Historia rodziny Targońskich: Różnice pomiędzy wersjami

Z Ostoya
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
 
(Nie pokazano 93 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika)
Linia 1: Linia 1:
[[Plik:English flag.png|link=History of Tumiłowicz family|20px]]
+
[[Plik:English flag.png|link=History of Targoński family|20px]]
 
[[Plik:Ostoja wyciety.jpg|180px|right|]]
 
[[Plik:Ostoja wyciety.jpg|180px|right|]]
  
'''[[Tumiłowicz]]''' – polska szlachta, stara [[Rycerstwo|rycerska]] rodzina, zacna i dla Polski wielce zasłużona, pieczętująca się [https://pl.wikipedia.org/wiki/Ostoja_(herb_szlachecki) herbem Ostoja], należąca do heraldycznego rodu [https://pl.wikipedia.org/wiki/R%C3%B3d_Ostoj%C3%B3w_(Mo%C5%9Bcic%C3%B3w) Ostojów (Mościców)], wywodząca się z Wielkiego Księstwa Litewskiego.
+
'''[[Targoński]]''' – polska szlachta, stara [[Rycerstwo|rycerska]] rodzina, zacna i dla Polski wielce zasłużona, pieczętująca się [https://pl.wikipedia.org/wiki/Ostoja_(herb_szlachecki) '''herbem Ostoja'''], należąca do heraldycznego rodu [https://pl.wikipedia.org/wiki/R%C3%B3d_Ostoj%C3%B3w_(Mo%C5%9Bcic%C3%B3w) Ostojów (Mościców)], wywodząca się z [https://pl.wikipedia.org/wiki/Targonie_Wielkie '''Targoni'''] na Mazowszu.
  
==Historia rodziny==
+
==Najstarsze świadectwa źródłowe dotyczące rodziny==
  
Według strony internetowej Tumiłowiczów protoplastą rodziny był Marcin, porucznik armii koronnej, który otrzymał od króla polskiego za zasługi wojenne (w 1432 lub 1492<sup>1</sup>) tytuł szlachecki i 20 włók ziemi w Skorodnie w obwodzie czernihowskim (prawdopodobnie chodzi o [https://pl.wikipedia.org/wiki/Skorodno_(obw%C3%B3d_mi%C5%84ski) Skorodno] w obwodzie mińskim, gdzie były rozlokowane też inne majątki Tumiłowiczów).  
+
W roku 1413 Janusz, książę mazowiecki nadał '''Jakuszowi''', '''Andrzejowi''' i '''Marcinowi''', w zamian za ich wieś [https://pl.wikipedia.org/wiki/Targonie Targonie] w pow. ciechanowskim<sup>1</sup>, 40 włók nad rzeką Sliną, w pobliżu jej ujścia do Narwi, w ziemi łomżyńskiej. Osada nosiła nazwę Slina. Z biegiem lat, w wyniku odsprzedaży i działów rodzinnych powstało w tym miejscu kilka wsi o wspólnej nazwie Targonie. Ignacy Kapica Milewski wymieniał: Targonie Wielkie, Targonie Krytuły, Targonie Stawiane, Targonie Cibory, Targonie Białe, Targonie Okunie i Targonie Krzywdy należące do Ostojów oraz Targonie Wity będące w posiadaniu Grzymalitów. Według opracowania Fundacji im. Ignacego Kapicy, (patrz: [https://kapica.org.pl/wyszukiwarka-rodow/ ''Wyszukiwarka szlachty gniazdowej'']) do szlachty pieczętującej się Ostoją należały: Targonie Wielkie, Targonie Krytuły, Targonie Białe i Targonie Okunie.
  
Na podstawie wniosku DDS Mińsk z 27.11.1802 rodzina Tumiłowicz do X pokolenia (t.j. dwa pokolenia po Kazimierzu i Eliaszu) uzyskała potwierdzenie szlachectwa dekretem Senatu z 17.12.1859.
+
Adam Wolff w ''Mazowieckich zapiskach herbowych z XV i XVI wieku'' wymieniał dziedziców Targoni herbu Ostoja, byli to: '''Wojciech Targonia''' i '''Jakub Targonia''' (1462, 1473), '''Jakub''', '''Grzegorz''' z synami, '''Piotr''' i '''Jakub z Targoni''' (1474), '''Jakub''', '''Grzegorz''', '''Wojciech''', '''Ścibor''' i synowie '''Jana z Targoni''' (1480-1481).
Potomkowie rodziny mieszkają obecnie nie tylko w Polsce, ale także w Australii, Białorusi, Brazylii, Kanadzie, Litwie, Łotwie, Rosji i USA.
 
  
<gallery>
+
Ignacy Kapica Milewski odnotował w swoim herbarzu dwa dokumenty z akt łomżyńskich dotyczące Targońskich herbu Ostoja, w których oprócz imion dziedziców Targoni podano ich herb. W pierwszym dokumencie z roku 1475 zostali wymienieni: '''Jakub''', '''Grzegorz''' i '''Piotr z Targoni''' herbu Ostoja. W drugim dokumencie z roku 1479 zostali wymienieni: '''Grzegorz''', '''Jakub''', '''Wojciech''' i '''Ścibor''' oraz synowie '''Jana z Targoni''' herbu Ostoja. Kapica Milewski wymienił pod rokiem 1445 także '''Jana''', '''Wojciecha''' i '''Grzegorza z Targoni''', którzy są zapewne tożsami z odnotowanymi powyżej.
Plik:NIAB LA 319 2 3293 308 copy.jpg
 
Plik:Rodzina Tumilowicz - wywód 1802 str1.JPG
 
Plik:Rodzina Tumilowicz - wywód 1802 str2.JPG
 
Plik:Rodzina Tumilowicz - wywód 1802 str3.JPG
 
Plik:Tumiłowicz przodkowie.JPG
 
</gallery>
 
 
 
Dokumenty wywodowe Tumiłowiczów.
 
  
==Znani przedstawiciele rodziny Tumiłowiczów==
+
Według Ignacego Kapicy Milewskiego Targońscy herbu Ostoja dziedziczyli jeszcze w początkach XVII w. dobra Targonie Krytuły. Byli to: '''Dorota''', córka '''Tomasza''', '''Jadwiga''' i '''Grzegorz''', córka i syn '''Jana''' oraz '''Brykcy''', syn '''Jakuba''', wszyscy '''z Targoni Krytuł''' (1608, 1613).
  
Poniżej prezentowana jest lista znanych członków rodziny (wg strony internetowej Tumiłowiczów i innych informacji w XVII/XVIII stuleciu)
+
'''Przydomki Targońskich herbu Ostoja'''
  
*
+
Targońscy herbu Ostoja stosowali liczne przydomki, były to: '''''Portki''''', '''''Slina''''', '''''Słowik''''', '''''Targonia''''', '''''Tera''''', '''''Tolik'''''.
  
 
<gallery>
 
<gallery>
Linia 31: Linia 22:
 
</gallery>
 
</gallery>
  
==Majątki ziemskie Tumiłowiczów==
+
==Majątki ziemskie Targońskich==
  
Skorodno, Hodolewszczyzna (Godlewszczyzna?), Świeparadowszczyzna, [https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%BE%D1%88%D0%B8%D1%86%D0%B0_(%D0%9C%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA) Łoszyca], [https://pl.wikipedia.org/wiki/Horbowszczyzna Holbowszczyzna], [https://pl.wikipedia.org/wiki/Swierynowo Świrynowo], Żyżma, [https://pl.wikipedia.org/wiki/Gimbuty Gimbuty], Melenkowszczyzna, Borsukowa Grzęda.
+
[https://pl.wikipedia.org/wiki/Targonie_Wielkie Targonie Wielkie], [https://pl.wikipedia.org/wiki/Targonie-Krytu%C5%82y Targonie Krytuły], Targonie Białe, Targonie Okunie, Targonie Cibory.  
  
 
<gallery>
 
<gallery>
 
+
Plik:TKKP Targonie.JPG|'''Targonie''' (poł. XIX w.), ''Topograficzna Karta Królestwa Polskiego'', Biblioteka Uniwersytecka im. Jerzego Giedroycia w Białymstoku, Kol. VI. Sek. V. (fragment).
 
</gallery>
 
</gallery>
  
 
==Przypisy==
 
==Przypisy==
  
<br><small>1. Wg autora strony Tumiłowiczów (Ints'a Tumilovicsa) były trudności z odczytaniem w tekście rękopisu dokumentu roku nadania (1432 czy 1492).</small>
+
<br><small>1. Z Targoni w pow. ciechanowskim pochodziła rodzina Targońskich herbu Grzymała (patrz: [https://gniazda.projektpodlasie.pl/ ''Katalog szlachty gniazdowej. Mapa gniazd szlacheckich'']). Według Ignacego Kapicy Milewskiego bracia Jakusz, Andrzej i Marcin z Targoni w pow. ciechanowskim, którzy otrzymali 40 włók nad rzeką Sliną w ziemi łomżyńskiej należeli do rodu Ostojów.</small>
  
 
==Źródła i literatura==
 
==Źródła i literatura==
*
+
* A. Wolff, ''Mazowieckie zapiski herbowe z XV i XVI wieku'', Kraków 1937, s. 340–341.
 +
* I. Kapica Milewski, ''Herbarz Ignacego Kapicy Milewskiego (dopełnienie Niesieckiego)'', Kraków 1870, s. 414–420.
 +
* Fundacja im. Ignacego Kapicy, [https://gniazda.projektpodlasie.pl/ ''Katalog szlachty gniazdowej. Mapa gniazd szlacheckich''], [https://kapica.org.pl/wyszukiwarka-rodow/ ''Wyszukiwarka szlachty gniazdowej''].
 +
* Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, ''Targonie Wielkie. Kartoteka powiatu zambrowskiego w średniowieczu. Kartoteka Słownika historyczno-geograficznego Mazowsza w średniowieczu'', Pracownia Atlasu Historycznego Instytutu Historii PAN.
 +
* A. Boniecki, ''Herbarz polski'', Warszawa 1889-1913, t. XI, s. 135.
 +
* ''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', (praca zbiorowa), Warszawa 1880–1902, t. XII, s. 167.
 +
* Z. Gloger, ''Dawna ziemia łomżyńska'', Warszawa 1876, s. 14.
 +
* W. Smoleński, ''Szkice z dziejów szlachty mazowieckiej'', Kraków 1908, s. 20–21.
 +
* J. Wiśniewski, ''Początek i rozwój nowego osadnictwa w ziemi łomżyńskiej w końcu XIV i w XV wieku'', (w:) ''Studia Łomżyńskie'', 1/1989, s. 60, 73, 84, 87-88, 93, 103.
 +
* T. Żychliński, ''Złota księga szlachty polskiej'', Poznań 1879-1908, t. IX, s. 173-174.
 +
* A. Stegert, ''Przydomki polskie, litewskie i rusińskie'', Kraków 1897, s. 96, 112, 122.
 +
* ''Topograficzna Karta Królestwa Polskiego'', Biblioteka Uniwersytecka im. Jerzego Giedroycia w Białymstoku [https://bg.uwb.edu.pl/TKKP/ TKKP].

Aktualna wersja na dzień 11:35, 20 sie 2024

English flag.png

Ostoja wyciety.jpg

Targoński – polska szlachta, stara rycerska rodzina, zacna i dla Polski wielce zasłużona, pieczętująca się herbem Ostoja, należąca do heraldycznego rodu Ostojów (Mościców), wywodząca się z Targoni na Mazowszu.

Najstarsze świadectwa źródłowe dotyczące rodziny

W roku 1413 Janusz, książę mazowiecki nadał Jakuszowi, Andrzejowi i Marcinowi, w zamian za ich wieś Targonie w pow. ciechanowskim1, 40 włók nad rzeką Sliną, w pobliżu jej ujścia do Narwi, w ziemi łomżyńskiej. Osada nosiła nazwę Slina. Z biegiem lat, w wyniku odsprzedaży i działów rodzinnych powstało w tym miejscu kilka wsi o wspólnej nazwie Targonie. Ignacy Kapica Milewski wymieniał: Targonie Wielkie, Targonie Krytuły, Targonie Stawiane, Targonie Cibory, Targonie Białe, Targonie Okunie i Targonie Krzywdy należące do Ostojów oraz Targonie Wity będące w posiadaniu Grzymalitów. Według opracowania Fundacji im. Ignacego Kapicy, (patrz: Wyszukiwarka szlachty gniazdowej) do szlachty pieczętującej się Ostoją należały: Targonie Wielkie, Targonie Krytuły, Targonie Białe i Targonie Okunie.

Adam Wolff w Mazowieckich zapiskach herbowych z XV i XVI wieku wymieniał dziedziców Targoni herbu Ostoja, byli to: Wojciech Targonia i Jakub Targonia (1462, 1473), Jakub, Grzegorz z synami, Piotr i Jakub z Targoni (1474), Jakub, Grzegorz, Wojciech, Ścibor i synowie Jana z Targoni (1480-1481).

Ignacy Kapica Milewski odnotował w swoim herbarzu dwa dokumenty z akt łomżyńskich dotyczące Targońskich herbu Ostoja, w których oprócz imion dziedziców Targoni podano ich herb. W pierwszym dokumencie z roku 1475 zostali wymienieni: Jakub, Grzegorz i Piotr z Targoni herbu Ostoja. W drugim dokumencie z roku 1479 zostali wymienieni: Grzegorz, Jakub, Wojciech i Ścibor oraz synowie Jana z Targoni herbu Ostoja. Kapica Milewski wymienił pod rokiem 1445 także Jana, Wojciecha i Grzegorza z Targoni, którzy są zapewne tożsami z odnotowanymi powyżej.

Według Ignacego Kapicy Milewskiego Targońscy herbu Ostoja dziedziczyli jeszcze w początkach XVII w. dobra Targonie Krytuły. Byli to: Dorota, córka Tomasza, Jadwiga i Grzegorz, córka i syn Jana oraz Brykcy, syn Jakuba, wszyscy z Targoni Krytuł (1608, 1613).

Przydomki Targońskich herbu Ostoja

Targońscy herbu Ostoja stosowali liczne przydomki, były to: Portki, Slina, Słowik, Targonia, Tera, Tolik.

Majątki ziemskie Targońskich

Targonie Wielkie, Targonie Krytuły, Targonie Białe, Targonie Okunie, Targonie Cibory.

Przypisy


1. Z Targoni w pow. ciechanowskim pochodziła rodzina Targońskich herbu Grzymała (patrz: Katalog szlachty gniazdowej. Mapa gniazd szlacheckich). Według Ignacego Kapicy Milewskiego bracia Jakusz, Andrzej i Marcin z Targoni w pow. ciechanowskim, którzy otrzymali 40 włók nad rzeką Sliną w ziemi łomżyńskiej należeli do rodu Ostojów.

Źródła i literatura

  • A. Wolff, Mazowieckie zapiski herbowe z XV i XVI wieku, Kraków 1937, s. 340–341.
  • I. Kapica Milewski, Herbarz Ignacego Kapicy Milewskiego (dopełnienie Niesieckiego), Kraków 1870, s. 414–420.
  • Fundacja im. Ignacego Kapicy, Katalog szlachty gniazdowej. Mapa gniazd szlacheckich, Wyszukiwarka szlachty gniazdowej.
  • Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, Targonie Wielkie. Kartoteka powiatu zambrowskiego w średniowieczu. Kartoteka Słownika historyczno-geograficznego Mazowsza w średniowieczu, Pracownia Atlasu Historycznego Instytutu Historii PAN.
  • A. Boniecki, Herbarz polski, Warszawa 1889-1913, t. XI, s. 135.
  • Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, (praca zbiorowa), Warszawa 1880–1902, t. XII, s. 167.
  • Z. Gloger, Dawna ziemia łomżyńska, Warszawa 1876, s. 14.
  • W. Smoleński, Szkice z dziejów szlachty mazowieckiej, Kraków 1908, s. 20–21.
  • J. Wiśniewski, Początek i rozwój nowego osadnictwa w ziemi łomżyńskiej w końcu XIV i w XV wieku, (w:) Studia Łomżyńskie, 1/1989, s. 60, 73, 84, 87-88, 93, 103.
  • T. Żychliński, Złota księga szlachty polskiej, Poznań 1879-1908, t. IX, s. 173-174.
  • A. Stegert, Przydomki polskie, litewskie i rusińskie, Kraków 1897, s. 96, 112, 122.
  • Topograficzna Karta Królestwa Polskiego, Biblioteka Uniwersytecka im. Jerzego Giedroycia w Białymstoku TKKP.