Tekst źródłowy strony Historia rodziny Świerczyńskich

[[Plik:Ostoja labry plaszczowe malowane.jpg|150px|right|]]
'''[[Świerczyński]]''' - [[odwieczna szlachta]], rodzina [[Rycerstwo|rycerska]] pieczętująca się herbem Ostoja. Nazwisko pochodzi od gniazda rodzinnego Świerczyńska położonego koło Rozprzy w dawnym powiecie piotrkowskim województwa sieradzkiego.

Najstarsza wzmianka dotycząca Świerczyńskich pieczętujących się herbem Ostoja pochodzi z 1402 roku, z dokumentu, w którym Andrzej, syn Stanisława ze Świerczyńska dowiódł, że należy do rodu Ostojów (Mościców). W połowie XV wieku występuje w źródłach Stanisław ze Świerczyńska zwany Świnia, mąż Jadwigi z Widawy. W połowie XVI wieku na Świerczyńsku dziedziczył Marcin Świerczyński. W roku 1552 w księgach poborowych województwa sieradzkiego wymienieni są trzej bracia, właściciele dóbr w Świerczyńsku Małym. Są to: Wojciech, Marcin i Jan Świniowie. Sygnatariuszem uchwały sejmiku sieradzkiego z roku 1575 był Sebastian Świerczyński.

==Informacje z herbarzy==

[[Świerczyńska Janina Karolina|Janina Karolina Świerczyńska]] h. Ostoja ur. 1877 zm. 1966 w [[Brwinów|Brwinowie]], żona [[Kowalewski Stanisław|Stanisława Kowalewskiego]] h. Dołęga, ur. 1866 w Żydowie, zm. 1941 w Brwinowie. [[Świerczyński Jan|Jan Świerczyński]] h. Ostoja w [[Borzewo|Borzewie]], mąż [[Zboińska Kazimiera Maria Magdalena|Kazimiery Marii Magdaleny Zboińskiej]] h. Ogończyk, ur. 1849 zm. 1878.

[[Świerczyński Antoni|Antoni]] rzadził kollegium bydgoskie i nowicjat krakowski, zmarł w r. 1727. [[Świerczyński Henryk Józef|Henryk Józef Świerczyński]] h. Ostoja, syn [[Świerczyński Piotr Paweł|Piotra Paweła Świerczyńskiego]], ur. 1863 w majątku [[Teresin]], pow. Sochaczewski i hrabiny  [[Łubieńska Aniela|Aniely Łubieńskiej]] z [[Łubnej]] h. Pomian. Z tej linii, [[Świerczyński Edward|Edward Świerczyński]] h. Ostoja 1957-1998. [[Świerczyński Jerzy|Jerzy Świerczyński]] h. Ostoja, syn [[Świerczyński Henryk Józef II|Henryka Józefa Świerczyńskiego]], ur 19 VI 1902 w [[Michałowie]], gm. Błonie i [[Walburg Genowefa|Genowefy Walburg]], 1914-1981, ur w majątku [[Jagniątki]], gm. Kutno 19 II, zm. w Łódzi 27 XII. Z tej linii, [[Świerczyński Mariusz|Mariusz Ostoja Świerczyński]] ur. 1981, [[Świerczyński Marcin|Marcin Ostoja Świerczyński]] ur. 1987. [[Świerczyńska Hanna|Hanna Świerczyńska]] h. Ostoja, ur. 20 V 1961 w Łódzi, córka [[Świerczyński Jerzy|Jerzego Świerczyńskiego]], ur. 6 VII 1940 w Łódzi, zm. 19 III 1999 w Łódzi i [[Frankowska Jadwiga|Jadwigi Frankowskiej]], ur. 23 XII 1940.

==Znani przedstawiciele rodziny Świerczyńskich==

* '''Adam Świerczyński''' (zm. po 1650) - dziedzic dóbr w Świerczyńsku Mniejszym, Gieskach i Truszczanku. Sprzedał swoje części w tych wsiach w roku 1650. Jego potomkowie, w XIX wieku, legitymowali się ze szlachectwa przed Heroldią Królestwa Polskiego jako szlachta herbu Ostoja.

* '''Marcin Świerczyński''' (zm. po 1673) - dziedzic części dóbr w Świerczyńsku Mniejszym. Wymieniony został w rejestrach pogłównego generalnego województwa sieradzkiego w roku 1673.

* '''Antoni Świerczyński''' (Świrczyński) (1670-1727) – ksiądz katolicki, jezuita, profesor etyki i matematyki w Lublinie, filozofii w Poznaniu i Kaliszu, teologii w Krakowie i we Lwowie, prefekt studiów w Krakowie i Sandomierzu, rektor kolegium jezuitów w Bydgoszczy oraz rektor i mistrz nowicjatu w Krakowie, autor książek. Jego rodzicami byli - Stanisław Antoni Świerczyński i Katarzyna z Przeborowskich, dziedzice Chwalibogowa i Chwalibogówka koło Wrześni.

* '''Walenty Świerczyński''' (ur. 1766) - dziedzic Zakrzewa, zastawny posiadacz majątku Kotfin koło Radomska. Był synem Stanisława i Agaty Kaczorowskiej. Ożenił się w 1809 roku z Wiktorią Lenczowską. Wylegitymowany ze szlachectwa (z herbem Ostoja) w roku 1848.

* '''Antoni Świerczyński''' (zm. po 1774) - łowczy latyczowski (miał sprawować ten urząd w 1774 roku).

* '''Franciszek Świerczyński''' (zm. po 1779) - dziedzic dóbr Wiszczelice i Błenna. Jego syn Wojciech Rafał (ur. 1779), ożeniony z Justyną Ubysz, dziedziczył majątek Dziewczopólko koło Przedecza.

* '''Wincenty Świerczyński''' (zm. 1808) - kapitan 3 pułku piechoty wojsk Księstwa Warszawskiego. Według Stupnickiego poległ podczas oblężenia Saragossy w 1808 roku.

* '''Józef Gabriel Świerczyński''' (1800-1858) – sędzia prezydujący w Sądzie Policji Poprawczej w Kaliszu, prokurator Sądu Kryminalnego w Lublinie, profesor w gimnazjum gubernialnym w Piotrkowie (wykładał prawo), radca kolegialny, członek Deputacji Szlacheckiej. Był synem Franciszka Świerczyńskiego, posesora klucza krzykowskiego ekonomii koronnej wolborskiej i Antoniny z Kamińskich. Ożenił się z Emilią Bayer (Amelią Bajer).

* '''Antoni Jan Świerczyński''' (ur. ok. 1804) - sekretarz Głównego Urzędu Pocztowego Nadwornego w Warszawie. Był synem Jana i Magdaleny Świerczyńskich, prawnukiem (po mieczu) Wojciecha i Felicjany ze Świeżawskich. Ożenił się z Anielą Kuśmierską. Jego ojciec Jan Świerczyński był archiwistą Trybunału Cywilnego Województwa Kaliskiego.

* '''Romuald Józef Julian Świerczyński''' (1837-1906) - sędzia śledczy, radca stanu, rejent hipoteczny m. Warszawy. Był synem Józefa Gabriela i Emilii Bayer. Ożenił się z Albertyną Bóbr. Zachował się pomnik nagrobny jego rodziny na Starych Powązkach w Warszawie.

* '''Aleksandra Świerczyńska''' (1842-1898) – założycielka i przełożona pierwszej w Lublinie, prywatnej, wyższej pensji żeńskiej, jednej z pierwszych na ziemiach polskich. Była córką Józefa Gabriela i Emilii Bayer.

* '''Rudolf Świerczyński''' (1887-1943) – polski architekt, współtwórca Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej, którego był profesorem, a w latach 1931–1934 dziekanem. Był synem Teodora, właściciela majątku Rudnik (obecnie Piaski Rudnickie) i Heleny z Myszkiewiczów. Zachował się pomnik nagrobny jego rodziny na Starych Powązkach w Warszawie.

* '''Józef Świerczyński''' (1893-1940) – generał brygady, pułkownik dyplomowany kawalerii Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej. W 2007 roku został awansowany pośmiertnie do stopnia generała brygady. Był synem Józefa i Heleny Plichty.

* '''Wincenty Bonawentura Świerczyński''' (1894-1940) - kapitan Wojska Polskiego, zamordowany w Charkowie w 1940 roku. Był synem Józefa i Heleny Plichty. Do Wojska Polskiego wstąpił w 1918 jako ochotnik. W czasie wojny polsko-bolszewickiej pełnił służbę w Wojskowej Dyrekcji Telegrafu i Telefonów, a następnie w VII Brygadzie Jazdy. Po wojnie służył w 13 pap, 8 pap, 21 pap i 9 pap. Odznaczony m.in. Krzyżem Walecznych i Krzyżem Zasługi.

* '''Jan Świerczyński''' (1897-1969) – generał brygady Wojska Polskiego, uczestnik I wojny światowej, wojny polsko-bolszewickiej, II wojny światowej (kampanii wrześniowej, kampanii włoskiej). Był synem Józefa i Heleny Plichty.

==Majątki ziemskie Świerczyńskich==

Świerczyńsko, Świerczyńsko Mniejsze, Gieski, Truszczanek, Chwalibogowo, Chwalibogówko, Wiszczelice, Błenna, Dziewczopólko, Rudnik, Zakrzew.

==Linki zewnętrzne, źródła i literatura==

* [https://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%9Awierczy%C5%84scy_herbu_Ostoja Świerczyńscy herbu Ostoja, Wikipedia]
* K. Niesiecki, ''Herbarz polski'', wyd. J.N. Bobrowicz, Lipsk 1839-1845, t. VIII.
* A. Boniecki, ''Herbarz polski'', Warszawa 1913, t. XVI.
* E. Sęczys, ''Szlachta wylegitymowana w Królestwie Polskim w latach 1836-1861'', Warszawa 2000.
* S. Kozierowski, ''Badania nazw topograficznych na obszarze dawnej wschodniej Wielkopolski'', Poznań 1926, t. A-O.
* M.J. Minakowski, ''Genealogia potomków Sejmu Wielkiego''.
* A. Kulecka, ''Urzędnicy Królestwa Polskiego (1815-1915). Materiały do biogramów'', Warszawa 2019.
* R. Gerber, ''Studenci Uniwersytetu Warszawskiego 1808-1831. Słownik biograficzny'', Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1977.
* A. Gąsiorowski (red.), ''Urzędnicy podlascy XIV-XVIII wieku. Spisy'', Kórnik 1998.
* B. Gembarzewski, ''Wojsko polskie. Księstwo Warszawskie 1807-1814'', Warszawa 1912.
* A. Z. Helcel, ''Starodawne prawa polskiego pomniki. Tom II'', Kraków 1870.
* T. Stolarczyk, ''Szlachta wieluńska od XIV do połowy XVI wieku'', WTN, Wieluń 2005.
* J. Kobierzycki, ''Przyczynki do dziejów ziemi sieradzkiej'', Warszawa 1915.
* S. Zajączkowski, S. M. Zajączkowski, ''Materiały do słownika geograficzno-historycznego dawnych ziem łęczyckiej i sieradzkiej do 1400 roku. Część II'', Łódź 1970.
* ''Polski Słownik Biograficzny'', t. LI, Warszawa-Kraków 2016-2017.
* ''Encyklopedia Warszawy'', Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994.
* ''Biogramy Ofiar Zbrodni Katyńskiej'', MWP.
* AGAD, ''Rejestry pogłównego generalnego woj. kaliskiego, sieradzkiego, łęczyckiego i brzesko-kujawskiego'', sygn. 74, k. 336v. ''Rejestry poborowe woj. sieradzkiego'', sygn. 25, k. 133v.
* Biblioteka Kórnicka, PAN, ''Teki Dworzaczka''.