Historia rodziny Sieradzkich

Pieczęć z herbem Ostoja oraz inicjałami (A, S) Andrzeja Sieradzkiego z 1578 r.⁴

Sieradzki (Sieracki, Siradzki, Siracki) – odwieczna szlachta, stara rycerska rodzina, zacna i dla Polski wielce zasłużona, pieczętująca się herbem Ostoja, należąca do heraldycznego rodu Ostojów (Mościców), wywodząca się z miejscowości Sieradzka (dawniej Sieracka¹), leżącej (w okresie przedrozbiorowym) w powiecie szczyrzyckim województwa krakowskiego².

Pochodzenie rodziny Sieradzkich herbu Ostoja

• 

  Andrzej Sieradzki (Siracki) zapisany jako dziedzic Sieradzki (Siracki), w parafii Sobolów, w 1573 roku³.

• 

  Andrzej Sieradzki (Siradzki, Siracki) zapisany jako właściciel Zawady i części dóbr Zonia, w parafii Sobolów, w roku 1578⁴.

• 

  Andrzej Sieradzki (Siradzki) zapisany jako właściciel Zawady i części dóbr Zonia, w parafii Sobolów, w roku 1581⁵.

• 

  Stanisław Sieradzki zapisany jako właściciel Zawady i części dóbr Zonia, w parafii Sobolów, w roku 1629⁶.

Znani przedstawiciele rodziny

• Wacław Sieradzki (Venceslaus Siradzki)⁷ (zm. po 1553) – posesor dóbr w Konarach i Zawadach (parafia Kłomnice).
• Andrzej Sieradzki (Siracki, Siradzki) (zm. po 1589) – dziedzic w Sieradzce, Zoni i Zawadzie (parafia Sobolów) w 1573 roku. Pieczętował się herbem Ostoja⁴.
• Klemens Sieradzki (Sieracki, Siracki) (zm. ok. 1597) – członek Zakonu Świętego Benedykta, przeor w opactwie benedyktynów w Tyńcu. Był synem Andrzeja Sieradzkiego, dziedzica w Sieradzce, Zoni i Zawadzie. Studiował na Uniwersytecie Krakowskim. Kasper Niesiecki wspominał go jako opata trockiego⁸.
• Stanisław Sieradzki (zm. po 1638) – dziedzic w Zoni i Zawadzie, pułkownik w wojsku cesarskim. Pisał o nim Kasper Niesiecki⁹.
• Michał Sieradzki (zm. po 1782) – wylegitymowany ze szlachectwa z herbem Ostoja w Galicji przed pilzneńskim sądem ziemskim w roku 1782.
• Jan Sieradzki (zm. po 1802) – ziemianin powiatu ostrogskiego, wylegitymowany ze szlachectwa z herbem Ostoja w guberni wołyńskiej Imperium Rosyjskiego w 1802 roku. Był synem Tomasza Sieradzkiego i Marianny z Michalskich, wnukiem zaś Franciszka Sieradzkiego i Franciszki z Bieleckich.
• Tadeusz Ostoja-Sieradzki (zm. po 1918) – sędzia przysięgły, właściciel realności we Lwowie.
• Władysław Ostoja-Sieradzki (zm. po 1934) – współzałożyciel Towarzystwa Przyjaciół Hajnówki, z siedzibą w Hajnówce.
• Eugeniusz Ostoja-Sieradzki (zm. po 1936) – współzałożyciel Związku Absolwentów Handlowych Szkół Typu Wyższego, z siedzibą we Lwowie.
• Czesław Ostoja Sieradzki

Majątki ziemskie Sieradzkich

Sieradzka (dawniej Sieracka, Sziracka), Zawada, Zonia (dawniej Zania), Konary, Zawada (dawniej Zawady).

• 

  Sieradzka i Zonia. Fragment mapy topograficznej Galicji i Bukowiny z lat 1861–1864.

• 

  Zawada. Fragment mapy topograficznej Królestwa Galicji i Lodomerii z lat 1779–1783.

Przypisy

1. Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku, red. H. Rutkowski, Atlas historyczny Polski. Mapy szczegółowe XVI wieku, t. I, cz. II, Warszawa 2008, s. 278.
2. Wiktor Wittyg sugerował, że gniazdem Sierdzkich herbu Ostoja mogą być Sieradzice położone (w okresie przedrozbiorowym) w powiecie proszowskim województwa krakowskiego. Józef Kraepela podzielał to przypuszczenie za Wittygiem (patrz: W. Wittyg, Nieznana szlachta polska i jej herby, Kraków 1908, s. 318; J. Krzepela, Małopolskie rody ziemiańskie, Kraków 1928, s. 95).
3. AGAD, Regestr poboru pospolitego na sejmie 1573 uchwalonego z powiatu krakowskiego za Kazimierzem alias Szczyrzyckiego, Archiwum Skarbu Koronnego, sygn. 26, f. 158.
4. AGAD, Rekognicjarz powiatu szczyrzyckiego za ufałą sejmu warszawskiego, Archiwum Skarbu Koronnego, sygn. 38, f. 114 v.
5. AGAD, Rejestr poborowy woj. krakowskiego, Archiwum Skarbu Koronnego, sygn. 121, f. 171 v.
6. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Rejestr poborowy województwa krakowskiego z 1629 roku, sygn. 6139/II, k. 281 v.
7. Nie jest znana przynależność heraldyczna Wacława Siradzkiego, posesora w Konarach i Zawadach leżących (w okresie przedrozbiorowym) w powiecie radomszczańskim województwa sieradzkiego (patrz: Źródła dziejowe, oprac. A. Pawiński, t. XIII, Warszawa 1883, s. 281). Być może należał do rodu heraldycznego Ostojów (Mościców)? Trzeba jednak pamiętać, że oprócz Ostojów Sieradzkich (Sierackich) były też inne rodziny tego nazwiska – Sieraccy (Sieracke) herbu własnego na pomorzu (patrz: B. Winckler, Rückblick auf die Vergangenheit Westpreussens, Danzig 1873, s. 126) czy też Sieradzcy (Świradzcy) herbu Zabawa z Sieradzic leżących (w okresie przedrozbiorowym) w powiecie proszowskim województwa krakowskiego (patrz: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. X, Warszawa 1889, s. 580).
8. K. Niesiecki, Herbarz polski, wyd. J. N. Bobrowicz, t. VIII, Lipsk 1841, s. 363.
9. Waleczność płka Sieradzkiego opisał Kasper Niesiecki: Sieracki herbu Ostoja, [...] Sieradzki pułkownik cesarski, na którego we dwa tysiące piechoty stojącego w r. 1636 za Renem, szesnaście tysięcy jazdy Francuskiej uderzyło, ale straciwszy wodza swego, cofnęła się, z Sieradzkiego ludzi i jeden nie zginął (patrz: K. Niesiecki, Herbarz polski, wyd. J. N. Bobrowicz, t. VIII, Lipsk 1841, s. 363).

Źródła i literatura

• K. Niesiecki, Herbarz polski, wyd. J. N. Bobrowicz, t. VIII, Lipsk 1841, s. 363.
• E. Żernicki-Szeliga, Der polnische Adel und die demselben hinzugetretenen andersländischen Adelsfamilien. General-Verzeichniss. Bd. 2, Hamburg 1900, s. 341.
• J. Ciechanowicz, Rody rycerskie Wielkiego Księstwa Litewskiego, t. V, Rzeszów 2001, s. 77; t. VI (suplement), Wilno 2006, s. 312.
• J. Krzepela, Małopolskie rody ziemiańskie, Kraków 1928, s. 95.
• O. Chorowiec, Herbarz szlachty wołyńskiej, t. I, Radom 2012, s. s. 450-451.
• Poczet szlachty galicyjskiej i bukowieńskiej, Lwów 1857, s. 224.
• W. Wittyg, Nieznana szlachta polska i jej herby, Kraków 1908, s. 290, 318.
• F. Piekosiński, Polska wieku XVI pod względem rozsiedlenia się szlachty, [w:] Herold Polski, 1906, s. 69, 88.
• W. Nekanda Trepka, Liber generationis plebeanorum (Liber chamorum), red. W. Dworzaczek, Wrocław 1963.
• Słownik historyczno–geograficzny ziem polskich w średniowieczu, red. T. Jurek, IHPAN 2010–2022, (Kraków, część II, hasła: KĄTY, KISIELÓWKA; część III, hasła: LESZCZYNA, LIBICHOWA, ŁUKOWICA (dostęp: 14.02.2025).
• Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku, red. H. Rutkowski, Atlas historyczny Polski. Mapy szczegółowe XVI wieku, t. I, cz. II, Warszawa 2008, s. 278.
• Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. X, Warszawa 1889, s. 580; t. XIV, Warszawa 1895, s. 470, 661.
• P. Sczaniecki, Katalog opatów tynieckich, [w:] Nasza Przeszłość, t. 49 (1978), s. 141 [133], 149 [141].
• Monitor Polski, nr 48, 1934, s. 5; nr 31, 1936, s. 4.
• Gazeta Lwowska, nr 194, 1918, s. 4.
• Źródła dziejowe, oprac. A. Pawiński, t. XIII, Warszawa 1883, s. 279, 281; t. XIV, Warszawa 1886, s. 11, 60.
• B. Winckler, Rückblick auf die Vergangenheit Westpreussens, Danzig 1873, s. 126.
• AGAD, Regestr poboru pospolitego na sejmie 1573 uchwalonego z powiatu krakowskiego za Kazimierzem alias Szczyrzyckiego, Archiwum Skarbu Koronnego, sygn. 26, f. 158 (Sziraczka wieś Andrzeja Sziraczkiego); Rekognicjarz powiatu szczyrzyckiego za ufałą sejmu warszawskiego, Archiwum Skarbu Koronnego, sygn. 38, f. 114 v. (herb Ostoja na pieczęci Andrzeja Siraczkiego); Rejestr poborowy woj. krakowskiego, Archiwum Skarbu Koronnego, sygn. 121, f. 171 v.
• Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Rejestr poborowy województwa krakowskiego z 1629 roku, sygn. 6139/II, k. 281 v.
• Klemens Siracki z Zaniów, syn Andrzeja (Id: 844277), [w:] Corpus Academicum Cracoviense (CAC) (dostęp: 06.05.2025).