Historia rodziny Zabierzowskich

Zabierzowski (Zabierzewski, Gniady) – polska szlachta, stara rycerska rodzina, zacna i dla Polski wielce zasłużona, pieczętująca się herbem Ostoja, należąca do heraldycznego rodu Ostojów (Mościców), wywodząca się z Zabierzowa, należącego do parafii Wawrzeńczyce (do 1780 r.), w dawnym (przedrozbiorowym) powiecie proszowickim województwa krakowskiego¹.

Historia rodziny

• Zabierzowscy herbu Ostoja pochodzą od Gniadych z Krzcięcic, koło Jędrzejowa, z których Piotr Gniady, podstarości krakowski, kasztelan czechowski, marszałek dworu kardynała Fryderyka Jagiellończyka, pisał się z Zabierzowa już w 1475 r.²

• Pierwszym, spotykanym w źródłach przedstawicielem rodziny Gniadych jest Stanisław (Staszek) Gniady, który występuje jako właściciel Krzcięcic w latach 1386-1392. Jego małżonką była Skrochna.

• Zabierzowscy wylegitymowali się ze szlachectwa z herbem Ostoja w Królestwie Polskim w latach 1842-1850, byli to: Antoni, Franciszek i Ignacy, synowie Sebastiana Zabierzowskiego oraz Ignacy Wiktor, syn Tomasza Zabierzowskiego. W Królestwie Galicji przedstawiciele tej rodziny wylegitymowali się z herbem Ostoja w latach 1782- 1889, byli to: Stanisław Zabierzowski, Franciszek Zabierzowski, Józef Apolinary, syn Franciszka, Stanisław Hipolit, syn Józefa Apolinarego Zabierzowskiego oraz Eugeniusz Ferdynand, syn Stanisława Hipolita Zabierzowskiego. W Imperium Rosyjskim, w Guberni Wołyńskiej wylegitymowali się ze szlachectwa w 1802 r. Zabierzewscy herbu Ostoja: Józef i Antoni, synowie Stanisława Zabierzewskiego.

• 

  Świadectwo szlachectwa rodziny Zabierzewskich z rysunkiem herbu Ostoja, zbiory prywatne.

• 

  Drzewo genealogiczne Zabierzewskich h. Ostoja pochodzące z dokumentów wywodowych, zbiory CPAHU.

• 

  Drzewo genealogiczne Zabierzewskich h. Ostoja pochodzące z dokumentów wywodowych, zbiory CPAHU.

Znani przedstawiciele rodziny Zabierzowskich

• Piotr Gniady z Zabierzowa (zm. 1502) – podstarości krakowski (1477-1479) i (1480-1481), burgrabia krakowski (1483-1495), starosta zamku Golesz (1486), starosta muszyński (1498), kasztelan czechowski (1498-1502), marszałek dworu kardynała Fryderyka Jagiellończyka (1495-1498)³.
• Stanisław Gniady z Zabierzowa (zm. po 1518) – skarbnik królowej Barbary.
• Jan Gniady z Zabierzowa (zm. 1525) – burgrabia krakowski, cześnik łęczycki, pokojowiec Jana Olbrachta.
• Andrzej Gniady z Zabierzowa (zm. 1541) – opat orłowski (1511-1526) i tyniecki (1526-1541).
• Wojciech Zabierzowski (zm. 1647) – pisarz skarbu koronnego, komornik ziemski pilzneński, dziedzic dóbr ziemskich w Oleksińcach.
• Felicjan Zabierzewski (zm. po 1757) – subdelegat grodzki krzemieniecki.
• Franciszek Zabierzowski (zm. po 1804) – szambelan JKM Stanisława Augusta Poniatowskiego.
• Aleksander Zabierzowski (zm. 1870) – urzędnik Królestwa Polskiego (1854-1857), budowniczy pow. krasnostawskiego.
• Ignacy Ostoja-Zabierzewski (1822-1882) – c. k. komisarz powiatowy.
• August Zabierzowski (zm. 1883) – urzędnik Królestwa Polskiego, podpisarz w Sądzie Apelacyjnym Królestwa Polskiego (1859-1864), pisarz w Trybunale Handlowym w Warszawie (1865-1866), adwokat.
• Stanisław Hipolit Zabierzowski (zm. po 1889) – rządca dóbr w Żmigrodzie.
• Zygmunt Zabierzowski (zm. 1917) – urzędnik kolei warszawsko-wiedeńskiej.

• 

  Ruiny zamku Golesz, którego starostą był w XV w. Piotr Gniady z Zabierzowa h. Ostoja. Rys. M. B. Stęczyński (1847).

• 

  Opactwo w Tyńcu zarządzane przez Andrzeja Gniadego z Zabierzowa h. Ostoja w latach 1526-1541. Fot. A. Wisłocki, zbiory BN.

• 

  Klepsydra Ignacego Zabierzewskiego h. Ostoja, zbiory BJ.

Majątki ziemskie Zabierzowskich

Krzcięcice, Zabierzów, Krzeczów – tenuta, Książnice, Ostrów, Bogucice, Tynica, Oleksińce Szlacheckie, Gorzejowa, Żarówka.

Przypisy

1. Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, Kraków, część III, . 321 (hasło: Książnice).
2. Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, Kraków, część III, s. 188 (hasło: Krzeczów – tenuta).
3. Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, Kraków, część V, s. 105 (hasło: Muszyna).

Bibliografia

• K. Niesiecki, Herbarz polski, (wyd.) J.N. Bobrowicz, Lipsk 1839-1845, t. IV, s. 153, t. X, s. 8.
• S. Uruski, Herbarz szlachty polskiej, Warszawa 1904-1931, t. IV, s. 206.
• A. Boniecki, Herbarz Polski, Warszawa 1889-1913, t. VI, s. 129-130.
• W. Semkowicz, Wywody szlachectwa w Polsce XIV–XVII w., (w:) Rocznik Towarzystwa Heraldycznego we Lwowie, t. III, s. 80.
• Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, Kraków, część II, s. 253–264 (hasło: Jasło), część III, s. 187–189 (hasło: Krzeczów – tenuta), s. 319–324 (hasło: Książnice), część V, s. 103-116 (hasło: Muszyna).
• Poczet szlachty galicyjskiej i bukowińskiej, Lwów 1857, s. 287.
• E. Sęczys, Szlachta wylegitymowana w Królestwie Polskim w latach 1836-1861, Warszawa 2007, s. 801-802.
• O. Chorowiec, Herbarz szlachty wołyńskiej, Radom 2012–2018, t. III, s. 441.
• Polski Słownik Biograficzny, t. VIII, s. 140.
• A. Kulecka, Urzędnicy Królestwa Polskiego (1815-1915). Materiały do biogramów, Warszawa 2019, s. 3373.
• P. Sczaniecki O.S.B., Katalog opatów tynieckich, Kraków 1978, s. 119-124.
• K. Ślusarek, W przededniu autonomii. Własność ziemska i ziemiaństwo zachodniej Galicji w połowie XIX wieku, PTH, Warszawa 2013, s. 394-395.
• M. B. Stęczyński, Okolice Galicji, Lwów 1847, s. 72-73.