Historia rodziny Targońskich: Różnice pomiędzy wersjami
| (Nie pokazano 44 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika) | |||
| Linia 2: | Linia 2: | ||
[[Plik:Ostoja wyciety.jpg|180px|right|]] | [[Plik:Ostoja wyciety.jpg|180px|right|]] | ||
| − | '''[[Targoński]]''' – polska szlachta, stara [[Rycerstwo|rycerska]] rodzina, zacna i dla Polski wielce zasłużona, pieczętująca się [https://pl.wikipedia.org/wiki/Ostoja_(herb_szlachecki) herbem Ostoja], należąca do heraldycznego rodu [https://pl.wikipedia.org/wiki/R%C3%B3d_Ostoj%C3%B3w_(Mo%C5%9Bcic%C3%B3w) Ostojów (Mościców)], wywodząca się z [https://pl.wikipedia.org/wiki/Targonie_Wielkie Targoni] na Mazowszu. | + | '''[[Targoński]]''' – polska szlachta, stara [[Rycerstwo|rycerska]] rodzina, zacna i dla Polski wielce zasłużona, pieczętująca się [https://pl.wikipedia.org/wiki/Ostoja_(herb_szlachecki) '''herbem Ostoja'''], należąca do heraldycznego rodu [https://pl.wikipedia.org/wiki/R%C3%B3d_Ostoj%C3%B3w_(Mo%C5%9Bcic%C3%B3w) Ostojów (Mościców)], wywodząca się z [https://pl.wikipedia.org/wiki/Targonie_Wielkie '''Targoni'''] na Mazowszu. |
| − | == | + | ==Najstarsze świadectwa źródłowe dotyczące rodziny== |
| − | W roku 1413 Janusz, książę mazowiecki nadał Jakuszowi, Andrzejowi i Marcinowi, w zamian za ich wieś [https://pl.wikipedia.org/wiki/Targonie Targonie] w pow. ciechanowskim<sup>1</sup>, 40 włók nad rzeką Sliną, w pobliżu jej ujścia do Narwi, w ziemi łomżyńskiej. Z biegiem lat, w wyniku odsprzedaży i działów rodzinnych powstało w tym miejscu kilka wsi o wspólnej nazwie Targonie. Ignacy Kapica Milewski wymieniał: Targonie Wielkie, Targonie Krytuły, Targonie Stawiane, Targonie Cibory, Targonie Białe, Targonie Okunie i Targonie Krzywdy należące do Ostojów oraz Targonie Wity będące w posiadaniu Grzymalitów. Według opracowania Fundacji im. Ignacego Kapicy, (patrz: [https://kapica.org.pl/wyszukiwarka-rodow/ ''Wyszukiwarka szlachty gniazdowej'']) do szlachty pieczętującej się Ostoją należały: Targonie Wielkie, Targonie Krytuły, Targonie Białe i Targonie Okunie. | + | W roku 1413 Janusz, książę mazowiecki nadał '''Jakuszowi''', '''Andrzejowi''' i '''Marcinowi''', w zamian za ich wieś [https://pl.wikipedia.org/wiki/Targonie Targonie] w pow. ciechanowskim<sup>1</sup>, 40 włók nad rzeką Sliną, w pobliżu jej ujścia do Narwi, w ziemi łomżyńskiej. Osada nosiła nazwę Slina. Z biegiem lat, w wyniku odsprzedaży i działów rodzinnych powstało w tym miejscu kilka wsi o wspólnej nazwie Targonie. Ignacy Kapica Milewski wymieniał: Targonie Wielkie, Targonie Krytuły, Targonie Stawiane, Targonie Cibory, Targonie Białe, Targonie Okunie i Targonie Krzywdy należące do Ostojów oraz Targonie Wity będące w posiadaniu Grzymalitów. Według opracowania Fundacji im. Ignacego Kapicy, (patrz: [https://kapica.org.pl/wyszukiwarka-rodow/ ''Wyszukiwarka szlachty gniazdowej'']) do szlachty pieczętującej się Ostoją należały: Targonie Wielkie, Targonie Krytuły, Targonie Białe i Targonie Okunie. |
| − | + | Adam Wolff w ''Mazowieckich zapiskach herbowych z XV i XVI wieku'' wymieniał dziedziców Targoni herbu Ostoja, byli to: '''Wojciech Targonia''' i '''Jakub Targonia''' (1462, 1473), '''Jakub''', '''Grzegorz''' z synami, '''Piotr''' i '''Jakub z Targoni''' (1474), '''Jakub''', '''Grzegorz''', '''Wojciech''', '''Ścibor''' i synowie '''Jana z Targoni''' (1480-1481). | |
| − | + | Ignacy Kapica Milewski odnotował w swoim herbarzu dwa dokumenty z akt łomżyńskich dotyczące Targońskich herbu Ostoja, w których oprócz imion dziedziców Targoni podano ich herb. W pierwszym dokumencie z roku 1475 zostali wymienieni: '''Jakub''', '''Grzegorz''' i '''Piotr z Targoni''' herbu Ostoja. W drugim dokumencie z roku 1479 zostali wymienieni: '''Grzegorz''', '''Jakub''', '''Wojciech''' i '''Ścibor''' oraz synowie '''Jana z Targoni''' herbu Ostoja. Kapica Milewski wymienił pod rokiem 1445 także '''Jana''', '''Wojciecha''' i '''Grzegorza z Targoni''', którzy są zapewne tożsami z odnotowanymi powyżej. | |
| − | + | Według Ignacego Kapicy Milewskiego Targońscy herbu Ostoja dziedziczyli jeszcze w początkach XVII w. dobra Targonie Krytuły. Byli to: '''Dorota''', córka '''Tomasza''', '''Jadwiga''' i '''Grzegorz''', córka i syn '''Jana''' oraz '''Brykcy''', syn '''Jakuba''', wszyscy '''z Targoni Krytuł''' (1608, 1613). | |
| − | + | '''Przydomki Targońskich herbu Ostoja''' | |
| − | + | Targońscy herbu Ostoja stosowali liczne przydomki, były to: '''''Portki''''', '''''Slina''''', '''''Słowik''''', '''''Targonia''''', '''''Tera''''', '''''Tolik'''''. | |
<gallery> | <gallery> | ||
| Linia 24: | Linia 24: | ||
==Majątki ziemskie Targońskich== | ==Majątki ziemskie Targońskich== | ||
| − | Targonie Wielkie, Targonie Krytuły, Targonie Białe, Targonie Okunie, Targonie Cibory. | + | [https://pl.wikipedia.org/wiki/Targonie_Wielkie Targonie Wielkie], [https://pl.wikipedia.org/wiki/Targonie-Krytu%C5%82y Targonie Krytuły], Targonie Białe, Targonie Okunie, Targonie Cibory. |
<gallery> | <gallery> | ||
| − | Plik:TKKP Targonie.JPG|Targonie (poł. XIX w.), ''Topograficzna Karta Królestwa Polskiego'', Biblioteka Uniwersytecka im. Jerzego Giedroycia w Białymstoku, Kol. VI. Sek. V. (fragment). | + | Plik:TKKP Targonie.JPG|'''Targonie''' (poł. XIX w.), ''Topograficzna Karta Królestwa Polskiego'', Biblioteka Uniwersytecka im. Jerzego Giedroycia w Białymstoku, Kol. VI. Sek. V. (fragment). |
</gallery> | </gallery> | ||
==Przypisy== | ==Przypisy== | ||
| − | <br><small>1. Z Targoni w pow. ciechanowskim pochodziła rodzina Targońskich herbu Grzymała (patrz: [https://gniazda.projektpodlasie.pl/ ''Katalog szlachty gniazdowej. Mapa gniazd szlacheckich'']). Według Ignacego Kapicy Milewskiego bracia Jakusz, Andrzej i Marcin z Targoni w pow. ciechanowskim należeli do rodu Ostojów.</small> | + | <br><small>1. Z Targoni w pow. ciechanowskim pochodziła rodzina Targońskich herbu Grzymała (patrz: [https://gniazda.projektpodlasie.pl/ ''Katalog szlachty gniazdowej. Mapa gniazd szlacheckich'']). Według Ignacego Kapicy Milewskiego bracia Jakusz, Andrzej i Marcin z Targoni w pow. ciechanowskim, którzy otrzymali 40 włók nad rzeką Sliną w ziemi łomżyńskiej należeli do rodu Ostojów.</small> |
==Źródła i literatura== | ==Źródła i literatura== | ||
| Linia 45: | Linia 45: | ||
* J. Wiśniewski, ''Początek i rozwój nowego osadnictwa w ziemi łomżyńskiej w końcu XIV i w XV wieku'', (w:) ''Studia Łomżyńskie'', 1/1989, s. 60, 73, 84, 87-88, 93, 103. | * J. Wiśniewski, ''Początek i rozwój nowego osadnictwa w ziemi łomżyńskiej w końcu XIV i w XV wieku'', (w:) ''Studia Łomżyńskie'', 1/1989, s. 60, 73, 84, 87-88, 93, 103. | ||
* T. Żychliński, ''Złota księga szlachty polskiej'', Poznań 1879-1908, t. IX, s. 173-174. | * T. Żychliński, ''Złota księga szlachty polskiej'', Poznań 1879-1908, t. IX, s. 173-174. | ||
| + | * A. Stegert, ''Przydomki polskie, litewskie i rusińskie'', Kraków 1897, s. 96, 112, 122. | ||
| + | * ''Topograficzna Karta Królestwa Polskiego'', Biblioteka Uniwersytecka im. Jerzego Giedroycia w Białymstoku [https://bg.uwb.edu.pl/TKKP/ TKKP]. | ||
Aktualna wersja na dzień 10:35, 20 sie 2024
Targoński – polska szlachta, stara rycerska rodzina, zacna i dla Polski wielce zasłużona, pieczętująca się herbem Ostoja, należąca do heraldycznego rodu Ostojów (Mościców), wywodząca się z Targoni na Mazowszu.
Najstarsze świadectwa źródłowe dotyczące rodziny
W roku 1413 Janusz, książę mazowiecki nadał Jakuszowi, Andrzejowi i Marcinowi, w zamian za ich wieś Targonie w pow. ciechanowskim1, 40 włók nad rzeką Sliną, w pobliżu jej ujścia do Narwi, w ziemi łomżyńskiej. Osada nosiła nazwę Slina. Z biegiem lat, w wyniku odsprzedaży i działów rodzinnych powstało w tym miejscu kilka wsi o wspólnej nazwie Targonie. Ignacy Kapica Milewski wymieniał: Targonie Wielkie, Targonie Krytuły, Targonie Stawiane, Targonie Cibory, Targonie Białe, Targonie Okunie i Targonie Krzywdy należące do Ostojów oraz Targonie Wity będące w posiadaniu Grzymalitów. Według opracowania Fundacji im. Ignacego Kapicy, (patrz: Wyszukiwarka szlachty gniazdowej) do szlachty pieczętującej się Ostoją należały: Targonie Wielkie, Targonie Krytuły, Targonie Białe i Targonie Okunie.
Adam Wolff w Mazowieckich zapiskach herbowych z XV i XVI wieku wymieniał dziedziców Targoni herbu Ostoja, byli to: Wojciech Targonia i Jakub Targonia (1462, 1473), Jakub, Grzegorz z synami, Piotr i Jakub z Targoni (1474), Jakub, Grzegorz, Wojciech, Ścibor i synowie Jana z Targoni (1480-1481).
Ignacy Kapica Milewski odnotował w swoim herbarzu dwa dokumenty z akt łomżyńskich dotyczące Targońskich herbu Ostoja, w których oprócz imion dziedziców Targoni podano ich herb. W pierwszym dokumencie z roku 1475 zostali wymienieni: Jakub, Grzegorz i Piotr z Targoni herbu Ostoja. W drugim dokumencie z roku 1479 zostali wymienieni: Grzegorz, Jakub, Wojciech i Ścibor oraz synowie Jana z Targoni herbu Ostoja. Kapica Milewski wymienił pod rokiem 1445 także Jana, Wojciecha i Grzegorza z Targoni, którzy są zapewne tożsami z odnotowanymi powyżej.
Według Ignacego Kapicy Milewskiego Targońscy herbu Ostoja dziedziczyli jeszcze w początkach XVII w. dobra Targonie Krytuły. Byli to: Dorota, córka Tomasza, Jadwiga i Grzegorz, córka i syn Jana oraz Brykcy, syn Jakuba, wszyscy z Targoni Krytuł (1608, 1613).
Przydomki Targońskich herbu Ostoja
Targońscy herbu Ostoja stosowali liczne przydomki, były to: Portki, Slina, Słowik, Targonia, Tera, Tolik.
Majątki ziemskie Targońskich
Targonie Wielkie, Targonie Krytuły, Targonie Białe, Targonie Okunie, Targonie Cibory.
Targonie (poł. XIX w.), Topograficzna Karta Królestwa Polskiego, Biblioteka Uniwersytecka im. Jerzego Giedroycia w Białymstoku, Kol. VI. Sek. V. (fragment).
Przypisy
1. Z Targoni w pow. ciechanowskim pochodziła rodzina Targońskich herbu Grzymała (patrz: Katalog szlachty gniazdowej. Mapa gniazd szlacheckich). Według Ignacego Kapicy Milewskiego bracia Jakusz, Andrzej i Marcin z Targoni w pow. ciechanowskim, którzy otrzymali 40 włók nad rzeką Sliną w ziemi łomżyńskiej należeli do rodu Ostojów.
Źródła i literatura
- A. Wolff, Mazowieckie zapiski herbowe z XV i XVI wieku, Kraków 1937, s. 340–341.
- I. Kapica Milewski, Herbarz Ignacego Kapicy Milewskiego (dopełnienie Niesieckiego), Kraków 1870, s. 414–420.
- Fundacja im. Ignacego Kapicy, Katalog szlachty gniazdowej. Mapa gniazd szlacheckich, Wyszukiwarka szlachty gniazdowej.
- Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, Targonie Wielkie. Kartoteka powiatu zambrowskiego w średniowieczu. Kartoteka Słownika historyczno-geograficznego Mazowsza w średniowieczu, Pracownia Atlasu Historycznego Instytutu Historii PAN.
- A. Boniecki, Herbarz polski, Warszawa 1889-1913, t. XI, s. 135.
- Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, (praca zbiorowa), Warszawa 1880–1902, t. XII, s. 167.
- Z. Gloger, Dawna ziemia łomżyńska, Warszawa 1876, s. 14.
- W. Smoleński, Szkice z dziejów szlachty mazowieckiej, Kraków 1908, s. 20–21.
- J. Wiśniewski, Początek i rozwój nowego osadnictwa w ziemi łomżyńskiej w końcu XIV i w XV wieku, (w:) Studia Łomżyńskie, 1/1989, s. 60, 73, 84, 87-88, 93, 103.
- T. Żychliński, Złota księga szlachty polskiej, Poznań 1879-1908, t. IX, s. 173-174.
- A. Stegert, Przydomki polskie, litewskie i rusińskie, Kraków 1897, s. 96, 112, 122.
- Topograficzna Karta Królestwa Polskiego, Biblioteka Uniwersytecka im. Jerzego Giedroycia w Białymstoku TKKP.