Jan Świerczyński

Jan Świerczyński (ur. 5 stycznia 1897 r. w Byszewach - zm. 18 stycznia 1969 r. w Buenos Aires) – generał brygady, uczestnik I wojny światowej, wojny polsko-bolszewickiej, II wojny światowej (kampanii wrześniowej, kampanii włoskiej).

Życiorys

Jan Świerczyński urodził się 5 stycznia 1897 roku w Byszewach, majątku ziemskim należącym do rodziny ze strony matki. Był synem Józefa i Heleny z Plichtów. Miał pięciu braci - Józefa, pułkownika WP i Wincentego Bonawenturę, kapitana WP, Tomasza, Zygmunta i Tadeusza. Jan Świerczyński kształcił się w VI Gimnazjum Filologicznym w Kijowie. Po zdaniu matury został powołany w 1917 roku do armii rosyjskiej i został słuchaczem Mikołajewskiej Szkoły Artylerii. Na własne żądanie został w listopadzie tego roku przeniesiony do Legii Podchorążych przy I Korpusie Polskim w Bobrujsku. W styczniu 1918 roku zgłosił się do III Korpusu Polskiego. Brał udział w walkach z bolszewikami. Dnia 30 czerwca 1918 roku został mianowany chorążym i zakończył służbę z powodu demobilizacji jednostki.

Jan Świerczyński w październiku 1918 roku podjął studia na Wydziale Prawnym Uniwersytetu Warszawskiego. Miesiąc później wstąpił do 5 Pułku Ułanów i wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Walczył na froncie litewsko-białoruskim w szeregach 2 Pułku Artylerii Polowej Legionów. Dnia l listopada 1919 roku został awansowany na podporucznika. Miesiąc później został dowódcą 7. baterii swojego pułku. Walczył z Armią Czerwoną m.in. pod Starokonstantynowem i Winnicą. Po wojnie, dnia 3 maja 1922 roku, mianowano go porucznikiem. Następnie, dnia 3 maja 1926 roku, awansował na kapitana artylerii i w listopadzie tego roku objął funkcję komendanta szkoły podoficerskiej pułku, którą pełnił do 1 czerwca 1927 roku, kiedy został dowódcą 6. baterii. W latach 1929-1932 wykładał w Centrum Wyszkolenia Artylerii oraz na kursie unifikacyjnym w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie. W roku 1934 został mianowany majorem artylerii (ze starszeństwem z dnia 1 stycznia 1934 roku). Wrócił do służby liniowej w roku 1935 i objął funkcję zastępcy dowódcy 11. Dywizjonu Artylerii Konnej w Bydgoszczy. Następnie, w styczniu 1939, objął dowództwo 2. dywizjonu 19 Pułku Artylerii Lekkiej w Mołodecznie.

Jan Świerczyński wziął udział w kampanii wrześniowej 1939 roku. Został przydzielony do 86. Pułku Piechoty i walczył w rejonie Tomaszowa Mazowieckiego i Piotrkowa Trybunalskiego. W odwrocie za Pilicę, dnia 9 września został ranny. Po kapitulacji ukrywał się w Lublinie, a następnie w Wilnie. W czerwcu 1940 został aresztowany na Łotwie i wywieziony do obozu pracy w Kraju Krasnojarskim. Po zwolnieniu, w listopadzie 1941 roku, wstąpił do Armii Polskiej i objął dowództwo dywizjonu 5. Pułku Artylerii Lekkiej. Dnia 11 grudnia tego roku został awansowany do stopnia podpułkownika i objął dowództwo 7. Pułku Artylerii Lekkiej. Jan Świerczyński na czele pułku wziął udział w maju 1944 roku w bitwie o Monte Cassino. Uczestniczył także w działaniach nad Adriatykiem a następnie w walkach o Ankonę. Od sierpnia do września 1944 roku walczył na Linii Gotów i od października do listopada w Apeninach. Dnia 7 września tego roku awansował do stopnia pułkownika. Dnia 30 marca 1945 roku został dowódcą artylerii dywizyjnej 2. Warszawskiej Dywizji Pancernej, a w kwietniu tego roku objął dowództwo 2. Pułku Artylerii Przeciwpancernej. W roku 1946 przybył wraz dywizją do Wielkiej Brytanii. Zdemobilizowany, wyemigrował do Argentyny w październiku 1948 roku. Został awansowany, dnia 11 września 1964 roku, na generała brygady przez gen. Władysława Andersa, Naczelnego Wodza. Zmarł 18 stycznia 1969 w Buenos Aires i został pochowany na cmentarzu Espeleta w Quilmes.

Ordery i odznaczenia

• Orderem Virtuti Militari V kl.,
• Krzyż Walecznych (sześciokrotnie),
• Złoty Krzyż Zasługi,
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918-1921,
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości (1928),
• Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino,
• Medal Wojska,
• Gwiazd za Wojnę 1939–1945,
• Gwiazd Italii,
• Medal Obrony,
• Legia Zasługi.

Zobacz też

Historia rodziny Świerczyńskich

Bibliografia

• W. Rojek, Świerczyński Jan, [w:] „Polski Słownik Biograficzny”, t. LI, Warszawa-Kraków 2016-2017.
• K. Niesiecki, Herbarz polski, wyd. J. N. Bobrowicz, Lipsk 1839-1845, t. VIII.
• Jan Świerczyński, Wikipedia