Historia rodziny Chrząstowskich: Różnice pomiędzy wersjami
(Nie pokazano 72 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika) | |||
Linia 11: | Linia 11: | ||
W Królestwie Polskim, w roku 1848 dowiedli pochodzenia szlacheckiego i zostali zapisani do Księgi Szlachty Guberni Lubelskiej Kazimierz Jan Wojciech, Mieczysław Julian August, Stanisław Teodor Andrzej, Wacław Tomasz Adam i Zdzisław Mateusz, synowie Adama i Marianny z Behrendsów (Berendtsów), wnukowie Wojciecha, prawnukowie Franciszka, subdelegata grodzkiego radomskiego. | W Królestwie Polskim, w roku 1848 dowiedli pochodzenia szlacheckiego i zostali zapisani do Księgi Szlachty Guberni Lubelskiej Kazimierz Jan Wojciech, Mieczysław Julian August, Stanisław Teodor Andrzej, Wacław Tomasz Adam i Zdzisław Mateusz, synowie Adama i Marianny z Behrendsów (Berendtsów), wnukowie Wojciecha, prawnukowie Franciszka, subdelegata grodzkiego radomskiego. | ||
: | : | ||
− | W Galicji, w roku 1809 dowiódł swego pochodzenia szlacheckiego Piotr Chrząstowski | + | W Galicji, w roku 1809 dowiódł swego pochodzenia szlacheckiego Piotr Chrząstowski. Według Bonieckiego był on synem Andrzeja (współwłaściciela dóbr ziemskich w Burzynie) i Marianny z Kraśnickich, wnukiem Stanisława. |
==Znani przedstawiciele rodziny Chrząstowskich== | ==Znani przedstawiciele rodziny Chrząstowskich== | ||
+ | * '''Kazimierz Samuel Chrząstowski''' (zm. po 1675) - podpułkownik piechoty. W latach 1673-1675 był dowódcą regimentu piechoty Aleksandra Ludwika Niezabitowskiego, kasztelana bełskiego. Brał udział m.in. w [https://pl.wikipedia.org/wiki/Bitwa_pod_Chocimiem_(1673) bitwie pod Chocimiem]. | ||
+ | : | ||
+ | * '''Kazimierz Chrząstowski''' (zm. po 1696) - podstoli czernihowski, porucznik jazdy. Był jednym z dowódców [https://pl.wikipedia.org/wiki/Chor%C4%85giew_husarska_koronna_Feliksa_Kazimierza_Potockiego chorągwi husarskiej koronnej Feliksa Kazimierza Potockiego], wojewody krakowskiego. | ||
+ | : | ||
* '''Stanisław Chrząstowski''' (zm. po 1727) - łowczy różański, podstoli nurski. | * '''Stanisław Chrząstowski''' (zm. po 1727) - łowczy różański, podstoli nurski. | ||
: | : | ||
− | * '''Franciszek Chrząstowski''' (zm. 1786) - subdelegat grodzki radomski. | + | * '''Jan Chrząstowski''' (zm. po 1764)) - skarbnik czernichowski. |
+ | : | ||
+ | * '''Franciszek Chrząstowski''' (zm. 1786) - subdelegat grodzki radomski, zarządca dóbr biskupich w kluczu [https://pl.wikipedia.org/wiki/I%C5%82%C5%BCa iłżeckim], posiadacz wójtostwa w [https://pl.wikipedia.org/wiki/Seredzice Seredzicach]. Jego małżonką była Franciszka Kwiatkowska. | ||
+ | : | ||
+ | * '''Wojciech Chrząstowski''' (zm. 1830) - posesor (dzierżawca) dóbr [https://pl.wikipedia.org/wiki/Tatary_(Lublin) Tatary] i [https://pl.wikipedia.org/wiki/Dziesi%C4%85ta Dziesiąta] (dziś są to dzielnice Lublina). Był synem Franciszka i Franciszki z Kwiatkowskich. Jego małżonką była Salomea z Düperów. | ||
+ | : | ||
+ | * '''Adam Aleksander Teodor Jan Nepomucen Chrząstowski''' (1800-1847) - zarządca dóbr ziemskich w [https://pl.wikipedia.org/wiki/Ordynacja_Zamojska Ordynacji Zamojskich] (zarządzał kluczami majątków - tomaszowskim i szczebrzeszyńskim). Był synem Wojciecha i Salomei z Düperów. Jego małżonką była Marianna z Behrendsów (Berendtsów). Synowie Adama i Marianny z Behrendsów małżonków Chrząstowskich w roku 1848 dowiedli, że są szlachcicami herbu Ostoja i zostali zapisani do Księgi Szlachty Guberni Lubelskiej. | ||
+ | : | ||
+ | * '''Ludwik Joachim Chrząstowski''' (ur. 1803) - [https://pl.wikipedia.org/wiki/Powstanie_listopadowe powstaniec listopadowy], porucznik [https://pl.wikipedia.org/wiki/4_Pu%C5%82k_Piechoty_Liniowej_(Kr%C3%B3lestwo_Kongresowe) 4. ppl] Królestwa Polskiego. Był synem Wojciecha i Salomei z Düperów. | ||
: | : | ||
− | |||
* '''Eugeniusz Chrząstowski''' (1818-1851) - dziennikarz, spiskowiec, założyciel [https://pl.wikipedia.org/wiki/M%C5%82oda_Sarmacja Młodej Sarmacji]. Był członkiem tajnego [https://pl.wikipedia.org/wiki/Stowarzyszenie_Ludu_Polskiego Stowarzyszenia Ludu Polskiego]. W roku 1840 został aresztowany przez władze austriackie i pięć lat później skazany na karę śmierci. W roku 1848 amnestionowany. Wydawał we Lwowie pismo ''Postęp''. Od czerwca 1849 roku kierował administracją i drukarnią nowo założonego dziennika ''Czas'' w Krakowie. | * '''Eugeniusz Chrząstowski''' (1818-1851) - dziennikarz, spiskowiec, założyciel [https://pl.wikipedia.org/wiki/M%C5%82oda_Sarmacja Młodej Sarmacji]. Był członkiem tajnego [https://pl.wikipedia.org/wiki/Stowarzyszenie_Ludu_Polskiego Stowarzyszenia Ludu Polskiego]. W roku 1840 został aresztowany przez władze austriackie i pięć lat później skazany na karę śmierci. W roku 1848 amnestionowany. Wydawał we Lwowie pismo ''Postęp''. Od czerwca 1849 roku kierował administracją i drukarnią nowo założonego dziennika ''Czas'' w Krakowie. | ||
: | : | ||
− | * '''Franciszek Ostoja-Chrząstowski''' (1870–1919) - artysta plastyk, malarz, projektant mebli, nauczyciel szkoły realnej we Lwowie i profesor gimnazjum w Drohobyczu. Studiował w | + | * '''Franciszek Ostoja-Chrząstowski''' (1870–1919) - artysta plastyk, malarz, projektant mebli, nauczyciel szkoły realnej we Lwowie i profesor gimnazjum w Drohobyczu. Studiował w [https://pl.wikipedia.org/wiki/Uniwersytet_Sztuki_Stosowanej_w_Wiedniu Cesarsko-Królewskiej Szkole Rzemiosła Artystycznego w Wiedniu]. Był synem poczmistrza i pisarza gminnego Teofila Chrząstowskiego i Praksedy z Kaczyńskich. Jego dziadkami po mieczu byli Mikołaj Chrząstowski i Małgorzata Popiel. W sierpniu 1903 roku zawarł związek małżeński z Władysławą Hampel. |
<gallery> | <gallery> | ||
+ | Plik:Salomea Chrząstowska zgon 1814 Abramowice.jpg|Akt zgonu Salomei Chrząstowskiej (parafia Abramowice 1814 r.). | ||
+ | Plik:Wojciech Chrząstowski zgon 1830 Krężnica Jara.jpg|Akt zgonu Wojciecha Chrząstowskiego (parafia Krężnica Jara 1830 r.). | ||
+ | Plik:Adam Chrząstowski zgon 1847 Szczebrzeszyn.jpg|Akt zgonu Adama Chrząstowskiego (parafia Szczebrzeszyn 1847 r.). | ||
Plik:Klepsydra E Chrząstowskiego BJ.jpg|Klepsydra Eugeniusza Chrząstowskiego, zmarłego w 1851 roku. Zbiory Biblioteki Jagiellońskiej. | Plik:Klepsydra E Chrząstowskiego BJ.jpg|Klepsydra Eugeniusza Chrząstowskiego, zmarłego w 1851 roku. Zbiory Biblioteki Jagiellońskiej. | ||
Plik:Teofil Chrząstowski slub 1857 Tartaków.png|Akt małżeństwa Teofila Chrząstowskiego z Praksedą Magdaleną Kaczyńską (parafia Tartaków 1857 r.). | Plik:Teofil Chrząstowski slub 1857 Tartaków.png|Akt małżeństwa Teofila Chrząstowskiego z Praksedą Magdaleną Kaczyńską (parafia Tartaków 1857 r.). | ||
Linia 33: | Linia 47: | ||
==Majątki ziemskie Chrząstowskich== | ==Majątki ziemskie Chrząstowskich== | ||
− | [https://pl.wikipedia.org/wiki/Burzyn_(wojew%C3%B3dztwo_ma%C5%82opolskie) Burzyn] | + | Wójtostwo w [https://pl.wikipedia.org/wiki/Seredzice Seredzicach], [https://pl.wikipedia.org/wiki/Burzyn_(wojew%C3%B3dztwo_ma%C5%82opolskie) Burzyn]. |
<gallery> | <gallery> | ||
− | + | Plik:Seredzice.jpg|Seredzice koło Iłży na ''Topograficznej Karcie Królestwa Polskiego'' z II poł. XIX w. (fragment), zbiory Biblioteki Uniwersyteckiej im. Jerzego Giedroycia w Białymstoku. | |
</gallery> | </gallery> | ||
− | == | + | ==Bibliografia== |
* K. Niesiecki, ''Herbarz Polski'', wyd. J.N. Bobrowicz, Lipsk 1839-1845, t. III s. 95. | * K. Niesiecki, ''Herbarz Polski'', wyd. J.N. Bobrowicz, Lipsk 1839-1845, t. III s. 95. | ||
− | * A. Boniecki, ''Herbarz Polski'', Warszawa 1889-1913, t. III, s. 113-114. | + | * A. Boniecki, ''Herbarz Polski'', Warszawa 1889-1913, t. III, s. 113-114; t. XIII, s. 185. |
* S. Uruski, ''Herbarz szlachty polskiej'', Warszawa 1904-1931, t. II, s. 273. | * S. Uruski, ''Herbarz szlachty polskiej'', Warszawa 1904-1931, t. II, s. 273. | ||
* E. Sęczys, ''Szlachta guberni augustowskiej, lubelskiej i radomskiej wylegitymowana w Królestwie Polskim w latach 1836–1861'', Warszawa 2018, s. 66. | * E. Sęczys, ''Szlachta guberni augustowskiej, lubelskiej i radomskiej wylegitymowana w Królestwie Polskim w latach 1836–1861'', Warszawa 2018, s. 66. | ||
Linia 47: | Linia 61: | ||
* ''Polski Słownik Biograficzny'', t. III, s. 472-473. | * ''Polski Słownik Biograficzny'', t. III, s. 472-473. | ||
* ''Poczet szlachty galicyjskiej i bukowińskiej'', KAW (wyd.), Kraków 1988, s. 36. | * ''Poczet szlachty galicyjskiej i bukowińskiej'', KAW (wyd.), Kraków 1988, s. 36. | ||
+ | * ''Urzędnicy województw kijowskiego i czernihowskiego XV-XVIII wieku. Spisy'', (praca zbiorowa pod red. A. Gąsiorowskiego), Kórnik 2002, s. 259. | ||
* A. Jankowska-Marzec, ''Historia jednej rodziny. Chłopomańskie fascynacje Chrząstowskich'', [w:] ''Pany chłopy, chłopy pany'', red. W. Szymański, M. Ujma, Nowy Sącz 2016, s. 38–51. | * A. Jankowska-Marzec, ''Historia jednej rodziny. Chłopomańskie fascynacje Chrząstowskich'', [w:] ''Pany chłopy, chłopy pany'', red. W. Szymański, M. Ujma, Nowy Sącz 2016, s. 38–51. | ||
* ''Rocznik Towarzystwa Heraldycznego we Lwowie. Tom I.—Rok 1908/9'', Lwów 1910, s. 30. | * ''Rocznik Towarzystwa Heraldycznego we Lwowie. Tom I.—Rok 1908/9'', Lwów 1910, s. 30. | ||
Linia 52: | Linia 67: | ||
* M. Wagner, ''Słownik biograficzny oficerów polskich drugiej połowy XVII wieku'', Oświęcim 2014-2018, t. I, s. 51; t. III, s. 35-36. | * M. Wagner, ''Słownik biograficzny oficerów polskich drugiej połowy XVII wieku'', Oświęcim 2014-2018, t. I, s. 51; t. III, s. 35-36. | ||
* R. Bielecki, ''Słownik biograficzny oficerów Powstania Listopadowego'', Warszawa 1995, t. I, s. 305. | * R. Bielecki, ''Słownik biograficzny oficerów Powstania Listopadowego'', Warszawa 1995, t. I, s. 305. | ||
+ | * M. Kozdrach, ''Nekropolia Kochanowskich? Osiemnastowieczne pochówki w kaplicach zwoleńskiego kościoła w świetle metryk parafialnych'', [w:] ''Kwartalnik Historii Kultury Materialnej'', nr 70/2/2022, s. 218. | ||
+ | * R. Bender, ''Kształtowanie się środowiska urzędniczego w Ordynacji Zamoyskiej w XIX wieku'', [w:] ''Roczniki Humanistyczne'', t. XXVI, nr 2, s. 81-120. |
Aktualna wersja na dzień 06:18, 23 cze 2023
Chrząstowski - polska szlachta, stara rycerska rodzina, zacna i dla Polski wielce zasłużona, pieczętująca się herbem Ostoja, należąca do heraldycznego rodu Ostojów (Mościców).
Historia rodziny
Wieś gniazdowa Chrząstowskich herbu Ostoja nie jest znana. Według Kaspra Niesieckiego osiedleni byli w Rawskiem województwie. W „Herbarzu polskim” Adama Bonieckiego czytamy, że Ostojowie Chrząstowscy wywodzą się z Chrząstowa w województwie sieradzkim, powiecie radomskim (radomszczańskim). Seweryn hr. Uruski w „Rodzinie. Herbarzu szlachty polskiej” odnotował za Bonieckim, że Chrząstowscy wzięli nazwisko od wsi Chrząstowa w wojew. sieradzkim. Na terenie dawnego województwa sieradzkiego znana jest tylko miejscowość Chrząstawa. Była to jednak własność królewska a nie szlachecka.
Członkowie rodziny Chrząstowskich wylegitymowali się ze szlachectwa z herbem Ostoja.
W Królestwie Polskim, w roku 1848 dowiedli pochodzenia szlacheckiego i zostali zapisani do Księgi Szlachty Guberni Lubelskiej Kazimierz Jan Wojciech, Mieczysław Julian August, Stanisław Teodor Andrzej, Wacław Tomasz Adam i Zdzisław Mateusz, synowie Adama i Marianny z Behrendsów (Berendtsów), wnukowie Wojciecha, prawnukowie Franciszka, subdelegata grodzkiego radomskiego.
W Galicji, w roku 1809 dowiódł swego pochodzenia szlacheckiego Piotr Chrząstowski. Według Bonieckiego był on synem Andrzeja (współwłaściciela dóbr ziemskich w Burzynie) i Marianny z Kraśnickich, wnukiem Stanisława.
Znani przedstawiciele rodziny Chrząstowskich
- Kazimierz Samuel Chrząstowski (zm. po 1675) - podpułkownik piechoty. W latach 1673-1675 był dowódcą regimentu piechoty Aleksandra Ludwika Niezabitowskiego, kasztelana bełskiego. Brał udział m.in. w bitwie pod Chocimiem.
- Kazimierz Chrząstowski (zm. po 1696) - podstoli czernihowski, porucznik jazdy. Był jednym z dowódców chorągwi husarskiej koronnej Feliksa Kazimierza Potockiego, wojewody krakowskiego.
- Stanisław Chrząstowski (zm. po 1727) - łowczy różański, podstoli nurski.
- Jan Chrząstowski (zm. po 1764)) - skarbnik czernichowski.
- Franciszek Chrząstowski (zm. 1786) - subdelegat grodzki radomski, zarządca dóbr biskupich w kluczu iłżeckim, posiadacz wójtostwa w Seredzicach. Jego małżonką była Franciszka Kwiatkowska.
- Wojciech Chrząstowski (zm. 1830) - posesor (dzierżawca) dóbr Tatary i Dziesiąta (dziś są to dzielnice Lublina). Był synem Franciszka i Franciszki z Kwiatkowskich. Jego małżonką była Salomea z Düperów.
- Adam Aleksander Teodor Jan Nepomucen Chrząstowski (1800-1847) - zarządca dóbr ziemskich w Ordynacji Zamojskich (zarządzał kluczami majątków - tomaszowskim i szczebrzeszyńskim). Był synem Wojciecha i Salomei z Düperów. Jego małżonką była Marianna z Behrendsów (Berendtsów). Synowie Adama i Marianny z Behrendsów małżonków Chrząstowskich w roku 1848 dowiedli, że są szlachcicami herbu Ostoja i zostali zapisani do Księgi Szlachty Guberni Lubelskiej.
- Ludwik Joachim Chrząstowski (ur. 1803) - powstaniec listopadowy, porucznik 4. ppl Królestwa Polskiego. Był synem Wojciecha i Salomei z Düperów.
- Eugeniusz Chrząstowski (1818-1851) - dziennikarz, spiskowiec, założyciel Młodej Sarmacji. Był członkiem tajnego Stowarzyszenia Ludu Polskiego. W roku 1840 został aresztowany przez władze austriackie i pięć lat później skazany na karę śmierci. W roku 1848 amnestionowany. Wydawał we Lwowie pismo Postęp. Od czerwca 1849 roku kierował administracją i drukarnią nowo założonego dziennika Czas w Krakowie.
- Franciszek Ostoja-Chrząstowski (1870–1919) - artysta plastyk, malarz, projektant mebli, nauczyciel szkoły realnej we Lwowie i profesor gimnazjum w Drohobyczu. Studiował w Cesarsko-Królewskiej Szkole Rzemiosła Artystycznego w Wiedniu. Był synem poczmistrza i pisarza gminnego Teofila Chrząstowskiego i Praksedy z Kaczyńskich. Jego dziadkami po mieczu byli Mikołaj Chrząstowski i Małgorzata Popiel. W sierpniu 1903 roku zawarł związek małżeński z Władysławą Hampel.
Majątki ziemskie Chrząstowskich
Wójtostwo w Seredzicach, Burzyn.
Bibliografia
- K. Niesiecki, Herbarz Polski, wyd. J.N. Bobrowicz, Lipsk 1839-1845, t. III s. 95.
- A. Boniecki, Herbarz Polski, Warszawa 1889-1913, t. III, s. 113-114; t. XIII, s. 185.
- S. Uruski, Herbarz szlachty polskiej, Warszawa 1904-1931, t. II, s. 273.
- E. Sęczys, Szlachta guberni augustowskiej, lubelskiej i radomskiej wylegitymowana w Królestwie Polskim w latach 1836–1861, Warszawa 2018, s. 66.
- E. Sęczys, Szlachta wylegitymowana w Królestwie Polskim w latach 1836–1861, Warszawa 2007, s. 91.
- Polski Słownik Biograficzny, t. III, s. 472-473.
- Poczet szlachty galicyjskiej i bukowińskiej, KAW (wyd.), Kraków 1988, s. 36.
- Urzędnicy województw kijowskiego i czernihowskiego XV-XVIII wieku. Spisy, (praca zbiorowa pod red. A. Gąsiorowskiego), Kórnik 2002, s. 259.
- A. Jankowska-Marzec, Historia jednej rodziny. Chłopomańskie fascynacje Chrząstowskich, [w:] Pany chłopy, chłopy pany, red. W. Szymański, M. Ujma, Nowy Sącz 2016, s. 38–51.
- Rocznik Towarzystwa Heraldycznego we Lwowie. Tom I.—Rok 1908/9, Lwów 1910, s. 30.
- Elektorów poczet, którzy niegdyś głosowali na elektów Jana Kazimierza roku 1648, Jana III. roku 1674, Augusta II. roku 1697, i Stanisława Augusta roku 1764, najjaśniejszych królów polskich, wielkich książąt litewskich, it.d., it.d., it.d, O. Pietruski (oprac.), Lwów 1845, s. 49.
- M. Wagner, Słownik biograficzny oficerów polskich drugiej połowy XVII wieku, Oświęcim 2014-2018, t. I, s. 51; t. III, s. 35-36.
- R. Bielecki, Słownik biograficzny oficerów Powstania Listopadowego, Warszawa 1995, t. I, s. 305.
- M. Kozdrach, Nekropolia Kochanowskich? Osiemnastowieczne pochówki w kaplicach zwoleńskiego kościoła w świetle metryk parafialnych, [w:] Kwartalnik Historii Kultury Materialnej, nr 70/2/2022, s. 218.
- R. Bender, Kształtowanie się środowiska urzędniczego w Ordynacji Zamoyskiej w XIX wieku, [w:] Roczniki Humanistyczne, t. XXVI, nr 2, s. 81-120.