kupił od Sebastiana Gawrońskiego wieś Dymki i folwark Kamionki.

• Anastazy Kiedrzyński, właściwie Piotr Kiedrzyński (1676–1756) – duchowny rzymskokatolicki, zakonnik, prezbiter, doktor teologii, prowincjał Zakonu Świętego Pawła Pierwszego Pustelnika (paulinów), przeor klasztoru wieluńskego, na Jasnej Górze (1716–1719) oraz na Skałce w Krakowie (1722–1728).

• Andrzej Kiedrzyński (zm. przed 1769) - właściciel dóbr Bieganin. Był synem Kazimierza i Katarzyny Swierczkowskiej. Jego małżonką była Franciszka Jackowska, córka Jana, podstolego kruszwickiego i Teresy Załuskowskiej.

• Joachim Kiedrzyński (zm. 1787) - duchowny katolicki, zakonnik OSPPE (paulin). Był bratem o. Celestyna Kiedrzyńskiego, cystersa.

• Ludwik Kiedrzyński (zm. po 1789) - dzierżawca dóbr Sekursko, burgrabia piotrkowski. Był mężem Róży z Błeszyńskich.

• Florian Kiedrzyński (zm. po 1791) - właściciel dóbr Kaczki Średnie, burgrabia ziemski zakroczymski, komisarz województwa kaliskiego. Był synem Andrzeja i Franciszki z Jackowskich, właścicieli dóbr Bieganin. Jego małżonką była Barbara Mikołajewska, córka Antoniego i Katarzyny Żurawskiej.

• Jan Kiedrzyński (zm. 1793) - ksiądz katolicki, kanonik kapituły kolegiackiej św. Jerzego w Gnieźnie, penitencjarz archikatedralny gnieźnieński, proboszcz wrzesiński i marzeniński.

• Jakub Kiedrzyński (zm. 1798) – właściciel dóbr Orpiszewek i Fabianów, burgrabia kaliski, sędzia ziemski kaliski. Był synem Andrzeja i Franciszki Jackowskiej. W związki małżeńskie wstępował dwukrotnie - 1. z Brygidą Bardzką i 2. z Juljanną Bogdańską.

• Łukasz Kiedrzyński (zm. 1802) - dziedzic dóbr Kunowo. Był synem Jana Kiedrzyńskiego i Ludwiki z Sielińskich (cz. Sielnickich, Silnickich). Jego małżonką była Franciszka Raczyńska.

• Ksawery Kiedrzyński (zm. po 1810) - urzędnik przy Sądzie Apelacyjnym w Kaliszu, mecenas Sądu Kasacyjnego Księstwa Warszawskiego.

• Celestyn Kiedrzyński (1734-1818) - ksiądz katolicki, zakonnik OCSO (cysters) klasztoru w Bledzewie, presbiter, profesor, proboszcz bledzewski. Wstąpił do zakonu około roku 1757. Kiedy został wzniesiony nowy kościół w Bledzewie w roku 1780, pełnił funkcję przeora klasztoru. Był synem Jana Kiedrzyńskiego i Ludwiki z Sielińskich (cz. Sielnickich, Silnickich).

• Antoni Aleksander Kiedrzyński (ur. 1762) - dziedzic Kiedrzyna. Był synem Stanisława i Agnieszki Kiedrzyńskich.

• Wincenty Kiedrzyński (zm. 1839) - dziedzic Małęczyna. Pochowany został w Radomiu.

• Stefan Kiedrzyński (1886-1943) – dramaturg i powieściopisarz. Ukończył Akademię Sztuk Pięknych w Warszawie. Był stałym współpracownikiem Kuriera Warszawskiego. Tworzył komedie, satyry, farsy, powieści obyczajowe i sensacyjne, a także scenariusze filmowe. Był synem Bolesława Kiedrzyńskiego, urzędnika Wiedeńskiej Drogi Żelaznej i Julii Amalii z Dolnych.

• Roman Kiedrzyński, pseudonim Ryszard (1906-1970) - powstaniec warszawski, podporucznik. Używał nazwiska konspiracyjnego Stanisław Cieszkowski. Walczył w szeregach Armii Krajowej (batalion "Zaremba" - "Piorun" - 2. kompania). Przeszedł szlak bojowy: Śródmieście Południe. Po powstaniu trafił do niewoli niemieckiej.

• Zdzisław Kiedrzyński, pseudonim Gospodarz (1905-1976) - powstaniec warszawski, porucznik rezerwy kawalerii. Brał udział w konspiracji w latach 1939-1944 w V Obwodzie (Mokotów) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej w dywizjonie 1. pułku szwoleżerów Józefa Piłsudskiego. Przeszedł szlak bojowy: Czerniaków - Sielce.

• Janusz Kiedrzyński, pseudonim Wiktor (1925-1944) - powstaniec warszawski, kapral podchorąży. Walczył w szeregach Armii Krajowej - batalion "Zaremba-Piorun" - 2. kompania. Szlak bojowy: Śródmieście Południe. Ciężko ranny, postrzelony przez snajpera - zmarł w wyniku odniesionych ran 13 VIII 1944 roku.

• 

  Anastazy Kiedrzyński, przeor klasztoru na Jasnej Górze.

• 

  Autograf Antoniego Aleksandra Kiedrzyńskiego, dziedzica Kiedrzyna (Księgi ziemskie i grodzkie wieluńskie relationum, nr 90, lata: 1784-1785).

• 

  Stefan Kiedrzyński, dramaturg i powieściopisarz.

Majątki ziemskie Kiedrzyńskich

Poniżej wymienione są ważniejsze dobra ziemskie, które posiadali przedstawiciele rodziny Kiedrzyńskich herbu Ostoja.

Kiedrzyn, Wierzchowisko, Wola Wierzchowska (dziś Wola Kiedrzyńska), Kurów, Kamyk, Dymki, folwark Kamionki, Orpiszewek, Fabianów, Bieganin, Kaczki Średnie, Kunowo, Małęczyn.

• 

  Kiedrzyn na mapie D. Gilly (początek XIX w.).

Zobacz też

• Kiedrzyński
• Członkowie rodziny Kiedrzyńskich

Linki zewnętrzne

• Kiedrzyńscy herbu Ostoja

Bibliografia

• K. Niesiecki, Herbarz polski, wyd. J.N. Bobrowicz, Lipsk 1839-1845, t. XI s. 217.
• A. Boniecki, Herbarz polski, Warszawa 1889-1913, t. X, s. 19-20.
• S. Uruski, Rodzina. Herbarz szlachty polskiej, Warszawa 1904-1931, t. IV, s. 305-306.
• T. Jurek (red.), Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, IHPAN, 2010-2019, Kraków, część II, s. 497-498.
• Biblioteka Kórnicka, PAN, Teki Dworzaczka.
• W. J. Skowroński, Rody szlacheckie w Wielkopolsce w XVI – XIX w., Biblioteka Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Litera K cz. I, s. 67-71.
• E. Sęczys, Szlachta wylegitymowana w Królestwie Polskim w latach 1836-1861, Warszawa 2000, s. 285-286.
• F. Piekosiński, Poczet rodów szlachty polskiej wieków średnich, Lwów 1911, s. 53.
• K. Potkański, Zapiski herbowe z dawnych ksiąg ziemskich przechowywanych w archiwach radomskiem i warszawskiem, Kraków 1885, s. 25.
• J. Długosz, Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis, t. II, Kraków 1864, s. 221.
• F. Neumann, Wykaz personalny klasztorów diecezji poznańskiej z 1812 roku. Rękopis OA II 40 w Archiwum Archidiecezjalnym w Poznaniu, (w:) ABiMK, nr 79/2003, s. 403.
• J. Łojko, O wielkopolskich nekrologach cysterskich jako źródłach do badań nad składem osobowym konwentów klasztornych przełomu XVIII i XIX stulecia, (w:) Przegląd Archiwalno-Historyczny, Poznań 2014, t. I, s. 171-172, 177.
• D. Matyaszczyk, Lustracje przeprowadzane w klasztorach wielkopolskich w latach 1817–1825, Archiwum Archidiecezjalne w Poznaniu, sygn. KA 12 249, (w:) Hereditas Monasteriorum, vol. 5, Wrocław 2014, s. 374.
• Przyjaciel Ludu, 12 VIII 1843, nr 7, s. 54.
• Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. IV, hasło: Kiedrzyn.
• S. Górzyński, Regestr Diecezjów Franciszka Czaykowskiego, czyli właściciele ziemscy w Koronie 1783-1784, DiG, 2006, s. 117, 169, 277, 279, 786.
• Słownik miejscowości i elity wiejskiej zachodniej Małopolski w latach 1772-1815, (oprac.) Ł. Jewuła, T. Kargol, K. Ślusarek, Kraków 2015. Miejscowości zachodniej Małopolski: Kamyk, Kiedrzyn. Elita zachodniej Małopolski: Kierdzyński Antoni, Kierdzyński Stanisław.
• Powstańcze biogramy, Muzeum Powstania Warszawskiego.