Historia rodziny Chyżyńskich: Różnice pomiędzy wersjami

Z Ostoya
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
 
(Nie pokazano 105 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika)
Linia 1: Linia 1:
−
[[Plik:Ostoja tarcza korona1.jpg|80px|right|]]
+
[[Plik:Ostoja wyciety.jpg|180px|right|]]
 
[[Plik:English flag.png|link=Chyżyński of Ostoja|20px]]
 
[[Plik:English flag.png|link=Chyżyński of Ostoja|20px]]
  
−
'''[[Chyżyński]] vel Chyżowski''' - [[odwieczna szlachta]], rodzina [[Rycerstwo|rycerska]], stara linja Ostoi. Wywodzi się z [[Chyżowice|Chyżowic]] w powiecie lwowskim. [[Chyżyński Mikołaj|Mikołaj]] z Chyżowic na sądach w Lwowie 1497 r. a [[Chyżyński Jan (Chyżowski)|Jan Chyżowski]] 1496 r. w Sanoku. Popis powiatu żydaczkowskiego wspomina o [[Chyżowski Aleksander|Aleksandrze Chyżowskim]], że miał dostarczać dwa konie na wyprawy wojenne.
+
'''[[Chyżyński]]''' (także '''Chiżyński''', '''Chiziński''') - [[odwieczna szlachta]], stara [[Rycerstwo|rycerska]] rodzina, zacna i dla Polski wielce zasłużona, pieczętująca się [https://pl.wikipedia.org/wiki/Ostoja_(herb_szlachecki) herbem Ostoja], należąca do heraldycznego rodu [https://pl.wikipedia.org/wiki/R%C3%B3d_Ostoj%C3%B3w_(Mo%C5%9Bcic%C3%B3w) Ostojów (Mościców)].  
  
−
Z ziemi Ciechanowskiej - [[Chyżyński Jan|Jan]] , [[Chyżyński Wojciech|Wojciech]], [[Chyżyński Mateusz|Mateusz]] i [[Chyżyński Antoni|Antoni]] podpisali elekcję Augusta II.
+
==Historia rodziny==
  
−
==Członkowie rodziny Chyżyński==
+
Według autorów ''Polskiej encyklopedii szlacheckiej'' Chyżyńscy v. Chizińscy wywodzą się z [https://pl.wikipedia.org/wiki/Chy%C5%BCyny Chyżyn] w [https://pl.wikipedia.org/wiki/Ziemia_czerska ziemi czerskiej]. Tę lokalizację gniazda Chyżyńskich v. Chiżyńskich trudno jednak uznać za pewną, gdyż była to wieś królewska a nie szlachecka. Dzieje Chyżyn można prześledzić w [http://www.slownik.ihpan.edu.pl/search.php?id=31792&q=chy%C5%BCyny&d=0&t=0 Słowniku historyczno-geograficznym ziem polskich w średniowieczu].
  
−
* [[Członkowie rodziny Chyżyński|Przedstawiciele rodziny]]
+
Bartosz Paprocki widział Chizińskich rozrodzonych w ziemi ciechanowskiej. Adam Boniecki i Seweryn hr. Uruski wspominali Chiżyńskich, którzy wylegitymowali się ze szlachectwa z herbem Ostoja w dawnej guberni podolskiej w 1834 roku. Uruski wymienił protoplastę Ostojów Chiżyńskich z Podola - Grzegorza Chiżyńskkiego, posiadacza majątku na Podolu w 1720 roku. Według Uruskiego tenże Grzegorz Chiżyński miał syna Sebastiana. W roku 1802 wylegitymował się ze szlachectwa z herbem Ostoja w guberni wołyńskiej Jan Chiżyński, ziemianin powiatu nowogrodzkiego, wnuk Sebastiana.
 +
 
 +
==Znani przedstawiciele rodziny Chyżyńskich==
 +
 
 +
* '''Jan Chiżyński''' (ur. 1775) - ziemianin powiatu nowogrodzkiego, syn Jana i Anny z Wolańskich, wnuk Sebastiana i Zofii z Robaczyńskich. Urodził się w parafii Ostropolskiej. Wylegitymował się ze szlachectwa z herbem Ostoja w guberni wołyńskiej w 1802 r.
 +
:
 +
* '''[https://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/antoni-chizynski Antoni Chiżyński]''' (1811-1886) - powstaniec listopadowy, poseł na sejm pruski, działacz społeczny, właściciel osady młyńskiej Popłomyk koło Ostrowa. Jego małżonką była Maria z Poplińskich.
 +
:
 +
* '''Walenty Polikarp Chiżyński''' (1835-1914) - ziemianin, dzierżawca dóbr Bokinka. Był synem Jana Chiżyńskiego. Jego małżonką była Franciszka z Piotrowskich, córka Franciszka i Marianny z Wyrzykowskich.
 +
:
 +
* '''Kazimierz Antoni Zdzisław Chiżyński''' (ur. ok. 1873) - właściciel (dzierżawca) folwarku Zagacie (obecnie Zahacie). Był synem Walentego Polikarpa, ziemianina, dzierżawcy dóbr Bokinka i Franciszki z Piotrowskich. Jego małżonką była Barbara z Dembowskich, córka Edwarda i Marii z Wierusz-Kowalskich.
 +
:
 +
* '''[https://pl.wikipedia.org/wiki/Helena_Mniszk%C3%B3wna Helena z Mniszek-Tchórznickich Chyżyńska]''' (1878-1943) - znana i ceniona powieściopisarka, autorka romansów (m.in. ''Trędowatej''). Była małżonką Władysława Chyżyńskiego, syna Walentego Polikarpa i Franciszki z Piotrowskich.
 +
:
 +
* '''Czesław Chyżyński''', ps. '''''Grzmot''''' (ur. 1900) - urzędnik państwowy, działacz POW, Komendant Placu Rejonu Łosice, w latach 1918-1920 w 27 pułku ułanów, porucznik WP, odznaczony m.in. Krzyżem Walecznych, Krzyżem Niepodległości, Srebrnym Krzyżem Zasługi. Był synem Kazimierza i Barbary Chyżyńskich, dzierżawnych właścicieli dóbr Zagacie.
 +
:
 +
* '''[[Chyżyński Maciej|Maciej Ostoja Chyżyński]]''' - producent filmowy.
 +
 
 +
<gallery>
 +
Plik:Chizyński herbu Ostoja.JPG|Wywód szlachecki Jana Chiżyńskiego h. Ostoja z 1802 r.
 +
Plik:Antoni Hizynski slub 1837 Ostrow copy.jpg|Akt małżeństwa z 1837 r. Antoniego Hirzyńskiego (Chiżyńskiego) i Marii z Poplińskich w Ostrowie.
 +
Plik:Władysław Chiżyński ur 1874 Huszcza Bokinka.jpg|Akt ur. Władysława Chiżyńskiego z 1874 r. (parafia Huszcza).
 +
Plik:Czesław Chyżyński ur 1900 i Helena ur 1899 Zagacie.jpg| Akty urodzeń Czesława i Heleny Chiżyńskich z lat 1899-1900 (parafia Biała Podlaska).
 +
Plik:Kazimierz Chiżyński Barbara Dembowska slub 1896 Tuczna.jpg|Akt Małżeństwa Kazimierza Chiżyńskiego i Barbary z Dembowskich (parafia Tuczna 1896 r.).
 +
Plik:Leon Chiżyński ur 1898 Tuczna Zagacie.jpg|Akt ur. Leona Chiżyńskiego z 1898 r. (parafia Tuczna).
 +
Plik:Polikarp Walenty Chużyński z 1914 Wwa.jpg|Akt zgonu Walentego Polikarpa Chiżyńskiego z 1914 r. (Warszawa).
 +
Plik:Franciszka Piotrowska z 1919 Wwa.jpg| Akt zgonu Franciszki z Piotrowskich Chiżyńskiej z 1919 (Warszawa).
 +
Plik:Klepsydra A Chiżyński.jpg|Klepsydra z ''Dziennika Poznańskiego'' z dnia 10. 03. 1886 r.
 +
Plik:Kurier Warszawski 28 08 1914 s5.jpg|Klepsydra z ''Kuriera Warszawskiego'' z dnia 28. 08. 1914 r.
 +
</gallery>
  
 
==Majątki ziemskie Chyżyńskich==
 
==Majątki ziemskie Chyżyńskich==
  
−
* [[Chyżowice|Chyżowic]]
+
* [https://pl.wikipedia.org/wiki/Chy%C5%BCyny Chyżyny] w ziemi czerskiej, [https://pl.wikipedia.org/wiki/Pop%C5%82omyk Popłomyk], [https://pl.wikipedia.org/wiki/Bokinka_Pa%C5%84ska Bokinka], [https://pl.wikipedia.org/wiki/Zahacie_(wojew%C3%B3dztwo_lubelskie) Zahacie] (dawniej Zagacie).
 +
 
 +
<gallery>
 +
Plik:Poplomyk Gilly.jpg|Poplomyk na mapie D. Gilly z początku XIX w.
 +
Plik:Bokinka parafia Huszcza.jpg|Bokinka na Topograficznej Karcie Królestwa Polskiego z II poł. XIX w. (fragment), zbiory Biblioteki Uniwersyteckiej im. Jerzego Giedroycia w Białymstoku.
 +
</gallery>
 +
 
 +
==Linki zewnętrzne==
 +
 
 +
* [https://kurierostrowski.pl/2022/11/30/groby-powstancow-na-ostrowskim-cmentarzu/ Opis miejsca pochówku Antoniego Chiżyńskiego], powstańca listopadowego.
 +
* [https://cmentarze.um.warszawa.pl/pomnik.aspx?pom_id=14709 Grób rodziny Chyżyńskich] na [https://pl.wikipedia.org/wiki/Cmentarz_Pow%C4%85zkowski_w_Warszawie Cmentarzu Powązkowskim] w Warszawie.
  
−
==Bibligrafia==
+
==Bibliografia==
  
−
* Adam Boniecki, ''Herbarz Polski'', T.2, str. 141 - Chyżowski.
+
* B. Paprocki, ''Herby rycerstwa polskiego'', Kraków 1858, s. 367-373.
−
* Kacper Niesiecki, ''Herbarz Polski'', T.11, str.75
+
* K. Niesiecki, ''Herbarz polski'', wyd. J.N. Bobrowicz, Lipsk 1839-1845, t. III, s. 103; t. XI, s. 75.
−
* Kacper Niesiecki, ''Herbarz Polski'', T.3, str.75
+
* A. Boniecki, ''Herbarz polski'', Warszawa 1889-1913, t. II, s. 372.
 +
* S. Uruski, ''Rodzina. Herbarz szlachty polskiej'', Warszawa 1904-1931, t. II, s. 170.
 +
* O. Chorowiec, ''Herbarz szlachty wołyńskiej'', t. II, Radom 2013, s. 61.
 +
* ''Polska encyklopedia szlachecka'', t. IV, s. 342, 378.
 +
* ''[http://tekidworzaczka.bk.pan.pl/ Teki Dworzaczka]'', Biblioteka Kórnicka, PAN.
 +
* ''Polski Słownik Biograficzny'', t. III, s. 291; t. XXI, s. 489.
 +
* S. Kordaczuk, ''Z siedleckiej księgi peowiaków cz. IV. Placówki wschodniego skraju powiatu siedleckiego'' (w:) ''Szkice Podlaskie'', nr 9/2001, s. 214.

Aktualna wersja na dzień 07:17, 23 cze 2023

Ostoja wyciety.jpg

English flag.png

Chyżyński (także Chiżyński, Chiziński) - odwieczna szlachta, stara rycerska rodzina, zacna i dla Polski wielce zasłużona, pieczętująca się herbem Ostoja, należąca do heraldycznego rodu Ostojów (Mościców).

Historia rodziny

Według autorów Polskiej encyklopedii szlacheckiej Chyżyńscy v. Chizińscy wywodzą się z Chyżyn w ziemi czerskiej. Tę lokalizację gniazda Chyżyńskich v. Chiżyńskich trudno jednak uznać za pewną, gdyż była to wieś królewska a nie szlachecka. Dzieje Chyżyn można prześledzić w Słowniku historyczno-geograficznym ziem polskich w średniowieczu.

Bartosz Paprocki widział Chizińskich rozrodzonych w ziemi ciechanowskiej. Adam Boniecki i Seweryn hr. Uruski wspominali Chiżyńskich, którzy wylegitymowali się ze szlachectwa z herbem Ostoja w dawnej guberni podolskiej w 1834 roku. Uruski wymienił protoplastę Ostojów Chiżyńskich z Podola - Grzegorza Chiżyńskkiego, posiadacza majątku na Podolu w 1720 roku. Według Uruskiego tenże Grzegorz Chiżyński miał syna Sebastiana. W roku 1802 wylegitymował się ze szlachectwa z herbem Ostoja w guberni wołyńskiej Jan Chiżyński, ziemianin powiatu nowogrodzkiego, wnuk Sebastiana.

Znani przedstawiciele rodziny Chyżyńskich

  • Jan Chiżyński (ur. 1775) - ziemianin powiatu nowogrodzkiego, syn Jana i Anny z Wolańskich, wnuk Sebastiana i Zofii z Robaczyńskich. Urodził się w parafii Ostropolskiej. Wylegitymował się ze szlachectwa z herbem Ostoja w guberni wołyńskiej w 1802 r.
  • Antoni Chiżyński (1811-1886) - powstaniec listopadowy, poseł na sejm pruski, działacz społeczny, właściciel osady młyńskiej Popłomyk koło Ostrowa. Jego małżonką była Maria z Poplińskich.
  • Walenty Polikarp Chiżyński (1835-1914) - ziemianin, dzierżawca dóbr Bokinka. Był synem Jana Chiżyńskiego. Jego małżonką była Franciszka z Piotrowskich, córka Franciszka i Marianny z Wyrzykowskich.
  • Kazimierz Antoni Zdzisław Chiżyński (ur. ok. 1873) - właściciel (dzierżawca) folwarku Zagacie (obecnie Zahacie). Był synem Walentego Polikarpa, ziemianina, dzierżawcy dóbr Bokinka i Franciszki z Piotrowskich. Jego małżonką była Barbara z Dembowskich, córka Edwarda i Marii z Wierusz-Kowalskich.
  • Helena z Mniszek-Tchórznickich Chyżyńska (1878-1943) - znana i ceniona powieściopisarka, autorka romansów (m.in. Trędowatej). Była małżonką Władysława Chyżyńskiego, syna Walentego Polikarpa i Franciszki z Piotrowskich.
  • Czesław Chyżyński, ps. Grzmot (ur. 1900) - urzędnik państwowy, działacz POW, Komendant Placu Rejonu Łosice, w latach 1918-1920 w 27 pułku ułanów, porucznik WP, odznaczony m.in. Krzyżem Walecznych, Krzyżem Niepodległości, Srebrnym Krzyżem Zasługi. Był synem Kazimierza i Barbary Chyżyńskich, dzierżawnych właścicieli dóbr Zagacie.

  • Wywód szlachecki Jana Chiżyńskiego h. Ostoja z 1802 r.

  • Akt małżeństwa z 1837 r. Antoniego Hirzyńskiego (Chiżyńskiego) i Marii z Poplińskich w Ostrowie.

  • Akt ur. Władysława Chiżyńskiego z 1874 r. (parafia Huszcza).

  • Akty urodzeń Czesława i Heleny Chiżyńskich z lat 1899-1900 (parafia Biała Podlaska).

  • Akt Małżeństwa Kazimierza Chiżyńskiego i Barbary z Dembowskich (parafia Tuczna 1896 r.).

  • Akt ur. Leona Chiżyńskiego z 1898 r. (parafia Tuczna).

  • Akt zgonu Walentego Polikarpa Chiżyńskiego z 1914 r. (Warszawa).

  • Akt zgonu Franciszki z Piotrowskich Chiżyńskiej z 1919 (Warszawa).

  • Klepsydra z Dziennika Poznańskiego z dnia 10. 03. 1886 r.

  • Klepsydra z Kuriera Warszawskiego z dnia 28. 08. 1914 r.

Majątki ziemskie Chyżyńskich

  • Poplomyk na mapie D. Gilly z początku XIX w.

  • Bokinka na Topograficznej Karcie Królestwa Polskiego z II poł. XIX w. (fragment), zbiory Biblioteki Uniwersyteckiej im. Jerzego Giedroycia w Białymstoku.

Linki zewnętrzne

Bibliografia

  • B. Paprocki, Herby rycerstwa polskiego, Kraków 1858, s. 367-373.
  • K. Niesiecki, Herbarz polski, wyd. J.N. Bobrowicz, Lipsk 1839-1845, t. III, s. 103; t. XI, s. 75.
  • A. Boniecki, Herbarz polski, Warszawa 1889-1913, t. II, s. 372.
  • S. Uruski, Rodzina. Herbarz szlachty polskiej, Warszawa 1904-1931, t. II, s. 170.
  • O. Chorowiec, Herbarz szlachty wołyńskiej, t. II, Radom 2013, s. 61.
  • Polska encyklopedia szlachecka, t. IV, s. 342, 378.
  • Teki Dworzaczka, Biblioteka Kórnicka, PAN.
  • Polski Słownik Biograficzny, t. III, s. 291; t. XXI, s. 489.
  • S. Kordaczuk, Z siedleckiej księgi peowiaków cz. IV. Placówki wschodniego skraju powiatu siedleckiego (w:) Szkice Podlaskie, nr 9/2001, s. 214.
Źródło: „https://ostoya.org/wiki/index.php?title=Historia_rodziny_Chyżyńskich&oldid=15799”