Historia rodziny Roguskich

Roguscy - Najliczniejszy ród ziemii liwskiej, aktywny w czasie najważniejszych wydarzeń dla Mazowsza i Polski. W mojej pamięci pozostaje wiele barwnych postaci, które podczas chrzcin czy innych ważnych uroczystości snuły zgromadzonej dzieciarni opowieści o strzygach i rycerzach....Pozostali na zdjęciach. "(...)

Historia rodziny

ROGUSKI. Przydomki: D(a)erbiet, Dęć, Ir, Jurek, Karcz, Karek, Klempik, Kochanek, Kostrzewa, Koza, Krowik, Król, Kubeł, Kukiełka, Kukła, Kulawiak, Miernik, Mikołaik, Młody, Papież, Papieżyk, Pazdej, Perkuła, Pezik (zapisywa¬no także Perzyk i Pyzik), Pielucha, Piskorz(yk), Rogalik, Samel (czasem Samuel), Samson, Samuelik (czasem Samelik), Samson, Siejka lub Szejba (albo też oba), Smidon, Smyk, Strzyż(sz), Wargach(cz), Wielgos(z), Wiewiórka, Woch. Liczba przydomków świadczy o silnym rozkrzewieniu się rodu i rzeczywiście był to najliczniejszy ród ziemi liwskiej. Herb — Ostoja. Nazwisko pochodzi od okolicy szlacheckiej Roguszyn, znanej z zapisków z r. 1406, położonej między Pniewnikiem i Liwem, obejmującej wsie: Roguszyn Stary i Nowy (Dzierz(ż)ki) oraz Roguszyn Dęcie, Kąty, Leśniki i Wypychy. Wg Uruskiego Roguscy przenieśli się tu z Roguszyna, położonego w pow. Ostrołęka.

W r. 1423 Dziersław, Połubion, Piotr i Wawrzyniec z Roguszyna kupili 10 łanów w Kątach. W zapiskach z r. 1450 wspomniano Wojciecha Roguskiego., rotmistrza królewskiego. W r. 1476 (Konrad III) wymieniono kilkunastu współwłaścicieli Roguszyna. W r. 1525 Jakub Roguski herbu Ostoja miał w Moszczonej 7 włók lasu. W r. 1551 wspomniano w zapiskach Jakuba, syna zmarłego Donata R. W r. 1570 Feliks R. był podwojewodzim, zaś w r. 1578 sędzią grodzkim, miał też być podkomorzym. W r. 1580 Sylwester R. był kanonikiem warszawskim. W r. 1584 wspomniano w zapiskach Mikołaja, syna Jana R. Kochanka. Według Wojciecha Wielądka Piotr R. był około r. 1610 podkomorzym. W r. 1676. R. by¬li właścicielami Wypych oraz części: Czapli, Dęci, Górek Grubaków, Komorów, Koszewnicy, Kryp, Leśnik, Milewa, Połazia świętochowskiego, Rąbieży, Rogu¬szyna Dzierz(rż)ek, Roguszyna Starego, Rowisk, Sulek, Wąsoszy, Wielądek i Zalesia liwskiego. W sumie pogłówne zapłaciło wówczas 80 rodzin R. W r. 1783 w par. Korytnica należały do nich części wsi Kruszew, Rabiany, Wielądki i Żelazów, zaś w par. Liw - Rąbież. W latach 1693-1700 Franciszek, zaś w r. 1750 Piotr- byli podwojewodzimi. W r. 1698 Feliks, w latach 1763-1777 Piotr, w latach 1777-1790 Jakub, w latach 1788-1791 Tomasz, w łatach 1789-1792 Franciszek i w r. 1792 Jan - byli burgrabimi. W r. 1748 Piotr R. syn Wojciecha nabył część Kruszewa. W r. 1761 Mateusz R. kupił część Świętochowa Starego. W r. 1767 trzydziestu dwóch Roguskich (!) wstąpiło do konfederacji ziemi liw-skiej. W latach 1788-1793 Piotr R. był pisarzem ziemskim. W r. 1792 wybrano go sędzią ziemiańskim. Mateusz R. był w latach 1789-1792 szambelanem kró¬lewskim, zaś w r. 1794 — instygatorem272 jurysdykcji marszałkowskiej a następ¬nie koronnej. W r. 1792 pięciu R. przystąpiło do konfederacji targowickiej, zaś w r. 1794 sześciu R. przyłączyło się do insurekcji kościuszkowskiej. W r. 1812 Wojciech R., właściciel części Liwu i Zawad, był burmistrzem liwskim, Franci¬szek R. - notariuszem węgrowskim, zaś Antoni R. komornikiem łukowskim a następnie woj. podlaskiego. W latach 1780-1790 najliczniej kształcili się w szkole parafialnej w Węgrowie Roguscy: 25 uczniów. Roguscy z par. Czerwonka, Korytnica i Pniewnik najczęściej kojarzyli się z osobami z innych gałęzi tego rodu oraz ze Świętochowskimi, Nojszewskimi, Wąsowskimi, Wielądkami, Jaczewskimi, Żelazowskimi i Zale(w)skimi (...) Major Antoni Roguski brał udział w Powstaniu Listopadowym. Piotr ze Świętochowa był aresztowany i ukarany za udział w powstaniu styczniowym. Gustaw Teofil Roguski, profesor i dyrektor (1893 0 1903) Warszawskiego Instytutu Muzycznego,był nauczycielem Ignacego Paderewskiego (...) ” Leszek Zalewski „Ziemia Liwska”, Wydawnictwo Naukowe Scholar.